Barug sa Balaan nga mga Dapit
Thomas S. Monson
President of the Church
Ang pagpakigsulti sa atong Amahan sa Langit—lakip ang atong mga pag-ampo ngadto Kaniya ug sa Iyang inspirasyon ngari kanato—gikinahanglan aron kita makahupay sa mga bagyo ug mga pagsulay sa kinabuhi.
Minahal kong mga kaigsoonan, nadungog nato ang nindot nga mga mensahe karong buntaga, ug akong gidayeg ang matag usa nga miapil. Nalipay kaayo kita nga ania usab si Elder Robert D. Hales uban nato ug maarang-arang na ang gibati. Gihigugma ka namo, Bob.
Samtang namalandong kon unsay akong ipamulong kaninyo niining buntaga, akong gibati ang kadasig sa pagpakigbahin og mga hunahuna ug pagbati nga gituohan nakong angay ug tukma sa panahon. Ako nag-ampo nga unta ako giyahan sa akong mga ipamulong.
Nagpuyo na ko niining kalibutana sulod na sa 84 ka tuig karon. Sa paghatag ninyo og gamay nga panglantaw, natawo ko sa samang tuig nga si Charles Lindbergh mipalupad sa unang solo nga paglupad gikan sa New York ngadto sa Paris sa usa ray makina, usa ray lingkuranan nga eroplano. Daghan ang nausab sukad niana sulod sa 84 ka tuig. Ang tawo dugay nang nakaadto ug nakabalik gikan sa buwan. Sa tinuod, ang hinimo-himong istorya sa siyensya kaniadto nahimo nang tinuod karon. Ug kana nga reyalidad, salamat sa teknolohiya sa atong panahon, paspas kaayo nga nausab nga dili kita makasunod niini—kon duna man kitay nasundan. Alang nato kinsa makahinumdom og mga telepono nga tuyukon pa ang numero sa pag-dial ug mga kinamot nga typewriter, ang teknolohiya karon labaw pa ka kahibulongan.
Usab ang kusog kaayong kausaban mao ang sumbanan sa moralidad sa katilingban. Ang mga kinaiya nga kaniadto gikonsiderar nga dili angayan ug imoral sa pagkakaron wala lamang itugot apan gitan-aw na sa kadaghanan gayud nga madawat ra.
Bag-o lang akong nabasa diha saWall Street Journalang artikulo ni Jonathan Sacks, ang pangulong rabbi [magtutudlo sa relihiyon nga Judeo] sa Britanya. Sa daghang mga butang, iyang gisulat: “Hapit ang matag katilingban sa Kasadpan kaniadtong 1960 adunya kausaban sa moral, usa ka kinatibuk-an nga pagbiya sa tradisyonal nga pamatasan kabahin sa pagkontrolar sa kaugalingon. Ang inyo rang gikinahanglan, gikanta sa Beatles, mao ang gugma. Ang lagda nga moral sa Judeo-Kristyano gibiyaan. Sa dapit niini namugna [ang nabantog nga panultihon]: [Buhata] bisan unsa nga maayo kaninyo.Ang Napulo ka mga Sugo giusab pagsulat isip ang Napulo ka Mamugnaong mga Sugyot.”
Si Rabbi Sacks miingon sa kasubo:
“Atong gitalikdan ang moral natong mga baruganan sama sa walay pagmatngon natong pagwaldas sa atong puhunan. …
“Adunay dagkong bahin sa [kalibutan] diin ang relihiyon usa lamang ka butang sa nangagi ug walay tingog nga nagsagang sa kinaiya nga palita kini, gamita kini, isul-ob kini, ipakita kini, tungod kay angayan kamo niini.Ang mensahe mao nga ang moralidad dili na uso, ang konsyensa alang ra sa mga huyang, ug ang labing importanting mando mao nga: “Ayaw pagpadakop.’”1
Akong mga kaigsoonan, kini—sa kasubo—naghulagway pag-ayo sa kalibutannga naglibut kanato. Kita ba nasubo sa hilabihan ug naghunahuna kon unsaon gayud sa pagpakabuhi sa ingon nga kalibutan? Wala. Sa tinuod, kita sa atong kinabuhi adunay ebanghelyo ni Jesukristo, ug nasayud kita nga ang moralidad wala mawala sa uso, nga ang atong konsensya anaa sa paggiya kanato, ug kita ang responsable sa atong mga lihok.
Bisan tuod ang kalibutan nausab, ang mga balaod sa Dios nagpabiling mao lang gihapon. Wala kini mausab, kini dili mausab. Ang Napulo ka mga Sugo mao gayud kana—mga sugo. Kini dili mga sugyot. Kini sa matag tipik mga gikinahanglan gihapon karon sama sa paghatag niini sa Dios kaniadto sa mga anak sa Israel. Kon kita lamang maminaw, atong madungog ang lanog sa tingog sa Dios, nagsulti kanato dinhi ug karon:
“Dili ka magbaton og lain nga mga dios sa atubangan ko.
“Alang kanimo dili ka magbuhat og usa ka larawan nga linilok. …
“Dili mo pagagamiton ang ngalan sa Ginoo nga imong Dios sa pasipala. …
“Hinumduman mo ang Adlaw nga Igpapahulay, aron sa pagbalaan niini. …
“Tahuron mo ang imong amahan ug ang imong inahan. …
“Dili ka magpatay.
“Dili ka magpanapaw.
“Dili ka magpangawat.
“Dili ka magsaksi og bakak. …
“Dili ka maibug.”2
Ang atong lagda sa pamatasan dili mausab; ug dili masabut-sabot. Kini dili lamang makaplagan sa Napulo ka mga Sugo apan usab sa Wali sa Bungtod, nga gihatag ngari kanato sa Manluluwas sa dihang Siya dinhi pa sa yuta. Makaplagan kini diha sa tanan Niyang mga pagtulun-an. Makaplagan kini diha sa mga pulong sa bag-ong mga pagpadayag.
Ang atong Amahan sa Langit mao kagahapon, karon ug sa kahangturan.Si propeta Mormon miingon kanato nga ang Dios “dili mabalhinon gikan sa tanan nga kahangturan ngadto sa tanan nga kahangturan.”3 Niini nga kalibutan diin ang tanan maingon ug mausabon, ang Iyang pagkamakanunayon mao ang usa ka butang nga atong masaligan, usa ka angkla diin kita makapanggunit og tarung ug layo sa peligro, kondili ibanlas kita ngadto sa peligruso nga katubigan.
Makit-an kini ninyo sa mga panahon nga kadtong mga kalibutanon mas malipayon kay kaninyo. Ang pipila kaninyo mobati nga pinugngan tungod sa lagda sa pamatasan nga atong gisunod sa Simbahan. Akong mga kaigsoonan, ako mopahayag kaninyo, nga walay makahatag og mas labaw nga kalipay sa atong kinabuhi o labaw nga kalinaw sa atong kalag kay sa Espiritu nga makaduol nato samtang kita magsunod sa Manluluwas ug magsunod sa mga sugo. Kana nga Espiritu dili moanha sa ingon niana nga matang sa kalihokan nga giapilan sa kadaghanan dinhi sa kalibutan. Si Apostol Pablo mipahayag sa kamatuoran: “Ang tawo nga kalibutanon dili magadawat sa igatudlo sa Espiritu sa Dios: kay alang kaniya kini mga binuang: Ug siya dili arang makasabut niini, tungod kay kini ugod kinahanglan mang pagatugkaron sa espirituhanong paagi.”4 Ang termino nga tawo nga kalibutanon mahimong magpasabut ni bisan kinsa kanato kon atong tugutan ang atong kaugalingon nga mag-iningon niini.
Kinahanglan kitang magmabinantayon sa kalibutan nga misalikway pag-ayo sa espirituhanong mga butang. Importante nga atong isalikway ang bisan unsa nga dili uyon sa atong mga sumbanan, sa dili gayud pag-undang sa unsay atong labing gitinguha: kinabuhing walay katapusan sa gingharian sa Dios. Usahay ang mga pagsulay magpalisud kanato, tungod kay kini dili kalikayan nga bahin sa atong kasinatian sa mortalidad. Kita, hinoon, mas maandam sa pakig-atubang niini, sa pagkat-on niini, ug sa pagbuntog niini kon anaa kanato ang ebanghelyo isip pundasyon sa atong kinabuhi, ug gugma sa Manluluwas sa atong mga kasingkasing. Si propeta Isaias mipahayag, “Ang buhat sa pagkamatarung mahimo nga pakigdait; ug ang sangputanan sa pagkamatarung kalinaw ug pagsalig sa walay katapusan.”5
Isip paagi nga maania sa kalibutan apan dili iya sa kalibutan, kinahanglan nga kita makigsulti sa atong Langitnong Amahan pinaagi sa pag-ampo. Siya buot nga kini atong buhaton; Siya motubag sa atong mga pag-ampo. Ang Manluluwas mipahimangno nato, nga girekord sa 3 Nephi, kapitulo 18, nga “magbantay ug mag-ampo kanunay tingali pa unya og masulod kamo sa pagtintal; kay si Satanas nagtinguha sa pag-angkon kaninyo. …
“Busa kamo kinahanglan gayud nga mag-ampo sa kanunay ngadto sa Amahan sa akong ngalan;
“Ug bisan unsa nga kamo mangayo sa Amahan diha sa akong ngalan, nga matarung, magtuo nga kamo makadawat, tan-awa kini ihatag nganha kaninyo.”6
Nakaangkon ko sa akong pagpamatuod sa gahum sa pag-ampo sa dihang ako nag-edad og 12. Mitrabaho akog maayo nga makakwarta ug nakatigum og singko dolyares. Panahon kini sa Dakong Kalisud, dihang ang singko dolyares dako na kaayo nga kantidad—ilabi sa bata nga nag-edad og 12. Akong gihatag ang tanan nakong sinsilyo, singko dolyares ang tanan, ngadto sa akong papa, ug gibalikan niya ko og papel nga singko dolyares. Nahibalo kong duna koy giplanong paliton sa akong singko dolyares, bisan niining mga tuiga di na ko kahinumdom unsa kadto. Nahinumduman lang nako kon unsa ka importante kadto nga kwarta para nako.
Niana nga panahon kami walay washing machine, mao nga ang akong mama mopadala sa among mga labhanan ngadto sa laundry kada semana. Human sa pila ka adlaw, usa ka tipun-og nga matawag nato og “basa nga linabhan” ibalik ngari namo, ug ihayhay ni Mama sa hayhayan luyo sa balay aron mauga.
Akong nasuksok ang akong papel nga singko dolyares sa bulsa sa akong maong nga karsones. Sigon sa inyong matag-anan, ang akong karsones gipadala na ngadto sa laundry nga ang kwarta didto sa bulsa. Sa dihang akong naamguhan kon unsay nahitabo, naguol ako pag-ayo. Nasayud ako nga ang mga bulsa naandan nga hilngon sa laundry sa dili pa labhan. Kon ang akong kwarta wala madiskubrihe ug makuha nianang higayuna, ako sigurado nga ang kwarta matagak sa paglaba ug kuhaon sa tiglaba kinsa walay ideya kon kinsa ang ulian sa kwarta, bisan kon siya gusto nga mobuhat sa ingon. Ang kahigayunan nga mabalik ang akong singko dolyares hanap kaayo—nga mao gyud ang mahitabo sumala sa akong inahan sa dihang misulti ko niya nga nahibilin ang kwarta sa akong bulsa.
Gusto ko kadtong kwartaha; nanginahanglan ako niadtong kwartaha; ako mitrabaho og maayo aron mokita niadtong kwartaha. Akong naamgohan nga adunay usa lang ka butang nga akong mahimo. Sa akong kaguol miduol ko sa akong Amahan sa Langit ug nangamuyo Kaniya sa pagpanalipod sa akong kwarta niana nga bulsa hangtud ang among basa nga linabhan mabalik.
Paglabay sa duha ka dugay nga adlaw, sa dihang nahibalo ko nga hapit na moabut ang delivery truck nga maghatud sa among linabhan, milingkod ko sa may bintana, nagpaabut. Sa dihang ang trak mihunong na, naglagubo ang akong kasingkasing. Sa dihang ang basa nga mga sinina diha na sa balay, akong gibira ang akong maong ug midagan sa akong lawak. Akong gikuot ang bulsa nga nagkurog ang mga kamot. Sa dihang wala akoy nakit-an bisag unsa, nagtuo ko nga wala na ang tanan. Ug dayon ang akong mga tudlo nakahikap ug basa nga singko dolyares nga papel. Samtang kini akong gikuha gikan sa bulsa, ang kalipay milukop nako. Mihatag ako og kinasingkasing nga pag-ampo sa akong Amahan sa Langit, kay ako nasayud nga Iyang gitubag ang akong pag-ampo.
Sukad nianang dugay nga panahon, duna koy dili maihap nga mga pag-ampo nga gitubag. Walay adlaw nga molabay nga dili ako makigsulti sa akong Amahan sa Langit pinaagi sa pag-ampo. Kini usa ka relasyon nga akong gihambin—nga sa tinuod ako mahisalaag kon wala kini. Kon kamo karon wala niana nga relasyon sa inyong Amahan sa Langit, awhagon ko kamo sa pagtinguha niana nga tumong. Samtang kamo nagbuhat sa ingon, kamo may katungod sa Iyang inspirasyon ug giya sa inyong kinabuhi—mga panginahanglan alang sa matag usa kanato kon kinahanglan kita nga makasugakod espirituhanong paagi sa atong pagpakabuhi dinhi sa yuta. Ang ingon nga inspirasyon ug giya mga gasa nga Iyang gihatag sa walay pagpugong kon kita magtinguha lamang niini. Pagkanindot niini nga bahandi!
Ako kanunay nga namapainubsanon ug mapasalamaton kon ang akong Langitnong Amahan makigsulti kanako pinaagi sa Iyang inspirasyon. Nakakat-on ako sa pag-ila niini, sa pagsalig niini, ug sa pagsunod niini. Sa makadaghan ako nahimong tigdawat sa mao nga inspirasyon. Usa ka mahinuklugong kasinatian nahitabo niadtong Agosto 1987 sa panahon sa pagpahinungod sa Templo sa Frankfurt Germany. Si Presidente Ezra Taft Benson kauban namo sa una o ikaduhang adlaw sa pagpahinungod apan mipauli, ug busa akong oportunidad ang pag-conduct sa nahibiling mga sesyon.
Sa pagka-Sabado kami dunay sesyon alang sa among mga miyembro nga Dutch kinsa didto sa distrito sa Templo sa Frankfurt. Kaila kaayo ko sa usa sa labing maayo nga mga lider sa Netherlands, si Brother Peter Mourik. Sa hapit na ang sesyon, diha akoy klaro nga pagbati nga si Brother Mourik kinahanglang tawgon aron mamulong sa iyang kaubang mga miyembrong Dutch panahon sa sesyon ug nga, sa pagkatiunod, siya kinahanglan maoy unang mamumulong. Kay wala makakita niya diha sa templo nianang buntaga, mipadala ako og mubo nga sulat ngadto ni Elder Carlos E. Asay, ang among Area President, nangutana kon si Peter Mourik mitambong ba sa sesyon. Sa hapit na motindog aron pagsugod sa sesyon, nakadawat ako og mubo nga sulat gikan ni Elder Asay nag-ingon nga si Brother Mourik wala motambong, nga siya tua sa laing dapit, ug siya nagplano sa pagtambong sa pagpahinungod nga sesyon sa templo sa sunod adlaw kauban sa mga militar sa stake.
Samtang nagbarug ko sa pulpito sa pag-abi-abi sa mga tawo ug sa pagpahibalo sa programa, akong nadawat og balik ang klaro nga inspirasyon nga kinahanglan nakong ipahibalo nga si Peter Mourik ang unang mamumulong. Kini sukwahi sa akong mga gibati, kay bag-o lang nakong nadungog ni Elder Asay nga si Brother Mourik wala gayud sa templo. Nagsalig sa inspirasyon, bisan niana, akong gipahibalo ang pagpanganta sa choir, ang pag-ampo, ug dayon gipaila nga ang unang mamumulong mao si Brother Peter Mourik.
Sa akong pagbalik sa akong lingkuranan, mipasiplat ko ni Elder Asay ug nakita sa iyang nawong ang hitsura sa kabalaka. Sa kaulahian misulti siya nako nga sa dihang akong gipahibalo nga si Brother Mourik mao ang unang mamumulong, dili siya makatuo sa iyang nadungog. Siya miingon nga siya nahibalo nga akong nadawat ang iyang mubo nga sulat ug akong nabasa kini, ug dili siya makatugkad kon nganong akong gipahibalo si Brother Mourik isip mamumulong, nahibalo nga siya wala bisan asa sa templo.
Sa panahon nga kining tanan nahitabo, si Peter Mourik didto sa miting sa opisina sa area sa Porthstrasse. Samtang ang iyang miting nagpadayon, sa kalit milingi siya ni Elder Hawkes, kinsa mao ang Regional Representative, ug nangutana, “Unsa kadali makahatud ka nako ngadto sa templo?”
Si Elder Hawkes, kinsa nabantug nga kusog momaneho sa iyang gamay nga sports car, mitubag, “Mahatud ka nako didto sa 10 minutos!Apan nganong kinahanglan kang moadto sa templo?”
Si Brother Mourik miangkon nga siya wala mahibalo kon nganong kinahanglan siyang moadto sa templo apan siya nahibalo nga siya kinahanglang moadto. Silang duha mibiya dayon padulong sa templo.
Atol sa nindot kaayong pagpanganta sa choir, gilibot nakog pasiplat, naghunahuna nga sa dili madugay makita nako si Peter Mourik. Wala nako makit-i. Kahibudnganan, bisan niana, wala ako mobati og kabalaka. Ako adunay nindot, klaro nga kasigurohan nga ang tanan mamaayo ra.
Misulod si Brother Mourik sa atubangang pultahan sa templo sa naghinapos na ang pangbukas nga pag-ampo, sa gihapon wala mahibalo nganong anaa siya didto. Samtang siya nagdali paglakaw sa pasilyo, nakita niya ang akong hitsura diha sa monitor ug nakadungog kanakong nagpahibalo, “Maminaw kita karon gikan ni Brother Peter Mourik.”
Sa katingala ni Elder Asay, si Peter Mourik diha-diha dayon misulod sa lawak ug mibarug sa may podium.
Human sa sesyon, si Brother Mourik ug ako naghisgot niana nga hitabo sa wala pa ang iyang oportunidad sa pagpamulong. Akong gipamalandong ang inspirasyon nga miabut nianang adlawa dili lang kanako apan usab ngadto ni Brother Peter Mourik. Kana nga talagsaong kasinatian naghatag og klaro nga saksi kanako sa importansya sa katakus sa pagdawat sa inspirasyon ug dayon sa pagsalig niini—ug sa pagsunod niini— kon kini moabut. Ako nasayud sa walay pagpangutana nga gituyo sa Ginoo alang niadtong kinsa anaa niana nga sesyon sa pagpahinungod sa Templo sa Frankfurt sa pagpamati sa gamhanan, makatandog nga pagpamatuod sa Iyang sulugoon nga si Brother Peter Mourik.
Hinigugma kong mga kaigsoonan, ang pagpakigsulti sa atong Amahan sa Langit—lakip ang atong mga pag-ampo ngadto Kaniya ug sa Iyang inspirasyon ngari kanato—gikinahanglan aron kita makahupay sa mga bagyo ug mga pagsulay sa kinabuhi. Ang Ginoo nagdapit kanato, “Paduol ngari kanako ug Ako mopaduol nganha kaninyo; pangita kanako nga makugihon ug kamo makakita kanako.”7 Samtang kini atong buhaton, atong mabatyagan ang Iyang Espiritu sa dinhi sa atong kinabuhi, nga naghatag kanato og tinguha ug kaisug sa pagbarug nga lig-on ug dili matarug sa pagkamatarung—sa “[pag] barug … sa balaan nga mga dapit, ug ayaw pagbalhin.”8
Samtang nagkausab ang kalibutan libut nato ug ang mga baruganan sa moral sa katilingban nagkahuyang, hinaut atong hinumduman ang bililhong mga saad sa Ginoo niadtong kinsa nagsalig Kaniya: “Ayaw kahadlok; kay ania ako uban kanimo: Ayaw pagtalaw; kay ako mao ang imong Dios: Palig-unon ko ikaw; oo, buligan ko ikaw; oo, ituboy ko ikaw sa tuong kamot sa akong pagkamatarung.”9
Pagkaanindot nga saad! Hinaut ingon niana ang atong panalangin, ako nag-ampo diha sa sagradong pangalan sa atong Ginoo ug Manluluwas, si Jesukristo, amen.