iSau ni Masu
E sa kidavi keda na Tamada, e kila na noda gagadre, ka na vukei keda vakavinaka.
E dua na ivakavuvuli bibi ka vunivakacegu ena kosipeli i Jisu Karisito oya na loloma uasivi ni Tamada Vakalomalagi vei ira na Luvena. Baleta na loloma uasivi oya, e vakalougatataki keda o Koya e sega walega ni vaka na noda taleitaka kei na gadreva ia me vaka talega na Nona vuku tawayalani. Me vaka e a cavuta vakarawarawa na parofita o Nifai, “Au kila ni sa lomani ira na luvena na [Kalou].”1
E dua na mata ni loloma uasivi oya na nona oka na Tamada Vakalomalagi ena veitiki ni noda bula, e dina mada ni da sega ni kidava se kilamatata. Eda vakasaqara na dusimaki vakalou nei Tamada kei na vukei ena masu yalogu mai vu ni yaloda Ni da doka na noda veiyalayalati ka saga meda vaka cake na iVakabula, eda sa vakadonui ki na veidusimaki vakalou e2 drodro tikoga mai na veiyavati kei na veivauqeti ni Yalo Tabu.
Na ivolanikalou a vakavulici keda, “Ni sa kila eliu na Tamamudou na ka sa yaga vei kemudou, a sa muri na nomudou kerekere vua,”3 ia ko Koya “sa kila na ka kecega, ni sa tu e [Matana] na ka kecega.”4
Na parofita o Momani e dua na ivakaraitaki ni ka oqo. E sega ni a bula me raica na vua ni nona cakacaka. Ia e sa kilamatata o koya ni liutaki koya vakamatau tiko na Turaga. Ni sa vakila na veivakauqeti me tomana na peleti lalai i Nifai kei na nona ivolatukutuku, e a vola o Momani: “Ka’u sa kitaka oqo me baleta e dua na inaki vuku; ni sa vakasolokakanataka vei au me vaka na cakacaka ni Yalo ni Turaga sa tiko vei au. Ia oqo, au sa sega ni kila na veika kecega; ia sa kila na Turaga na veika kecega ena yaco mai; o koya, sa cakacaka yaco kina vei au me’u kitaka me vaka na nona lewa.”5 E dina ni sega ni kila o Momani na yali emuri ni 116 na drau ni itukutuku tabaki, e sa kila na Turaga ka sa vakarautaka e dua na sala me ulabaleti kina na ivakatao oya e gauna balavu ni bera ni yaco.
E sa kidavi keda na Tamada, e kila na noda gagadre, ka na vukei keda vakavinaka. Ena so na gauna na veivuke oya e dau soli ena gauna vataga se ena muria vakalailai na noda kerea na veivuke vakalou. Ena so na gauna na noda gagadre yalogu ka kilikili era sega ni saumi ena sala eda nuitaka, ia eda kunea ni tu vua na Kalou na veivakalougatataki lelevu cake. Ia ka so na gauna, na noda gagadre yalododonu e sega ni vakadonui ena bula oqo. Au na vakaraitaka mai na tolu na itukutuku duidui na sala eso ka rawa ni sauma kina na Tamada mai Lomalagi na noda vakatakekere ena yalodina ki Vua.
Na neirau itini tagane e a kacivi me veiqaravi vaka daukaulotu ki na France Paris Mission. Ena vakavakarau me laki veiqaravi, keirau a lako kaya me laki volia na sote, na sutu, neketai, sitokini, kei na kote balavu. Sevataki, ni kote balavu ka vinakata e a sega ni tiko saraga na kena ivakarau ka gadreva. Duatale, e a vakaraitaka na vunivola ni sitoa ni na rawa ni tiko na kote ena vica na macawa emuri ka na vakau ki na koronivuli ni kaulotu e Provo ni bera na nona biubiu ki Varanise na neirau cauravou. Keitou sauma na kote ka sega ni vakananuma na ka oqo.
Na luvei keirau e a curu ki na koronivuli ni kaulotu ena June, ka kau yani na kotebalavu ni vo e vica na siga mai na gauna lokuci ni biubiu ena Okosita. E a sega ni tovolea na kote ia e a vakasolona totolo ki na nona kato vata kei na nona isulu kei na so tale na ka.
Ni sa roro mai na vulaililiwa e Parisi, ka a veiqaravi kina na luvei keirau, e a volavola vei keirau o koya ni nona dreta mai na kotebalavu ka tovolea, qai raica ni rui lailai dina vua. Keirau mani vakacuruma kina eso tale na ilavo ki na nona akaude ni baqe me rawa ni laki volia e dua tale na kote e Parisi, ka a laki cakava vakakina. Ena vuturi, au volavola vua ka tukuna vua me solia tani na kote ka ni na sega ni rawa ni vakayagataka.
Keitou ciqoma na imeli oqo mai vua: “Sa batabata sara ena vanua oqo. E vaka ni lako curumi keda na cagi, dina ga ni noqu kote vou e talei ka bibi dina. … Au sa solia na noqu ka makawa vua [e dua tale na daukaulotu ena neitou itabavale] ka a tukuna ni a dau masulaka tiko me dua na sala me rawata kina e dua na kote vinaka cake. O koya e dua na leweni lotu vou ni vica na yabaki ka tiko ga o tinana … ia koi rau na daukaulotu ka papitaisotaki koya erau tokoni koya tiko ena nona kaulotu ka sa isau ni masu kina na kote, ena vuku ni ka oqo au sa marau kina vakalevu.”6
E kila na Tamada Vakalomalagi ni daukaulotu oqo ka veiqaravi e Varanise ka rauta ni 6,200 na maile (10,000 km) mai vale ena gadreva vakabibi e dua na kotebalavu vou baleta na batabata ni vulaililiwa e Parisi ia ko koya na daukaulotu oqo ena sega ni tu vua na ilavo me volia e dua. E kila talega ko Tamada Vakalomalgi ni ko luvei keirau ena ciqoma mai na sitoa ni isulu e Provo, Utah, e dua na kotebalavu ka rui lailai sivia. E kila o Koya ni koi rau na daukaulotu oqo erau na laki veiqaravi e Parisi ia na kote ena isau ni masu malumu ka yalodina ni dua na daukaulotu ka gagadre vakatotolo.
E a vakavulica na iVakabula:
“Sa sega li ni volitaki na separo e rua e na dua na facigi? ia ka sega e dua vei rau ena lutu walega ki na qele me tabogo vua na Tamamudou.
“A sa wiliki vakayaduaga na drau ni ulumudou.
“O koya mo dou qai kakua ni rere, dou sa uasivi cake vei ira na separo e vuqa.”7
Ena so tale na ituvaki, na noda gagadre yalodina ka kilikili era sega ni saumi ena sala eda nuitaka, e rairai ni yaco tiko me yaga vei keda emuri. Me ivakaraitaki, o Josefa na luvei Jekope e a vuvutaki ka cati mai vei iratou na tuakana me yacova ni ratou sa bosea na labati nei Josefa. Me isosomi, eratou qai volitaki koya me dua na bobula ki Ijipita.8 Ke dua beka na tamata e rawa ni vakila ni nona masu e sega ni saumi ena sala e vakanuinuitaka, e rawa ni oqo ko Josefa. E yaco dina, na nona kalouca laurai levu e yaco me veivakalougatataki lelevu vei koya ka vakabula na nona matavuvale mai na viakana. Emuri, ni oti na nona sa yaco me iliuliu nuitaki e Ijipita, ena vakabauta levu kei na vuku e a kaya o koya vei iratou na tacina:
“Mo dou kakua ni rarawa, se veicudruvi vakai kemudou, ni dou a volitaki au ki ke: ni sa talai au na Kalou meu liutaki kemudou, me ia na veivakabulai.
“Ni sa qai yabaki rua, sa dau siga kina na vanua: a sa vo e lima na yabaki, ena sega kina na laulau se na tamusuki sila.
“A sa talai au na Kalou meu liutaki kemudou, me maroroi na nomudou kawa e vuravura, ka me vakabulai kemudou ena veivakabulai levu.
“Ia oqo, dou sa sega ni talai au mai ki ke, na Kalou ga.”9
Ni a tiko mai na koliji, na luvei keirau tagane qase duadua e a tauri ena dua na cakacaka vinaka ni gonevuli ka tu kina na nuidei me veimuataki ki na dua na cakacaka talei tudei ni tauri ivola oti. E a cakacaka vakaukauwa o koya ena cakacaka va gonevuli oya me va na yabaki, ka yaco me rawata vinaka sara, ka vakarokorokotaki sara mai vei ira na cakacakavata kei ira na supavaisa. Ena mua ni yabaki ni iotioti ni yabaki ni vuli, me vaka ga ni tuvai mai lagi (me vaka mada na nona vakanananu na luvei keirau), a sa dola mai na itutu tudei ka sa vakatutu liu sara ga o koya, ka sa irairai kei na nanamaki kece ni, dina ga, ena taura na cakacaka o koya.
Ia, e a sega ni tauri. E sega ni dua vei keitou e taura vinaka. E a vakavakarau vinaka o koya, caka vinaka sara na nona veivakatarogi, ena matavakaturi sa kena vinaka duadua, ka sa masulaka ena vakanuinui levu kei na nanamaki! E a kasura ka voroki, ia na tamo ni itukutuku kece oqo e laivi keitou kece me keitou mila ulu. Na cava e biuti koya kina na Kalou ena nona gagadre yalododonu?
E sega ni yaco me yacova ni oti e vica na yabaki ka tarava me qai matata mai na kena isau. Ke a taura na cakacaka tatadrataki ni oti nona tauriivola, ena calata kina e dua na madigi bibi me veisau kina na bula ka yaco me ka yaga ka veivakalougatataki tawamudu vua. Sa kila tu na Kalou mai na ivakatekivu na kena icavacava (me vaka ga sa Nona ivakarau), ena kena oqo na isau ni vuqa na masu savasava na sega, me rawati kina e dua na ka cecere cake sara.
Ia e so na gauna, na isau ni masu ka da vakasaqara yalododonu, lomaleqa, ka yalodina e sega ni soli ena bula oqo.
Ko Sister Patricia Parkinson e a sucu matarai, ia ena yabaki vitu sa tekivu me mataboko. Ena yabaki ciwa, e a tekivu vuli o Pat ena Koronivuli ni Didivara kei na Mataboko e Ogden, Utah, ka rauta ni 90 na maile (145 km) mai nodratou, ka gadrevi kina me moceibure—ka tu kina na galili ka rawa ni dau sotava e dua na yabaki ciwa.
Mai na yabaki 11, e sa boko vakadua na matana. E sa suka vakadua mai ki vale ko Pat ni sa yabaki 15 me mai vuli ga ena koronivuli torocake voleka. E a lako sara ko lewa ki koliji ka tauriivola ena dua na dikiri lailai ni leqa ni veitaratara kei na vulici ni vakasama, ia ni oti e dua na sasaga cecekia ka saqati mai vei ira na vakailesilesi vakatitiqa ni curu ki univesiti, e a curu ko lewa ki na koronivuli ni tauri ivola ka vakacavara e dua na dikiri torocake ni masita ena leqa ni vosa cavuti. Nikua sa cakacaka tiko o Pat kei ira e 53 na gonevuli paraimeri ka liutaki iratou e va na kenadau ni vosa cavuti ena nona koronivuli. E taukena vakataki koya na nona vale kei na motoka , ka ra dau draivataka na nona itokani se lewe ni vuvale ni dau gadreva me veilakoyaki o Pat.
Ni qai yabaki 10, e a nakiti tu me dua tale na veiqaravi vakavuniwai vei Pat me qarava na lutusobu ni nona rai. Koi rau na nona itubutubu erau dau tukuna vua na cava sara ena yaco ena nona qaravi vakavuniwai kece, ia e dua kena ibalebale erau sega kina ni tukuna vua na ikalawa duadua oqo. Ni rau qai tukuna vua na nona itubutubu ni a nakiti tu na ikalawa oya, o Pat, e na vosa a kaya o tinana, “e a veilecayaki kina.” E a cici ki rumu kadua ka lesu mai emuri ka tukuna vei rau nona itubutubu ena rarawa, “Meu tukuna mada vei kemudrau. Au sa kila, na Kalou e sa kila, ia mo drau bau kila talega. Au na mataboko tu ena vo kece ni noqu bula!”
Ena vica na yabaki sa oti, e a lako o Pat ki California me sikovi ira nona lewe ni matavuvale ka ra tiko mai kea. Ni tiko e tautuba kei na vugona yabaki tolu, e a kaya yani vua, “Nei Pat, na cava ko sega ni kerei Tamada Vakalomalagi ga kina me solia vei iko na mata vou? Baleta ke ko kerei Tamada Vakalomalagi, ena solia vei iko ko Koya na ka ga o vinakata. Mo kerea mada ga Vua.”
E a kaya o Pat ni tu vakasuka mai na taro ia e a sauma, “Io, eso na gauna e sega ni dau cakacaka vaka oya na Tamada Vakalomalagi. E na so na gauna e gadrevi iko o Koya mo vulica e dua na ka, ka yaco me sega kina ni solia o Koya na ka ga o vinakata. E na so na gauna e dodonu mo wawa. Erau kila vinaka na Tamada Vakalomalagi kei na iVakabula na ka e vinaka vei keda kei na cava eda gadreva. Erau na sega ni vakadonuya na ka kecega o vinakata ena gauna ga o vinakata kina.”
Au sa kilai Pat ena vuqa na yabaki kau tukuna vua ena gauna lekaleka sa oti niu dau qoroya ni dau yalodei ka marau tu ga. E a sauma mai, “Io, ko sega mada ni tiko kei au mai vale, seu cala? E dau tu na noqu gauna eso. E dau yaco eso na gauna ni noqu yaluma titobu, kau dau tagi vakalevu.” Duatale, e kuria, “Mai na gauna sa tekivu yali tiko kina noqu rai, e kurabuitaki, ia au kila ni tiko kei na noqu matavuvale kei au na Tamada Vakalomalagi kei na iVakabula. Keitou taura ena kena sala vinaka duadua keitou rawata, ia ena noqu rai, ni keitou taura ena sala dodonu. Au sa yaco meu bau tamata rawa ka toka, ka vakararaba au sa bau dua na tamata bula mamarau. Au nanuma ni Ligana sa tu ena ka kecega. Vei ira ka taroga seu a cudru voli baleta niu mataboko, au sauma: ‘Meu cudruvaki cei? Ko Tamaqu Vakalomalagi e tu vata kei au; e sega niu tu taudua. E tu vata kei au e veigauna kece.’”
Ena tikina oqo, ena sega ni vakadonui na gagadre nei Pat me rawata tale nona rai ena bula oqo. Ia na nona ibole, ka vulica mai vei tamana, oya ni “Oqo talega ena lako siviti.”10
E a cavuta o President Henry B. Eyring, “Na Tamada ena tiki ni gauna oqo e kidavi iko, nomu vakila, kei na nodra gagadre vakayalo ka vakayago era tu wavoliti iko.”11 Na dina levu ka veivakacegui oqo e rawa ni kunei ena tolu na ka sotavi au sa talanoataka.
Taciqu kei na ganequ, e na so na gauna na noda masu e dau saumi vakatotolo ena vuana ka da vakanuinui kina. E na so na gauna, na noda masu e sega ni saumi ena sala eda nuitaka, ia ni toso na gauna eda vulica ni Kalou e vakarautaka vei keda na veivakalougatataki uasivi cake mai na ka eda namaka taumada. Ka so na gauna na noda vakatakekere yalododonu vua na Kalou ena sega ni soli ena bula oqo.12 Me vaka e kaya o Elder Neal A. Maxwell, “Na vakabauta e wili kina na vakararavi ki na gauna ni Kalou.”13
E noda na veivakadeitaki ni ena Nona sala ga ka ena Nona gauna ga, ena vakalougatataki keda na Tamada Vakalomalagi ka walia kece na noda kauwai, lewaicala, kei na nuinuicala.
Meu vakacacavu mai vua na Tui o Penijamini: “Ka dua tale, au gadreva mo ni vakasamataka na ituvaki ni bula kalougata ka mamarau e nodra ko ira era sa muria na ivakaro ni Kalou. Ia raica, era sa vakalougatataki ena veika kece sara, na veika vakayago kei na veika vakayalo; ka kevaka era sa yalodina tiko me yacova na ivakataotioti era na curu ki lomalagi, me ra tiko marau kina vata kei na Kalou me tawamudu. Io, mo ni nanuma, mo ni nanuma, ni ra sa dina na veika oqo; ni sa kaya na Turaga na Kalou.”14
Au kila ni Kalou e rogoca tiko noda masu.15 Au kila me vaka ni Tamada kila-kece ka, dauloloma, e sauma vakavinaka sara o Koya na noda masu, me vaka na Nona vuku tawayalani, ia ena sala eso emuri ena yaga ka veivakalougatataki. Au vakadinadinataka oqo ena yaca i Jisu Karisito, emeni.