2010–2019
Nomu iVolaniqito ni Matabete
Koniferedi Raraba ni Epereli 2019


Nomu iVolaniqito ni Matabete

Bulia na nomu ivolaniqito vakaiiko ena sala o na vakadinadinataka kina ni ko sa tisaipeli i Karisito.

Ena Tiseba sa oti, a vakaraitaka na Mataveiliutaki Taumada e dua na itukutuku ni ra na “tekivu lewena na gonetagane yabaki 11 na kuoramu ni matabete i Eroni … ena itekivu ni Janueri ni yabaki era sa 12 kina.”1

Sa yaco kina, donuya na matai ni tiki ni yabaki oqo, mera kurabui voli e vica na yabaki 11 ka nanuma tu ni ra na tiko ga ena Lalai me yacova na nodra siganisucu ka tarava ia era sa veisoliyaka tiko oqo na sakaramede ena Sigatabu me vaka ni ra dikoni vakatikori vou duadua ena Lotu.

Au vakananuma o cei e kurabui vakalevu cake ena veisau—o ira na dikoni se na nodra itubutubu. E vuqa vei ira voleka ni 80,000 na dikoni vou oqo sa tiko vata kei keda ena bogi nikua ena Vale ni Koniferedi levu oqo se ra vakaitavi voli mai e na tekinoloji. Ni sa kidavaki ki na bula vakaveitacini levu ni matabete!

Sa cakava na veisau oqo me dua na ivakananumi na soqoni oqo—sa vaka me ilawalawa vakaitamera ni Matabete i Eroni duadua me tiko ena dua na soqoni raraba ni matabete ena koniferedi raraba. Ni nanumi tu na gauna vakasakiti oqo, au sa vagolea vakatabakidua na noqu vosa vei ira na cauravou ena Matabete i Eroni.

Lesoni Eso e Vulici mai na Qito

Me vaka ni ra gonevuli, e vuqa vei kemuni sa vakatorocaketaka tiko na nomuni taledi, ka vinakati, kei na ka taleitaki eso ni itaviqaravi vulivakaikuri e koronivuli se ena lesoni tauri vakaitaukei, ena timi, kei na ilawalawa e taudaku ni koronivuli, oka kina na qito.

Ni’u marautaka tu na qito ena noqu bula taucoko, au sa dau taleitaki ira era vakatorocaketaka na nodra sasaga vakadauqito me yacova sara ni ra vakaitavi ena ivakatagedegede cecere eso. Me rawa ni vinaka cake sara e dua ena cava ga e sasaga kina, e taura na bula vakaivakarau, soli bula, kei na vakavakarau ni vakatovotovo kei na tereni ni vica sagavulu na yabaki me ikuri ni taledi. Era rogoca wasoma na dauqito vakaoqo na vakalelewa kaukauwa eso ni dauveivakatavulici ka biuta rawarawa vakatikitiki na ka era vinakata oqo ki na dua na ka e levu cake mai liu.

Eda kilai ira na lewe ni Lotu kei na matabete era sa rawa-ka ena ivakatagedegede cecere duadua ni dauqito saumi. Sa vuqa tu na ivakaraitaki vinaka, ia ena vuku ni gauna au na tukuna ga e vica eke. Ena rawa beka ni o kila e vica vei ira na dau qito oqo: ena baseball, Jeremy Gutherie kei Bryce Harper; ena basketball, Jabari Parker kei Jimmer Fredette; ena soka, o Ricardo Rojas; kei na rakavi saumi, William Hopoate; kei na football, Taysom Hill kei Daniel Sorensen. Era sa cau vakalevu o ira yadua oqo ki na qito.

E dina ni ra sa rawa-ka vakalevu sara ena nodra qito, era na vakadinadinataka taumada na dau qito oqo ni ra sa sega ni dauqito uasivi sara se tamata uasivi sara. Era sa cakacaka vakaukauwa mera dauqito vinaka—ka bulataka na kosipeli. Era duri cake kevaka era lutu ka sasagataka mera vosota tiko ki na ivakataotioti.

Vulica na iVolaniqito

Ena qito vakatimi, na iqitoqito sa vakarautaki ena ituvaki ni qito eso ka volai tu ena dua na ivolaniqito. Era vulica na dauqito na nodra itavi vakatabakidua ki na qito yadua. Era vulica vagumatua sara na ivolaniqito na dauqito rawa-ka ni, gauna sa vakayacori kina e dua na qito, era sa kila saraga, vakamatata, na vanua mera gole kina kei na ka me caka.

iVakatakilakila
Dauveivakatavulici qito kei na nona ivolaniqito

Na iTaba mai vei Dave Kaup/REUTERS/stock.adobe.com

iVakatakilakila
iVolaniqito

Ena sala vata ga, sa tiko talega e dua na noda timi na lewe ni matabete (dua na kuoramu) kei na dua na ivolaniqito (na ivolanikalou tabu kei na nodra vosa na parofita edaidai).

O dau vakaukauwataki ira tiko na nomu lewe ni timi?

E vakaevei tu na nomu vulica vinaka na nomu ivolaniqito?

O sa kila matata vakataucoko tu li na nomu ilesilesi?

iVakatakilakila
Kuoramu ni matabete

Noda Veibolei kei na To ni Veisaqa

Me tosoi tale na kena vakatauvatani, ni ra kila tu na dauveivakatavulici lelevu na kaukauwa kei na malumalumu ni nodra timi ka vakakina o ira na to ni veisaqa. Era bulia e dua na ituvatuva ni qito ena solia vei ira na sala vinaka duadua me rawati kina na qaqa. Vakaevei o iko?

O sa kila na veitemaki cava so o rawai rawarawa tu kina, ka rawa ni o vakadeitaka na sala ena saga kina na vu ni ca me vakalutumi ka vakayalolailaitaki iko. O sa bau cakava tu li e dua na ituvatuva ni qito kei na ivolaniqito vakai iko me rawa kina ni o kila na sala mo sausaumi kina ni sotavi tu na veisaqasaqa?

Ni o sotava tu na veimataqali veitemaki—se mani vakailawalawa se ena nomu tiko duadua ka sarava tu e dua na iyaloyalo—o sa kila na nomu ituvatuva ni qito. Kevaka e vakatututaka e dua na itokani mo gunu alakaolo se tovolea na wai gaga, o sa kila na iqitoqito. O sa vakatovotovotaka ka kila na sala mo vakarautaki iko taumada kina.

Ena dua na ituvatuva ni qito, ivolaniqito, kei na sasaga kaukauwa mo tutaka na nomu itavi, o na raica ni na vakawaleni kivei iko na veitemaki. O sa na rairai vakatulewataka oti tu na sala mo na vakavakarau kina kei na ka o na cakava. O na sega ni gadreva e dua na vakatulewa ena veigauna kece o sotava kina na veitemaki.

A wasea e dua vei ira na Tinikarua walega oqo e dua na italanoa e vakamacalataka na ivakavuvuli oqo. Ni dua tu na bete ena koronivuli levu, e a vakacawiri voli o koya kei ira na nona itokani. Ni oti tu na nodra kana, era a draiva wavoki voli ni dua e vakatututaka mai mera laki sarava e dua na yaloyalo. Na kena leqa oya ni kila tu o koya ni sega ni dodonu me sarava. Dina ga ni vakila dei tu na ogaoga kei na lomaleqa ena ituvaki oya, e a sa tuvakataka oti tu o koya. Oqo na tabana e tauri vakadodonu mai na nona ivolaniqito ni matabete.

Ni cegu levu ka vakayaloqaqataki koya tu, a tukuna o koya, “Au sega ni via sarava na yaloyalo oqori. Dou vakasoburi au ga ena noqu vale,” ka ratou vakayacora. E dua na qito rawarawa ka muataki ki na qaqa! Ena veiyabaki e muri, a vakamacalataka e dua na itokani ena bogi oya na sala a vakavure kaukauwa kina vua na ivakaraitaki oqo me sotava vakayaloqaqa kina na ituvaki vata ga oya ena nona bula.

Tabana eso mai na iVolaniqito

Au a taroga e vica vei iratou na Veitacini turaga mera vakatura na iqitoqito eso o rawa ni okata ena nomu ivolaniqito. Oqo eso na nodra vakasama veivakauqeti:

  • Masuta na rarama levu cake ena veisiga kei na dua na ivakadinadina i Jisu Karisito.

  • Rogoca vakavinaka na ivakavuvuli ni nomuni itubutubu, bisopi kei na nomuni liuliu ni Cauravou kei na kuoramu.

  • Levea na iyaloyalo vakasisila kei na veika tawadodonu ni vakauitukutuku veimaliwai.

  • Nanuma na yalayala o sa cakava vua na Kalou ka cakacakataka mo muria.

  • Vulica na kedra italanoa na parofita levu ena ivolanikalou ka vakatotomuria na nodra ivalavala vinaka.

  • Vakalougatataki ira na luve ni Tamada Vakalomalagi ena veiqaravi.

  • Vakasaqara na itokani vinaka mera vukei iko mo yaco mo vakataka na tamata o vinakata mo vakakina.

  • Yaco mo dua na kenadau ena ivakarau ni FamilySearch ka vadikeva na nomu itukutuku ni matavuvale.

  • Tuvalaka eso na vanua ni vakacegu o rawa ni drotaka kina na veivakayarayarataki tawadodonu eso.

  • Dauloloma ka veivuke ni vaqaqacotaki ira na lewe tale eso ni nomu kuoramu ni matabete.

Au a veitalanoa talega kei ira na dau qito eda sa qai raica oti tiko ga oqo na kedra itaba. Au kauwaitaka saraga ni ra sega ni vakatakilai ira ena ka era cakava, vaka dauqito saumi, ia vakai ira ga, vaka luvena tagane na Tamada Vakalomalagi dauloloma ka lewe ni matabete ni Kalou.

Me da rogoca mada na nodra nanuma:

  • E kaya o Jimmer Fredette, ni dua na dikoni, ka vulica tiko me bukia nona neketai “au sa vulica meu vakararavi vakabibi ena noqu kilaka kei na vakabauta me baleta na dina taucoko ni kosipeli. E sa liutaki au na veika oqo meu … dua na matabete bula kilikili ka uasivi sara—e dua na ivakaraitaki vinaka.”

    iVakatakilakila
    Jimmer Fredette ni se dikoni
  • E vola o Bryce Harper, ni sa tagane vakawati: “Au nanuma ni na vakamarautaki au na kilai levu, vutuni yau kei na icocovi ni Dau Qito Taleitaki duadua. Ia e dua na ka e yali. Au sa … vakavakarau sara meu [curu] yani ki valetabu. Au sa tu oqo ena salatu meu [lesu] vua na Tamaqu Vakalomalagi me dua na noqu matavuvale tawamudu—na reki cecere duadua e vuravura!”

    iVakatakilakila
    Bryce Harper kei watina
  • E kaya o Daniel Sorensen, ni se kaulotu tiko: “Na ivola ni tuvatuva ni qito vinaka duadua e vakayagataka na taledi kei na nodra kaukauwa na lewe ni timi yadua. … Niu vulica ka vakatovotovotaka na ivakavuvuli ni kosipeli i Jisu Karisito, sa rawa niu kila na vakavakayagataki ni veika au vinaka kina meu rawa ni veiqaravi ena matabete.”

    iVakatakilakila
    Daniel Sorensen ni se kaulotu
  • Jeremy Guthrie, ka sa veiqaravi tiko oqo vaka Peresitedi ni Kaulotu, sa wasea tiko eke: “Ni dua na dikoni yabaki 12 … [Au vakila] ni vakadinadinataka vei au na Yalo Tabu ni ‘bula oqo sai koya na gauna me vakarautaki koya kina na tamata me sota kei na Kalou.’2 Na ituvatuva ni qito sai koya na vakabauta na Kalou me yaco kina na cakacaka [kei na] veivutuni ena iVakabula. … Na ivola ni qito e kune ena ivolanikalou tabu kei na parofita bula.”

    iVakatakilakila
    Jeremy Guthrie ni peresitedi ni kaulotu
  • E kaya o Jabari Parker, ena nona vakatikori ki na itutu vaka talatala qase: “Au sega ni vakasamataka rawa na tamata au na yaco me vakataka kevaka au sega ni vakatulewataka rawa meu papitaiso. … Au sa vakavinavinakata saraga ni tiko na Kalou ena noqu bula me dusimaki au ena veisiga.”

    iVakatakilakila
    Jabari Parker ena veitabaki vakamatabete
  • E kaya eke o Ricardo Rojas, e veiqaravi tiko vaka peresitedi ni tabana: “Ena matabete ni [Kalou] sa rawa ni da veivuke ena Nona cakacaka. Eda sa kacivi meda ‘kakua ni rere se yalolailai’3 ena kena tutaki na dina.” Sa veivuke na veika oqo me rawa-ka ena rara ni qito ka iliuliu vakamatabete.

    iVakatakilakila
    Ricardo Rojas ni se peresitedi ni tabana
  • Taysom Hill, e vakaraitaka, ni se kaulotu tiko ni sa dua na ivola ni qito ena nona bula na kosipeli i Jisu Karisito. E wasea o koya, “na vakabauti ni tuvatuva ni [Kalou] kei na kena soli na nona vinaka duadua ena nona itavi e solia vua e dua na vakacegu kei na bula marautaki, ni kila tiko na marautaka na Kalou na nona sasaga.”

    iVakatakilakila
    Taysom Hill ni se daukaulotu
  • E kaya o William Hopoate, ni vakalougatataki na luvena tagane kei na va na itabatamata, na kosipeli e vukei koya me “raica rawa na ituvatuva ni itutu ka vakarautaka na veivaqaqacotaki vakayalo me levea na gasau vidi waqa ni meca ka qaravi ira vakavinaka cake na tani.”

    iVakatakilakila
    William Hopoate ena veivakalougatataki ni gone

Vakaevei o iko? O vakila tu li na nomu ivakatakilakila tabu ka cerecere vaka luvena tagane na Kalou, e dua na lewe ni Nona matabete tabu? Ni nanumi tu na ivakatakilakila tawamudu oqo, bulia na nomu ituvatuva ni qito kei na ivolaniqito ni matabete ena tuberi iko ena veigauna ni veitemaki kei na dredre. Navuca ruarua na iwalewale ni ravuravu kei na tataqomaki.

Na iwalewale ni ravuravu e vukea ni vaqaqacotaka na ivakadinadina ka vakalevutaka na igu meda tiko ga ena salatu dodonu ka rabailailai. E oka ena ivakaraitaki eso na masu wasoma, vuli ivolanikalou, tiko ena Lotu kei na valetabu, saumi ikatini, kei na muri ni vakasala e kune ena ivolalobi Me iSakisaki ni iTabagone.

Na iwalewale ni tataqomaki e oka kina na raiyawa ena sala ni nomu sotava na veitemaki. Ni temaki tu mo solia yani na nomu ivalavala vakaiiko, o sa kila taumada na ka o na cakava.

O sa gadreva kina e dua na ivolaniqito.

Vakila ni o sega ni via masu edai? Sa gauna mo cakacakataka kina na iqitoqito o sa tuva-qitotaka rawa tu.

Vakila ni sa malumalumu tiko na nomu ivakadinadina? Sa tiko vei iko na kena iqitoqito. O sa kila na ka me caka.

Dau Qito taleitaki Kece ena Mata ni Kalou

Ko ni sa lewe ni matabete tabu ni Kalou. Na nomu yalayala ni taura matua na ititoko kaukamea ena veisautaki iko ki na tamata tawamudu o a buli mo vakataka.

E kilai iko ka lomani iko. Na vakalougatataki iko o Koya ka tuberi iko voli.

O na rairai nanuma tu ni o sa sega ni vakasakiti, ni sega ni tiko vei iko na ka mo dauqito kilaitani kina. Ia sa sega ni dina oya. O sega li ni kila ni sa cauraka na Kalou, “Na veika malumalumu ni vuravura ena lako mai ka vakarusa na veika kaukauwa ka qaqa?4

O vakila tu ni o malumalumu? sega ni veiganiti? Kaila mada, o sa mai wili ena timi!

O vakila tu ni o tawakilai? lolovira? O sa rairai koya saraga e gadreva tu na Kalou.

iVakatakilakila
Tevita kei Kolaiaci

Na ivakaraitaki levu cava e tiko me vaka na duri tu i Tevita ena bucanivalu me veivala kei na meca rerevaki, o Koliaci? Na vakararavi vua na Turaga, ni dua na ituvatuva ni qito kei na ivolaniqito, a sega ni vakabulai koya ga o Tevita ia na mataivalu ni Isireli!5 Mo kila ni na tiko vata kei iko na Kalou ni o vakayaloqaqataki iko mo tiko ena ito ni Turaga. “Kevaka sa totaki keda na Kalou, o cei me noda meca?”6

Sa rawa ni dolava o Koya na katuba ka vukei keda ni kunea na kaukauwa kei na sasaga eda sega ni kila ni tiko vei keda.7

Vakarorogo vei ira na nomuni dauveivakatavulici nuitaki—me vakai ira na nomu itubutubu, bisopi, kei na iliuliu ni Cauravou. Vulica na ivolaniqito. Wili ivolanikalou. Vulica na nodra vosa na parofita edaidai. Bulia na nomu ituvatuva ni qito vakaiiko ena sala o na vakadinadinataki iko kina vakatisaipeli i Karisito.

Kila taumada na iqitoqito o na vakayagataka mo vaqaqacotaka kina na yalomu ka levea na ivadi ni vunica.

Kitaka na veika oqo ka na vakayagataki iko vakaidina na Kalou.

Ena gauna oqo, e tiko eso ka vakayawaki ira mai na kosipeli ka dri tani. Eso era na dabe ena vale ni sarasara ka sarava vakayawa tu mai na qito. Eso era digitaka me dabe tu ga vakawawa, dina ga ni sa saga me vakatalai ira eloma na dauveivakatavulici.. Au sureti iko mo vakabula, tokona, ka lomani ira na lewe ni nomu timi!

Eso e vinakata me laki qito—ka cakava. Na ka e bibi oya ni sega ni mai levu ni taledi e tiko vei ira ia na nodra tu vakarau mera kolotaki ira ki rara. Era sega ni waraka me kacivi na nodra naba baleta ni ra sa kila na ivolanikalou ka kaya, “Kevaka dou gadreva mo dou qarava na Kalou, dou sa lesi kina cakacaka.”8

Sa rawa ni o biuti iko ena timi.

O na vakayacora oqo kevaka ko sa vulica ka cakava na nomu ivolaniqito ni matabete.

O na rawa ni tarabe ka lutu ena ilakolako oqo—ena vuqa sara na gauna. O sa sega ni uasivi sara; na lutu e sa tiki ni vakarau ni rawaka e vakatarai iko mo vakavinakataka na nomu ivalavala ka veiqaravi ena sala vinaka ka veikauwaitaki vakalevu. Na iVakabula kei na Nona Veisorovaki Tawayalani sa vakarautaka na Turaga e dua na sala meda ulabaleta kina na noda cala ena veivutuni dina.

Era vakayagataka na dauqito levu e drau na aua ena vakavinakataki ni dua na iwalewale lailai ni nodra qito. Me vaka ni dua na lewe ni matabete, o gadreva na vakasama vata ga oqo. Kevaka ko sa lutu, veivutuni ka vuli mai kina. Vakatovotovo me rawa ni o vinaka cake ena gauna tale mai muri. Kena itinitini e sa vakatau vei iko. Ko na vulica na ivola ni qito?

Au vakauqeti iko: Mo nuitaka na Turaga. Daramaka na iyaragi kecega ni Kalou,9 ka laki qito.

Era sega so ni levu na qitotaka na qito saumi ena ivakatagedegede cecere, ia ni vakatauvatani ki na bula vakatisaipeli, sa vuqa era digitaka me ra muri Karisito.

Na kena dina, oya sa nomu ilesilesi ena bula oqo—mo vulica na sala ni Turaga, curuma na salatu ni bula vakatisaipeli, ka saga mo bulataka na ituvatuva ni Kalou. Ena tutaki ka vakalougatataki iko na Kalou ni ko gole Vua. Ko sa na rawata na veika oqo baleta ni ko sa dauqito vinaka duadua e Matana.

Sa noqu masu ni ko na cakava na yalayala mo bula kilikili ena matabete tabu e tiko vei iko ka saga mo cakacakataka ena veisiga na nomu itavi tabu. Au vakalougatataki iko ena sasaga kei na gagadre mo kitaka vakakina. Au vakuria kina na noqu ivakadinadina ena kaukauwa ni matabete e tiko vei iko, me baleti ira na parofita bula, kei Jisu Karisito kei na Nona itavi me noda iVakabula ka Dauveivueti. Ena yacai Jisu Karisito, emeni.