Me Laurai Nomu Vakabauta
Ena veisiga yadua, ena nomu ilakolako ki na nomu icavacava tawamudu, mo vakalevutaka nomu vakabauta. Vakaraitaka nomu vakabauta! Me laurai nomu vakabauta!
Kemuni na taciqu kei na ganequ, keimami vakaraitaka yani na titobu ni neimami loloma ka vakavinavinakataki kemuni. Sa vakavinavinakataki na neimami ilesilesi vei kemuni.
Dua na gauna ni vodo waqavuka, a kaya mai o pailate ni na voravora na ilakolako sobu ka mera vakadreta vakavinaka na pasidia na nodra beleti. E dina sara, a voravora mai. A kaukauwa sara. Ena idabedabe veibasai ena yatu e muri vei au, sa domobula e dua na yalewa. Ni lutu ka sakure na waqavuka, a kaila vakadomoilevu. A tovolea o watina me vakacegui koya ia a sega ni rawa. Sa levu cake tikoga na domona me yacova ni keimami sa sivita na vanua voravora o ya ka ro vakavinaka sara yani. Ena gauna ni nona rere, au lomani koya sara ga. Baleta ni iwali ni rere na vakabauta, au diva meu a vaqaqacotaka nona vakabauta.
Ni oti, era sa sobu sara na pasidia, ka mai vosa vei au o watina. A kaya, “Ni vosota a rere sara ga vakalevu o watiqu. Au a vakacegui koya rawa ga niu tukuna ‘E vodo tale tiko ga oqo o Elder Nelson, kua ni lomaleqa.’”
Au sega ni vakadeitaka ni noqu tiko ena waqavuka oya a dodonu me vakacegui koya, ia meu na kaya ni dua na ka dina ena noda bula oqo ni vakatovolei ka bolei noda vakabauta. Eso na gauna na veivakatovolei oqo eda sotava kina na veika ni mate se bula. Vei koya na yalewa nuiqawaqawa o ya, na waqavuka sasakurekure vakaca oya sa kauta mai e dua vei ira na gauna eda veiwadravi saraga kina kei na qaqaco vinaka ni noda vakabauta.
Ni da tukuna na vakabauta—na vakabauta e rawa ni toso kina na ulunivanua—eda sega ni tukuna vakararaba tiko na vakabauta ia na vakabauta na Turaga o Jisu Karisito. Na vakabauta na Turaga o Jisu Karisito ena rawa ni vaqaqacotaki ni da vulica na veika baleti Koya ka bulataka noda lotu. Na ivakavuvuli ni Turaga o Jisu Karisito a vakarautaka na Turaga me vakatorocaketaka noda vakabauta. Na ivosavosa nikua, na ibalebale ni vosa na lotu e duidui na kena ibalebale ki na veimataqali tamata.
Na vosa na lotu e kena ibalebale “mo vauci” se “semati lesu” vua na Kalou.1 Meda qai tarogi keda mada, eda sa vauci vakaukauwa beka vua na Kalou me laurai noda vakabauta, se da sa vesu tiko ki na dua tale na ka? Me vaka, noqu rogo italanoa ena mataka ni Moniti baleta na veitaucici saumi ena Sigatabu sa oti. Eso era maqusa ena sarasara, au nanuma de rairai sa “semati lesu” walega na nodra “lotu” ki na dua na mataqali polo ni qito.
Meda dui tarogi keda mada, se sa tiko evei na noda vakabauta? E tiko beka ena dua na timi? E tiko beka ena dua na ivakatakilakila? E tiko beka vua e dua na tamata rogo? Na timi qaqa era rawa ni druka. Era na seyavu na tamata rogo. E tiko ga e Dua e taqomaki kina na nomu vakabauta, o ya vua na Turaga o Jisu Karisito. Ka sa gadrevi me laurai nomu vakabauta!
A vakaraitaka na Kalou ena imatai ni Nona Vunau e Tini, “Me kakua vei iko na kalou tani.”2 A kaya talega, “Drau kakua ni rere se lomalomarua; ia mo drau vakaliuci au e na nomudrau nanuma kecega.”3 Ia e vuqa na tamata era raica duadua ga na nodra ilavo ena baqe me ra kune vakacegu kina se vei ira na tamata mera muria nodra ivalavala.
Ira na vuniwai, dauraivuli, kei na daunipolitiki ena dau vakatovolei nodra vakabauta. Ni ra saga nodra lalawa, ena laurai beka na nodra lotu se na vunitaki. Era sa semati lesu beka vua na Kalou se tamata?
Au a vakatovolei vakaoqo ena vuqa na yabaki sa oti ni a vunauci au e dua na itokani vuniwai ena noqu a sega ni wasea tani noqu kila vakavuniwai mai na noqu vakabauta vakalotu. A vakarota meu kua ni cokoti rau vata. Meu na cakava beka vakacava? Na dina ga na dina! E sega ni rau tawasei, ka sega ni rawa me vakatikitikitaki e dua na tikina.
Se yaco mai na dina mai na dua na volau ni vakadidike se mai na ivakatakila, na dina kece e lako mai vua na Kalou. Na dina taucoko sa tiki ni kosipeli i Jisu Karisito.4 Ia, au a kerei meu ubia na noqu vakabauta. Au a sega ni muria na kerekere nei noqu itokani. Au a vakaraitaka noqu vakabauta!
Ena sasaga kece vakavuku, e gadrevi kina na ivakarau ni cakacaka e dodonu kece. Era vakamareqeta na vuku na nodra vosa vakadoudou. Ia ena sega ni rawati na galala e taucoko ke dua na tiki ni vuku e “vagalalataki” ena lawa ni tamata.
Ena sega ni vakawaleni na dina vakayalo—vakabibi na ivakaro vakalou. Ni maroroi na ivakaro vakalou e kauta mai na veivakalougatataki, ena veigauna! Ni voroki na ivakaro vakalou ena yali na veivakalougatataki, ena veigauna!5
Ena vuqa na leqa baleta ni vakasinaiti tu na vuravura oqo ena tamata tawakilikili. Na nodra inaki kei na gagadre e vakauqeti vakalevu ena nodra vakabauta se tawavakabauta. E vuqa era vakaliuca eso tale na ka, ka segai na Kalou. Eso era saqata tiko na semati tiko ni lotu ki na bula ni gauna oqo. Ena veitabayabaki kece, era tiko nikua eso era vakasewasewana se tabaka sobu na bula galala ni lotu. Eso era beitaka na lotu ena kena sa ca vakalevu o vuravura. E dina, ni so na gauna sa vakayacori na ivakarau ca ena vuku ni lotu. Ia ni bulataki na lotu savasava ni Turaga, o ya me sasagataki meda tisaipeli dina i Jisu Karisito, sa ivakarau ni bula ka ilesilesi ni veisiga ka na vakarautaka na veidusimaki vakalou. Ni ko bulataka nomu lotu, ko sa vakayacora tiko nomu vakabauta. O sa vakaraitaka tiko nomu vakabauta.
Sa kila tu na Turaga ni ra gadreva na Luvena mera vulica na sala mera kunei Koya kina. “Sa qiqo na matamata ni koro,” a kaya o Koya, “ka rabalailai na sala sa basika ki na … bula … , ia sa lewe lailai sa kunea.”6
Na ivolanikalou oqo sa dua vei ira na sala uasivi me kunei kina noda salatu ka tudei kina. E na veitaqomaki vinaka talega na kila ka vakaivolanikalou. Me vaka, ena itukutuku kei vuravura, na mate veitauvi vakataka na “mate ni vakasucu” era sa mate kina e vuqa na tina vinaka kei ira na luvedra. Ia e tu ena Veiyalayalati Makawa, ka a volai ena 3,000 na yabaki sa oti, na ivakavuvuli donu mera qaravi kina na tauvimate!7 E vuqa era mate baleta ni nodra vuku na tamata era sa sega ni muria na vosa ni Turaga!
Kemuni na taciqu kei na ganequ lomani, na cava eda sa calata tiko ena noda bula keda sa “dauvakatavulici tiko, [ia] ka sega ni rawata mera kila na ka dina”?8 Eda rawa ni vakavukui cecere sara mai na ivolanikalou ka rawa ni vakauqeti vakayalo ena masu ni vakabauta.
Ni caka oqo ena vukea noda vakatulewa ena veisiga. Vakabibi na gauna sa buli ka vakalawataki kina na lewa ni tamata, me sa qai noda ivakarau tudei ga na lawa ni Kalou. Ni da via walia na veika e medremedreya, e dodonu meda vakasaqara taumada na veidusimaki ni Kalou.
E dodonu meda “vakamacalataka na ivakavuvuli ni ivola tabu … me keimami kila ka taurivaka.”9 Ena vakarerevaki sara ni da saga meda tawasei keda ka kaya “noqu vakatikitiki” se “noqu itovo duatani.” Ni dua e vakatikitikitaka nona bula ki na dua na loqi tani, ena sega ni taucoko ki na kena ituvaki dodonu—ka sega ni yaco me kena ituvaki dina vakaikoya.
Na veitemaki mo tamata rogo ena rawa mo vakaliuca nodra vosa na tamata ka segai na vosa ni Kalou. Na vunau vakapolitiki kei na iwalewale ni volivolitaki e gadrevi kina nodra nanuma na tamata me vaqaqacotaka nodra ituvatuva. Ena kilai raraba na macala ni nanuma oqori. Ia era dau sega ni vakayagataki me yavu me vakadonui kina na talaidredre ki na ivakaro ni Kalou! Kevaka mada ga “sa vakayacori raraba tu,” na cala e sega vakadua ni donu. Na veika vakatevoro, na cala, kei na butobuto e sega ni ka dina, ke vakayacori raraba tiko. Sa veivunauci kina na ivolanikalou: “Era na ca ko ira era vakatoka na ca me vinaka, kei na vinaka me ca; era kaya sa rarama na butobuto, ka butobuto na rarama.”10
Ni oti na iMatai ni Valu Levu, a rogo levu sara e dua na sere ni gagano. Ni vakatabakiduataka na ivalavala ca, e vakadeitaka ni 50 na milioni na tamata era sega ni cala. Ia na kena dina, na 50 na milioni na tamata era rawa ni cala—cala botoboto. Na ivalavala ca ena ivalavala ca tikoga ena mata ni Kalou, ka yaco na siga mena lewai keda ena noda cakacaka kei na gagadre.11
Ni veidutaitaki na rere kei na tawavakabauta sa sinai tu oqo e vuravura kei na vakabauta kei na yaloqaqa nei luvequ yalewa lomani o Emily, sa tiko oqo ena yasa ni lati ka dua. Ni sa takali na bula mai na yagona tauvi kenisa, sa dredre sara me vosa. Ia ni sa dredre mai, a kaya mai vei au, “Ta, kua ni leqataki au. Au kila niu na vinaka!” Sa vakaraitaka tiko o Emily na nona vakabauta—sa ramase mai—ena gauna lomani o ya, ena gauna keitou gadreva kina vakalevu.
Na tinani gone totoka oqo, e lima na luvena, e taucoko nona vakabauta na Tamana Vakalomalagi, ena Nona ituvatuva, kei na bula raraba tawamudu ni nona matavuvale. Sa mai semati qaqaco lesu vua na Kalou. A taucoko na nona dina ki na veiyalayalati vua na Turaga kei watina. E lomani iratou na luvena ia a kune vakacegu, dina ga ni sa na tawase mai vei iratou. E vakabauta na nona veisiga ni mataka, kei nona vuvale, baleta e vakabauta na Tamada Vakalomalagi kei na Luvena.
Ena 1986, a kaya kina o Peresitedi Thomas S. Monson: “E dina eda na sotava na rere, vakasewasewani, ka saqati. Meda sa yaloqaqa meda valuti ira lesu, ka yaloqaqa meda tutaka na ivakavuvuli. Yaloqaqa ga, sega ni soli iko, ena kauta mai na marau ni veivakadonui ni Kalou. … Me nanumi tiko ni tamata kece era dau rere, ia o ira era vorata nodra rere ena [vakabauta] era sa yaloqaqa talega.”12
Sa na dina tu ga na ivakasala nei Peresitedi Monson! Au sa vakamasuti, kemuni na taciqu kei na ganequ: Ena veisiga yadua, ena nomu ilakolako ki na nomu icavacava tawamudu, mo vakalevutaka nomu vakabauta. Vakaraitaka nomu vakabauta! Me laurai nomu vakabauta!13
Sa noqu masu ko ni na semati qaqaco lesu vua na Kalou, ka me umanaki na Nona dina tawamudu ki yalomuni me tawayalani. Ka sa noqu masu, me na laurai tiko na nomuni vakabauta ena nomuni bula taucoko! Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.