2010-2019
«Μήπως εγώ είμαι, Κύριε;»
Οκτωβρίου 2014


«Μήπως εγώ είμαι, Κύριε;»

Πρέπει να παραμερίσουμε την υπερηφάνειά μας, να δούμε πέρα από τη ματαιοδοξία μας και με ταπεινότητα να ρωτήσουμε: «Μήπως εγώ είμαι, Κύριε;»

Ήταν η τελική νύκτα του αγαπημένου μας Σωτήρος στη θνητότητα, το βράδυ προτού θα προσφερόταν ως λύτρα για όλη την ανθρωπότητα. Καθώς έκοψε το ψωμί με τους μαθητές Του, είπε κάτι που πρέπει να γέμισε την καρδιά τους με μεγάλη ανησυχία και βαθιά λύπη. «Ένας από σας θα με προδώσει» τους είπε.

Οι μαθητές δεν αμφισβήτησαν την αλήθεια όσων είπε Εκείνος. Ούτε κοίταξαν γύρω, δεν έδειξαν κάποιον άλλον και ούτε ρώτησαν: «Αυτός είναι;»

Αντιθέτως, «λυπούμενοι υπερβολικά, άρχισαν να του λένε, κάθε ένας απ’ αυτούς: Μήπως εγώ είμαι,Κύριε;»1

Αναρωτιέμαι τι θα έκανε καθένας από εμάς, αν μας έκανε εκείνη την ερώτηση ο Σωτήρας. Θα κοιτούσαμε τους γύρω μας και θα λέγαμε στην καρδιά μας: «Πιθανώς μιλά για τον αδελφό Παπαδάκη. Πάντοτε αναρωτιόμουν για εκείνον» ή «Χαίρομαι που είναι εδώ ο αδελφός Αντωνίου. Χρειάζεται να το ακούσει αυτό το μήνυμα»; Ή θα κοιτούσαμε εσωτερικώς, σαν εκείνους τους μαθητές της αρχαίας εποχής και θα κάναμε εκείνη τη σημαντική ερώτηση: «Μήπως εγώ είμαι;»

Σε αυτές τις απλές λέξεις «Μήπως εγώ είμαι, Κύριε;» εδράζεται η αρχή της σοφίας και το μονοπάτι προς την προσωπική μεταστροφή και τη διαρκή αλλαγή.

Η παραβολή για τα αγριοραδίκια

Κάποτε ήταν ένας άνδρας που απολάμβανε να κάνει βραδινούς περιπάτους γύρω από τη γειτονιά του. Συγκεκριμένα προσδοκούσε να περνά το σπίτι του γείτονά του. Αυτός ο γείτονας διατηρούσε το γρασίδι του τέλεια κομμένο, τα λουλούδια ανθισμένα, τα δένδρα υγιή και σκιερά. Ήταν προφανές ότι ο γείτονας κατέβαλλε κάθε προσπάθεια για να έχει όμορφο γρασίδι.

Όμως μία ημέρα καθώς ο άνδρας περνούσε από το σπίτι του γείτονά του, παρατήρησε στη μέση αυτού του όμορφου γρασιδιού ένα μοναδικό, τεράστιο, κίτρινο αγριοραδίκι.

Έμοιαζε τόσο πολύ εκτός τόπου που τον εξέπληξε. Γιατί δεν το ξερίζωσε ο γείτονάς του; Δεν μπορούσε να το δει; Δεν ήξερε ότι το αγριοραδίκι μπορούσε να ρίξει σπόρους οι οποίοι θα μπορούσαν να βγάλουν ρίζα και να γίνουν δεκάδες επιπλέον αγριόχορτα;

Αυτό το μοναχικό αγριοραδίκι τον ενοχλούσε πέρα από κάθε περιγραφή και ήθελε να κάνει κάτι γι’ αυτό. Απλώς να το βγάλει; Ή να το ψεκάσει με ζιζανιοκτόνο; Ίσως αν πήγαινε όταν ήταν νύκτα, θα μπορούσε να το αφαιρέσει στα κρυφά.

Αυτές οι σκέψεις κατείχαν εντελώς τον νου του καθώς περπατούσε προς του σπίτι του. Μπήκε στο σπίτι του χωρίς καν να ρίξει ματιά στη δική του μπροστινή αυλόπορτα -- η οποία ήταν κεκαλυμμένη με εκατοντάδες κίτρινα αγριοραδίκια.

Δοκάρια και ξυλαράκια

Μας θυμίζει αυτή η ιστορία τα λόγια του Σωτήρος;

«Και γιατί βλέπεις το ξυλαράκι που είναι στο μάτι τού αδελφού σου, ενώ το δοκάρι που είναι μέσα στο δικό σου μάτι δεν το παρατηρείς;…

»…Υποκριτή, βγάλε πρώτα το δοκάρι από το μάτι σου, και τότε θα δεις καθαρά για να βγάλεις το ξυλαράκι από το μάτι τού αδελφού σου»2.

Αυτή η ιστορία για δοκούς και ξυλαράκια φαίνεται ότι έχει στενή σχέση με την ανικανότητά μας να δούμε τον εαυτό μας ξεκάθαρα. Δεν είμαι βέβαιος γιατί μπορούμε να διαγιγνώσκουμε και να προτείνουμε θεραπείες για τα προβλήματα των άλλων τόσο καλά, ενώ εμείς συχνά δυσκολευόμαστε να δούμε τα δικά μας.

Πριν από ορισμένα χρόνια, υπήρξε μία ιστορία στις ειδήσεις για έναν άνδρα που πίστευε ότι αν έτριβε χυμό λεμονιού στο πρόσωπό του, θα τον έκανε αόρατο στις κάμερες. Έτσι, έβαλε χυμό λεμονιού σε όλο του το πρόσωπο, πήγε έξω και λήστεψε δύο τράπεζες. Όχι πολύ αργότερα συνελήφθη, όταν η φωτογραφία του μεταδόθηκε στις βραδινές ειδήσεις. Όταν έδειξε η αστυνομία στον άνδρα τα βίντεο με τον ίδιο από τις κάμερες ασφαλείας, δεν μπορούσε να πιστέψει στα μάτια του. «Αλλά είχα χυμό λεμονιού στο πρόσωπό μου!» διαμαρτυρήθηκε3.

Όταν ένας επιστήμων στο Πανεπιστήμιο Κόρνελ άκουσε γι’ αυτήν την ιστορία, του κέντρισε το ενδιαφέρον που ένας άνθρωπος μπορούσε να μη γνωρίζει με τρόπο οδυνηρό την ανικανότητά του. Για να προσδιορίσουν αν αυτό ήταν γενικό πρόβλημα, δύο ερευνητές προσκάλεσαν φοιτητές κολλεγίου να συμμετάσχουν σε μία σειρά δοκιμών σε διάφορες δεξιότητες της ζωής και κατόπιν τους ζήτησαν να αξιολογήσουν πώς τα πήγαν. Οι φοιτητές, οι οποίοι είχαν κακή απόδοση, ήσαν οι λιγότερο επακριβείς στην αξιολόγηση της αποδόσεώς τους -- ορισμένοι από αυτοί υπολόγισαν τη βαθμολογία τους πέντε φορές υψηλότερη απ’ ό,τι ήταν στην πραγματικότητα4.

Αυτή η μελέτη επαναλήφθηκε με πολυάριθμους τρόπους, επιβεβαιώνοντας ξανά και ξανά το ίδιο συμπέρασμα: πολλοί από εμάς δυσκολευόμαστε να δούμε τον εαυτό μας όπως είναι πραγματικά και ακόμη και επιτυχείς άνθρωποι υπερεκτιμούν τα επιτεύγματά τους και υποτιμούν τα επιτεύγματα που κάνουν οι άλλοι5.

Ενδεχομένως να μην είναι τόσο σημαντικό να υπερεκτιμήσουμε πόσο καλά οδηγούμε ένα αυτοκίνητο ή πόσο μακριά μπορούμε να οδηγήσουμε ένα μπαλάκι του γκολφ. Όμως, αν αρχίσουμε να πιστεύουμε ότι τα επιτεύγματά μας στο σπίτι, στη δουλειά και στην εκκλησία είναι μεγαλύτερα απ’ ό,τι είναι στην πραγματικότητα, αποτρέπουμε τον εαυτό μας από το να δει τις ευλογίες και τις ευκαιρίες να βελτιωθούμε με σημαντικούς και βαθυστόχαστους τρόπους.

Πνευματικά τυφλά σημεία

Ένας γνωστός μου ζούσε σε έναν τομέα με ορισμένα από τα πιο υψηλά στατιστικά στην Εκκλησία -- η προσέλευση ήταν υψηλή, οι αριθμοί των οικογενειακών διδασκάλων ήσαν υψηλοί, τα παιδιά της Προκαταρκτικής είχαν πάντοτε καλή συμπεριφορά, τα δείπνα του τομέα περιελάμβαναν φανταστικό φαγητό το οποίο σπανίως τα μέλη έριχναν στο πάτωμα του οικήματος συγκεντρώσεων και νομίζω ότι δεν υπήρχαν ποτέ διαφωνίες σε χορό της Εκκλησίας.

Ο φίλος μου και η σύζυγός του εκλήθησαν ακολούθως σε μία ιεραποστολή. Όταν επέστρεψαν τρία χρόνια αργότερα, αυτό το ζεύγος εξεπλάγη που έμαθε ότι κατά τη διάρκεια που έλειπαν και υπηρετούσαν, 11 γάμοι είχαν καταλήξει σε διαζύγιο.

Μολονότι ο τομέας είχε κάθε εξωτερική ένδειξη πίστεως και δυνάμεως, κάτι ατυχές συνέβαινε στην καρδιά και τη ζωή των μελών. Και το ανησυχητικό είναι ότι αυτή η κατάσταση δεν είναι μοναδική. Τέτοια τρομερά και συχνά περιττά πράγματα συμβαίνουν, όταν μέλη της Εκκλησίας παραμελούν τις ευαγγελικές αρχές. Εξωτερικώς μπορεί να φαίνονται ότι είναι μαθητές του Ιησού Χριστού, αλλά εσωτερικώς στην καρδιά τους έχουν αποχωρισθεί τον Σωτήρα τους και τις διδασκαλίες Του. Σταδιακώς έχουν αποστραφεί τα του Πνεύματος και έχουν προχωρήσει προς τα του κόσμου.

Οι κάποτε άξιοι φέροντες την ιεροσύνη αρχίζουν να λένε στον εαυτό τους ότι η Εκκλησία είναι καλή για τις γυναίκες και τα παιδιά, αλλά όχι γι’ αυτούς. Ή κάποιοι είναι πεπεισμένοι ότι το πολυάσχολο πρόγραμμά τους ή οι μοναδικές συνθήκες ζωής τους τούς απαλλάσσουν από τις καθημερινές πράξεις αφοσίωσης και υπηρέτησης οι οποίες θα τους κρατούσαν κοντά στο Πνεύμα. Σε αυτήν την εποχή στην οποία οι άνθρωποι δικαιολογούν τον εαυτό τους και [την εποχή] του ναρκισσισμού, είναι εύκολο να γίνουμε άκρως δημιουργικοί στο να βρίσκουμε δικαιολογίες να μην προσεγγίζουμε τακτικώς τον Θεό σε προσευχή, αναβάλλοντας τη μελέτη των γραφών, αποφεύγοντας συγκεντρώσεις της Εκκλησίας και οικογενειακές βραδιές ή μη πληρώνοντας δέκατα εις το ακέραιον και προσφορές.

Αγαπητοί μου αδελφοί, θα κοιτάξετε σας παρακαλώ μέσα στην καρδιά σας και θα κάνετε την απλή ερώτηση: «Μήπως εγώ είμαι, Κύριε;»

Έχετε παραμελήσει --ακόμη και ελαφρώς-- «το ευαγγέλιο της δόξας τού μακαρίου Θεού, που [σας] έχει εμπιστευθεί»;6 Έχετε επιτρέψει στον «θεό τούτου τού κόσμου» να σκοτεινιάσει τον νου σας στον «φωτισμό τού ευαγγελίου τής δόξας τού Χριστού»;7

Αγαπημένοι φίλοι μου, αγαπητοί αδελφοί μου, αναρωτηθείτε: «Πού είναι ο θησαυρός μου;»

Είναι η καρδιά σας επικεντρωμένη στα βολικά πράγματα αυτού του κόσμου ή είναι εστιασμένη στις διδασκαλίες του επιμελούς Ιησού Χριστού; «Επειδή, όπου είναι ο θησαυρός σας, εκεί θα είναι και η καρδιά σας»8.

Κατοικεί το Πνεύμα του Θεού στην καρδιά σας; Είστε «ριζωμένοι και θεμελιωμένοι» στην αγάπη του Θεού και των συνανθρώπων σας; Αφιερώνετε επαρκή χρόνο και δημιουργικότητα για να φέρετε ευτυχία στον γάμο και την οικογένειά σας; Δίδετε την ενέργειά σας για τον υπέρτατο στόχο να κατανοήσετε και να ζήσετε «το πλάτος και το μήκος, και το βάθος και το ύψος»9 του αποκατεστημένου Ευαγγελίου του Ιησού Χριστού;

Αδελφοί, αν είναι η μεγάλη σας επιθυμία να καλλιεργήσετε γνωρίσματα σαν του Χριστού τής «πίστη[ς], τή[ς] αρετής, τ[ής] γνώσ[ης], τ[ής] εγκράτεια[ς], τ[ής] υπομονή[ς], τ[ής] αδελφική[ς] καλοσύνη[ς], τ[ής] θεοπρέπεια[ς], τ[ης] χριστιανική[ς] αγάπη[ς], τ[ής] ταπεινοφροσύνη[ς] [και τής υπηρέτηση[ς]»10, ο Επουράνιος Πατέρας θα σας καταστήσει όργανο στα χέρια Του προς σωτηρία πολλών ψυχών11.

Εξετάζοντας τη ζωή μας

Αδελφοί, σε κανέναν από εμάς δεν αρέσει να το παραδέχεται, όταν παρασύρεται από τη σωστή πορεία. Συχνά προσπαθούμε να αποφεύγουμε να εξετάζουμε βαθιά την ψυχή μας και να αντιμετωπίζουμε τις αδυναμίες, τους περιορισμούς και τους φόβους μας. Συνεπώς, όταν όντως εξετάζουμε τη ζωή μας, βλέπουμε μέσα από το φίλτρο των προκαταλήψεων, των δικαιολογιών και των ιστοριών που λέμε στον εαυτό μας, προκειμένου να δικαιολογήσουμε ανάξιες σκέψεις και πράξεις.

Όμως, το να μπορέσουμε να δούμε τον εαυτό μας ξεκάθαρα, είναι ουσιώδες για την πνευματική μας ανάπτυξη και ευημερία. Αν οι αδυναμίες και οι ελλείψεις μας παραμείνουν κρυμμένες, τότε η λυτρωτική δύναμη του Σωτήρος δεν μπορεί να τις ιάσει και να τις καταστήσει δυνατά σημεία12. Ειρωνικά, η τυφλότητά μας προς τις ανθρώπινες αδυναμίες μας επίσης θα μας καταστήσει τυφλούς στη θεία δυνατότητα που επιθυμεί ο Πατέρας μας να γαλουχήσει εντός του καθενός μας.

Επομένως, πώς μπορούμε να ακτινοβολούμε το αγνό φως της αλήθειας του Θεού στην ψυχή μας και να δούμε τον εαυτό μας όπως Εκείνος μας βλέπει;

Επιτρέψατέ μου να προτείνω ότι οι άγιες γραφές και οι ομιλίες που δίδονται στη γενική συνέλευση είναι ένας αποτελεσματικός καθρέπτης που μπορούμε να κρατούμε για την αυτοεξέτασή μας.

Καθώς ακούτε ή διαβάζετε τα λόγια των αρχαίων και σύγχρονων προφητών, αποφύγετε να σκεφθείτε πώς εφαρμόζουν αυτά τα λόγια σε κάποιον άλλον και κάνετε την απλή ερώτηση: «Μήπως εγώ είμαι, Κύριε;»

Πρέπει να προσεγγίζουμε τον Αιώνιο Πατέρα μας με καρδιά συντετριμμένη και νου επιδεκτικό μαθήσεως. Πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να μάθουμε και να αλλάξουμε. Και ω, πόσα πολλά κερδίζουμε κάνοντας τη δέσμευση να ζούμε τη ζωή την οποία προορίζει για εμάς ο Επουράνιος Πατέρας μας.

Όλοι όσοι δεν επιθυμούν να μάθουν και να αλλάξουν, δεν θα αρχίσουν --και πιθανώς-- να αναρωτιούνται αν η Εκκλησία έχει κάτι να τους προσφέρει.

Όμως, όσοι θέλουν να βελτιωθούν και να προοδεύσουν, όσοι μαθαίνουν για τον Σωτήρα και επιθυμούν να γίνουν σαν Εκείνον, όσοι ταπεινώνουν τον εαυτό τους ως μικρό παιδί και επιζητούν να φέρουν τις σκέψεις και τις πράξεις σε αρμονία με τον Πατέρα μας στους Ουρανούς -- θα βιώσουν το θαύμα της εξιλεώσεως του Σωτήρος. Θα αισθανθούν ασφαλώς το πανένδοξο Πνεύμα του Θεού. Θα γευθούν την απερίγραπτη αγαλλίαση που είναι καρπός μίας πράας και ταπεινής καρδιάς. Θα ευλογηθούν με την επιθυμία και την πειθαρχία να γίνουν αληθινοί μαθητές τού Ιησού Χριστού.

Η δύναμη του καλού

Κατά τη διάρκεια της ζωής μου, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω κάποιους από τους πιο ικανούς και ευφυείς άνδρες και γυναίκες που έχει να προσφέρει αυτός ο κόσμος. Όταν ήμουν νεότερος, εντυπωσιαζόμουν από αυτούς που ήσαν μορφωμένοι, φτασμένοι, επιτυχημένοι και χειροκροτημένοι από τον κόσμο. Αλλά με τα χρόνια, έχω συνειδητοποιήσει ότι εντυπωσιάζομαι πολύ περισσότερο από αυτές τις υπέροχες και ευλογημένες ψυχές που είναι πράγματι καλές και χωρίς δόλο.

Και περί αυτού δεν πρόκειται το Ευαγγέλιο και κάνει για εμάς; Είναι τα καλά νέα και μας βοηθά να γίνουμε καλοί.

Τα λόγια του Αποστόλου Ιακώβου ισχύουν για εμάς σήμερα:

«Ο Θεός στους υπερήφανους αντιτάσσεται, στους ταπεινούς όμως δίνει χάρη …

»Ταπεινωθείτε μπροστά στον Κύριο και θα σας υψώσει»13.

Αδελφοί, πρέπει να παραμερίσουμε την υπερηφάνειά μας, να δούμε πέρα από τη ματαιοδοξία μας και με ταπεινότητα να ρωτήσουμε: «Μήπως εγώ είμαι, Κύριε;»

Και αν τύχει κι η απάντηση του Κυρίου είναι «Ναι, υιέ μου, υπάρχουν πράγματα που πρέπει να βελτιώσεις, πράγματα που μπορώ να σε βοηθήσω να υπερνικήσεις», προσεύχομαι ώστε να αποδεχθούμε αυτήν την απάντηση, να αναγνωρίσουμε ταπεινώς τις αμαρτίες και τις ελλείψεις μας και τότε να αλλάξουμε τον τρόπο μας, με το να γίνουμε καλύτεροι σύζυγοι, καλύτεροι πατέρες και καλύτεροι υιοί. Εφεξής είθε να επιζητούμε με όλη μας την ισχύ να βαδίζουμε σταθερά στην ευλογημένη οδό του Σωτήρος -- διότι το να δούμε τον εαυτό μας ξεκάθαρα, είναι η αρχή της σοφίας.

Καθώς το κάνουμε αυτό, ο γενναιόδωρος Θεός μας θα μας οδηγήσει από το χέρι. Θα «γίνου[με] δυνατοί, και θα ευλογηθού[με] από τα ύψη»14.

Αγαπημένοι μου φίλοι, το πρώτο βήμα σε αυτό το θαυμαστό και ικανοποιητικό μονοπάτι της αληθινής ιδιότητος του μαθητού αρχίζει, κάνοντας την απλή ερώτηση:

«Μήπως εγώ είμαι, Κύριε;»

Δίδω μαρτυρία για αυτό και σας αφήνω την ευλογία μου στο όνομα του Ιησού Χριστού, αμήν.

Σημειώσεις

  1. Κατά Ματθαίον 26:21–22. Η πλάγια γραφή προστέθηκε.

  2. Κατά Ματθαίον 7:3, 5.

  3. Βλέπε Έρολ Μόρις, “The Anosognosic’s Dilemma: Something’s Wrong but You’ll Never Know What It Is”, New York Times, 20 Ιουνίου 2010, opinionator.blogs.nytimes.com/2010/06/20/the-anosognosics-dilemma-1.

  4. Βλέπε Τζάστιν Κρούγκερ και Ντέιβιντ Ντάνινγκ, “Unskilled and Unaware of It: How Difficulties in Recognizing One’s Own Incompetence Lead to Inflated Self-Assessments”, Journal of Personality and Social Psychology, Δεκ. 1999, 1121–34. «Σε αποτέλεσμα 4 μελετών, οι συγγραφείς βρήκαν ότι οι συμμετέχοντες που είχαν βαθμολογία στο χαμηλότερο 25 τοις εκατό, σε τεστ χιούμορ, γραμματικής και λογικής, υπερεκτίμησαν άκρως τις αποδόσεις και την ικανότητά τους στο τεστ. Αν και η βαθμολογία στο τεστ ήταν αρκετά χαμηλή, ένιωθαν ότι στην πραγματικότητα είχαν καλή επίδοση στο τεστ» (από τη σύνοψη αυτής της μελέτης στο psycnet.apa.org/?&fa=main.doiLanding&doi=10.1037/0022–3514.77.6.1121).

  5. Βλέπε Marshall Goldsmith, What Got You Here Won’t Get You There (2007), κεφάλαιο 3. Ο ερευνητής ζήτησε από τρεις συναδέλφους να αξιολογήσουν τις συμβολές τους στην επιτυχία της εταιρείας. Η αυτοαξιολόγησή τους για τις συμβολές της ανήλθε στο 150 τοις εκατό.

  6. Προς Τιμόθεον Α΄ 1:11.

  7. Προς Κορινθίους Β΄ 4:4.

  8. Κατά Λουκάν 12:34.

  9. Προς Εφεσίους 3:18.

  10. Διδαχή και Διαθήκες 4:6.

  11. Βλέπε Άλμα 17:11.

  12. Βλέπε Εθέρ 12:27.

  13. Ιακώβου 4:6, 10.

  14. Διδαχή και Διαθήκες 1:28.