Na Veikai Lalai ka Rawarawa
E gadrevi meda nanuma tiko ni isoqoni ni veika e rairai lailai, ena dua na loma ni gauna matalia ena kauta mai na veika lelevu.
I.
Kemuni na taciqu kei na ganequ, me vakataki kemuni, au sa mai laveti cake ka tarai na yaloqu ena itukutuku vakauqeti kei na iserevakatagi ni noda gauna vata eke. Au kila niu na vosa tale tikoga ena vukumuni niu vakaraitaka na vakavinavinaka vei ira na tacida kei na ganeda, era sa iyaragi ena liga ni Turaga, ka ra sa mai vakaqaqacotaki keda ena noda gauna vata eke.
Au vakavinavinaka niu vosa vei kemuni na vakarorogo oqo ena Sigatabu ni Siga ni mate. Edai eda tomani ira na lotu Vakarisito tale eso ena marautaki ni Tucaketale ni Turaga o Jisu Karisito. Vei keda na lewe ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, na Tucaketale i Jisu Karisito edua na duruvesi ni noda vakabauta.
Baleta eda vakabauta na itukutuku ruarua ena iVolatabu kei na iVola i Momani me baleta na Tucaketale i Jisu Karisito, eda vakabauta talega na ivakavuvuli vakaivolanikalou e vuqa ni na dua na tucakatale ka tautauvata ena yaco mai vei keda kece na tamata vakayago ka da sa bulaoti e vuravura oqo. Na tucaketale oya e solia vei keda na ka e a vakatoka na iApositolo o Pita “nai nuinui bula” (1 Pita 1:3). Na inuinui bula oya esa noda kiladeivaki ni mate e sega ni itinitini ni noda kilai ia edua walega na ikalawa bibi ena ituvatuva loloma i Tamada Vakalomalagi ena nodra vakabulai na Luvena. Na ituvatuva oya e vinakati kina me dua na toso veisau mai na bula vakayago ki na bula tawa mate rawa. Ena lomadonu ni toso veisau oya e tu kina na dromunisiga ni mate kei na mataka lagilagi ka rawati mai na Tucakatale ni noda Turaga ka iVakabula ka da marautaka ena Sigatabu ni Siga ni mate oqo.
II.
Ena dua na sere cecere ka a vola na qaqana o Eliza R. Snow, eda lagata:
Ena kena vakuri ni inaki vakalou kei na lomavata oya, eda lako vata mai ena veisoqoni, oka kina na koniferedi oqo, meda veivakavulici ka veivakauqetikeda yadua.
Ena mataka nikua au uqeti me’u vakayagataka me noqu itukutuku-volai na ivakavuvuli nei Alama vua na luvena tagane o Ilamani, ka volai ena iVola i Momani: “Ena vei ka lalai basika kina na veika lelevuka rawarawa” (Alama 37:6).
Eda sa vakatavulici ena vuqa na ka lalai ka rawarawa ena kosipeli i Jisu Karisito. Eda gadreva meda vakananumi ni ena kena isoqoni ena dua na loma ni gauna matalia na veika ka rairai lailai oqo ena kauta mai na veika lelevu. Era sa levu na itavivunau ena ulutaga oqo mai vei ira na Vakaitutu Raraba kei ira na qasenivuli dokai eso. E sa rui bibi na ulutaga oqo ka’u vakila me’u vosa tale mada kina.
Au a vakananumi ena kaukauwa ni veika lalai ka rawarawa ena lomani dua na gauna mai na dua na ka au a raica ena dua na taubale vakamataka. Oqo edua na itaba au a tabaka. Na tutunisala simede vavaku ka kaukauwa esa kakaca tiko. Sa ikoya beka oqo na revurevu ni so na igu levu ka kaukauwa mai rukuna? E sega, na kakaca oqo e vu mai na tubu malua, lailai ni dua vei ira na wakanikau ka kadre tiko mai na vunikau ka tokatikiva. Oqo e dua na ivakaraitaki tautauvata ka’u a raica ena dua tale na gaunisala.
Na kaukauwa vakaigu ka a va-kaca na vei tutunisala simede vavaku oqo ea lailai sara me vakarautaki ena veisiga se veivula yadua, ia na kena revurevu ena loma ni dua na gauna sa bau kaukauwa saraga.
E vakakina na revurevu kaukauwa ena loma ni dua na gauna ni veika lalai ka rawarawa eda vakatavulici kina ena ivolanikalou kei ira na parofita bula. Vakasamataka na vuli ivolanikalou ka’da sa vakavulici meda vakasotara vata ki na noda bula e veisiga. Se vakasamataka na vei masu yadua kei na masu tekiduru vakavuvale ka sa itovo tudei ni Yalododonu Edaidai ka yalodina. Vakasamataka na nodra tiko ena semineri vei ira na itabagone se kalasi ni inisitute vei ira na itabagone qasecake. Dina ga ni vei itovo yadua oqori ena vaka me lalai ka rawarawa, ena loma ni dua na gauna era yaco me veilaveti ka veivakatuburi kaukauwa vakayalo. Edau yaco oqo baleta ni veika lalai ka rawarawa yadua oqori e sureta na veitokani ni Yalo Tabu, na Daunivakadinadina okoya ka vakararamataki keda ka dusimaki keda ki na dina, ea vakaraitaka o Peresitedi Eyring.
Edua tale na ivurevure ni veilaveti kei na veivakatuburi vakayalo oya na itovodei ni veivutuni, ni vei cakacala madaga ka vaka me lailai sara. Na noda liaci keda ena yalo uqeti e rawa ni vukei keda me raica na noda sa yaco koso vakacava kei na noda rawa ni rawata vakavinaka cake vakacava. Na veivutuni vakaoqori e dodonu me taumada tiko ena noda vakayagataka na sakaramede e veimacawa. Eso na ulutaga me vakasamataki ena ivakarau oqo ni veivutuni era vakaturi ena sere “Na Cakavinaka?”
Au sa bau cakava na ka vinaka e vuravura edai?
Au sa bau vukea edua e gadreva?
Au sa bau vakamarau taki ira na rarawa se uqeta edua me marau?
Ke sega, au sa druka saraga.
Sa bau dua e loma bibi e vakamamada taki edai
Baleta niu au gadreva meu wasea?
O ira na Tauvimate kei na oca era sa bau vukei ne?
Gauna era gadreva noqu veivuke au a bau tu kina?2
E dina na veika oqo era ka lalai, ia e dina ni sa vinaka oqo na ivakaraitaki a vakatavulica o Alama vua na luvena tagane o Ilamani: “Ka sa dau kitaka vakaoqo na Turaga na Kalou me vakayacori kina na nona inaki cecere tawamudu; … na Turaga ena veika lalai sara ka vakavuna na nodra vakabulai e vuqa na yalo” (Alama 37:7).
Ea solia o Peresitedi Steven C. Wheelwright vei ira na vakarorogo ena Brigham Young University–Hawaii na ivakamacala veivakauqeti ka vakatavulica ko Alama: “O Alama e vakadeitaka vei luvena tagane na ituvatuva ni Kalou dau yaco ena gauna eda cakacaka taki kina noda vakabauta vei koya ka muria nona ivakasala ena veika lalai ka rawarawa, koya ena vakalougatataki keda ena cakamana lalai e veisiga, ena lomani dua na gauna, ena veicakacaka totoka.”3
O Elder Howard W. Hunter ea vakatavulica ni “Sa dau vakawasoma na noda qaravi itavi … e dau vakavuna na veisau levu ka vinaka ki na nodra bula tale na eso,ni vakatauvatani ki na veika e dau raica o vuravura me ka cecere.”4
Edua na veivakatavulici veivakauqeti ni ivakavuvuli vata ga oqo e lako mai vei Seneta vakacegu Dan Coats mai Indiana, ka a vola: “Na vakavakarau ga ena vuku ni dua na vakatulewa bibi ka rawa ni veisautaka e dua na bula, se dua sara na matanitu, sai ko ira na drau na udolu na vakatulewa rairai beci, kilai-vakavo, ka vakaibalebale, ka a vakayacori lo.”5
Na vei vakatulewa “rairai beci” vuni oqori e okati kina na noda vakayagataka noda gauna, na ka eda sarava ena retioyaloyalo kei na initaneti, na ka eda wilika, na droini kei nai vakatagi eda vakavoliti keda kina e vale kei na vanua ni cakacaka, na ka ni veivakamarautaki eda vakasaqara, kei na noda solia noda yalayala meda yalodina ka dauveidinati. Edua tale na ka e rairai lailai ka rawarawa oya na noda dau matau ka mamarau ena noda veimaliwai yadua.
E sega ni dua vei ira na veika lalai ka rawarawa gadrevi oqo ena laveti keda ki na veika lelevu vakavo ke ra cakacakataki vagumatua ka tomani tikoga. O Peresitedi Brigham Young e volai ni a kaya: “Na noda bula e tarai cake ena vei ituvaki lalai, rawarawa ka kumuni ki na dua na ka levu sara ni ra kau vata mai, ka soqona cake na taucoko ni bula ni tagane se yalewa.”6
Eda sa wavoliti mai na kaukauwa ni vakau itukutuku kei na torosobu ni bula vakaitovo ka na kuitaki keda ki na savuniwai ena noda yavu ni lewa kevaka eda sega ni tomana tikoga noda vorata. Me da toso ki uluniwai ki na noda inaki tawamudu, sa dodonu meda voce tudei tikoga. Ena veivuke vaka eda lewe ni dua na timi eda voce vata tiko, me vaka edua na ilalawa dauvoce era cakacaka vata tiko. Me semata yani na ivakaraitaki oya, na kui sa rui kaukauwa kevaka eda sega ni voce, eda na kuitaki sobu kina dua na vanua eda sega ni da namaka ia ka sa tawalevei rawa kevaka eda sega ni tudei tikoga na noda tovolea meda toso ki liu.
Ni dau yaco oti eso na veika lailai ka vuqa na ikena irevurevu, ea vola o Nifai, “Ia oqo, eda sa raica kina ni sa rawa vua na Turaga me vakayagataka na veika lalai me vakayacora kina na veika lelevu” (1 Nifai 16:29). Na Veiyalayalati Makawa e tiko kina edua na ivakaraitaki nanumi dei ni ka oqo. Ekea eda wilika baleta na nodra ravuti na Isireli mai na gata bukawaqa. E vuqa na tamata era mate ni ra laukati (raica na Na Tiko Mai Na Lekutu 21:6). Ka masu o Mosese me gadreva na veivuke, ka savakauqeti okoya me cakava “e dua na gata parasa, ka vakataqara ena dua na kau balavu.” Ia qai, “kevaka sa katia edua na tamata na gata, ni sa raica na gata parasa ko koya, sa bula kina” (tikina e 9). Sa bau dua li na ka lailai ia e cakacaka veivakakurabuitaki! Ia, me vaka ea vakamacalataka o Nifai ni a vakavulica na ivakaraitaki oqo kivei ira era a vorata tiko na Turaga, ena gauna mada ga ea vakarautaka kina na Turaga edua na sala rawarawa mera vakabulai kina, “ia baleta ni sa ka wale ga na kena sala, se ni sa rui rawarawa wale, era sa lewe vuqa era sa mate”(1 Nifai 17:41).
Na ivakaraitaki kei na ivakavuvuli oya e vakananumi keda ni ka wale na sala se rawarawa na itavi vakaroti e sega ni kena ibalebale ni sega ni bibi na noda rawata noda gagadre savasava.
Me vakakina, eso na ivalavala lalai ni talaidredre se malumalumu ni kena muri na ivalavala dodonu e rawa ni dreti keda sobu kina dua na icavacava eda a vakaroti meda levea. Na Vosa ni Vuku e solia edua na ivakaraitaki ni ka oqo. Na revurevu e rawa ni yaco ena yago mai na dua na tavako se gunuvi ni wai gaga se na vakayagataki ni dua tale na wainimate gaga e sega ni vakarautaki rawa. Ia ni sivi na gauna, na kena revurevu e kaukauwa sara ka sega ni saumaki rawa. Nanuma na kakaca ni tutunisala mai na kadre malua ni waka ni vunikau. Edua na ka sa matata, na revurevu rerevaki ni vakayagataki ni dua ga na ka ka rawa ni veivesuki, vaka na wainimate gaga ka valuta na yagoda se iyaloyalo vakasisila ka vakalolovirataka noda vakanananu, e rawa ni levei taucoko kevaka e sega ni tara mai ena imatai ni gauna—kevaka e vakadua mada ga.
Ena vuqa na yabaki sa oti, o Elder M. Russell Ballard ea vakamacalataka ena dua na koniferedi raraba “ni veika lalai ka rawarawa e rawa ni veisaqasaqa ka veivakarusai ki na nona vakabulai edua na tamata.” Ea vakatavulica okoya: “Me vaka na vei malamala malumalumu ka tali kina edua na wa, me qai dua sara na dali, na veika lalai oqo ni ra vakacokotakivata e rawa ni yaco me kaukauwa sara me tawagutuvi. Meda dau qarauna na kaukauwa ni veika lalai ka rawarawa ka rawa ni tara cake na bula vakayalo. Ena gauna vata oqori, meda qarauna ni o Setani ena vakayagataka na veika lalai ka rawarawa me tuberi keda ki na yaluma kei na vutugu.”7
O Peresitedi Wheelwright ea solia edua na ivakasala tautauvata vei ira na vakarorogo e BYU–Hawaii: “Ena noda sega ni cakava na veika lalai ka rawarawa e yavavala na vakabauta, oti na cakamana, kei na toso kivua na Turaga kei na Nona matanitu e tu vakadua ka qai tekivu me tasere ni sa sosomitaka na vakasaqarai ni matanitu ni Kalou na segati ni veika vakayago kei na gagadre vakavuravura.”8
Me taqomaki keda mai na vei revurevu veisaqasaqa kumukumuni ka vakarusa noda toso ki liu vakayalo, eda gadreva me muria na iwalewale vakayalo ni veika lalai ka rawarawa. O Elder David A. Bednar ea vakamacalataka ena dua na Koniferedi ni Marama e BYU: “Eda rawa ni vulica e levu na ka baleta na ituvaki kei na bibi ni iwalewale vakayalo oqo mai na ivakaraitaki ni … vakaturumi malua sara ni wai ki na qele,” me veibasai ki na waluvu se sovaraki vakalevu sara ni wai ena vanua e sega ni gadrevi kina.
“Na turu malua ni wai e lutu titobu e loma ni qele ka solia edua na ivakatagedegede cere ni suasua ki na qele ka ra tubu bulabula mai kina na vei-kau. Me vaka oya, kevaka eda vakanamata ka vakawasoma ni ciqoma na ituru dei ni veivakani vakayalo, ia na veiwaka ni kosipeli ena rawa ni lutu titobu ki na yaloda, ka rawa ni yaco me tauyavu ka yavutaki matua, ka rawa ni vuataka na vua uasivi ka maleka.
“Na iwalewale vakayalo ni veika lalai ka rawarawa ka kauta tiko mai na veika cecere e vuataka na lomadei kei na tawa-yavalati rawa, na sokalou vakatitobu, kei na saumaki vakataucoko levu cake ki na Turaga o Jisu Karisito kei na Nona kosipeli.”9
Na Parofita o Josefa Simici ea vakatavulica na ivakavuvuli oqo ena veivosa ka sa okati oqo ena Vunau kei na Veiyalayalati: “Me kakua ni dua na tamata e okata na veika oqo me ka wale; raica sa vuqa sara … me baleti ira na yalododonu, ka na vakatau tiko mai na veika oqo”(V&V 123:15).
Ni veisemati kei na veisasaga mai liu me tauyavutaki na Lotu e Misouri, na Turaga ea vakasalataka na yalovosota ni “ena yaco na ka kecega ena kena gauna” (V&V 64:32). Ea qai solia oKoya na ivakavuvuli cecere oqo: “O koya mo dou kakua kina ni oca ena cakacaka-vinaka, ni dou sa tura tiko na yavu ni dua na cakacaka cecere. Ia ena tubu mai ena veika lalai na veika cecere”(D&C 64:33).
Au vakabauta eda gadreva kece me muria na bolebole nei Peresitedi Russell M. Nelson meda toso ki liu “ena sala ni veiyalayalati.”10 Na noda yalayala meda cakava vakakina e vakaukauwataki mai na vakamuria tikoga ena yalodina na “veika lalai” eda a vakatavulici kina mai na kosipeli i Jisu Karisito kei ira na iliuliu ni Nona Lotu. Au vakadinadinataki Koya ka masuta Nona veivakalougatataki vei ira kece era vakasaqara mera tikoga ena Nona sala ni veiyalayalati, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.