Rua na Sala ni Veitaratara

Elder Dallin H. Oaks

Of the Quorum of the Twelve Apostles

iVakatakilakila

Dodonu me veiraurau na noda vakayagataka na sala ni veitaratara ni tamata yadua kei na sala ni matabete, me rawati na toro cake me vaka ni sa inaki ni bula oqo.

Sa solia oti tu na Tamada Vakalomalagi vei ira na Luvena e rua na sala ni veitaratara vata kei Koya—na sala ni veitaratara ni tamata yadua kei na sala ni matabete. E dodonu meda kila ka dusimaki taucoko ena rua na sala bibi oqo ni veitaratara.

I. Na Sala ni Tamata Yadua

Ena sala ni tamata yadua, eda masu vakadodonu sara vua na Tamada Vakalomalagi ka sauma mai o Koya ena sala sa tauyavutaka tu o Koya, ka sega ni dua me mai vosa tiko ena vukuna e dua. Eda masu vua na Tamada Vakalomalagi, ena yaca i Jisu Karisito, ka sauma mai vei keda vua na Nona Yalo Tabu, kei na so tale na sala. Sa ilesilesi ni Yalo Tabu me vakadinadinataka na Tamana kei na Luvena (raica na Joni 15:26; 2 Nifai 31:18; 3 Nifai 28:11), me dusimaki keda ki na dina (raica na Joni 14:26 ; 16:13), ka vakaraitaka vei keda na veika kecega meda cakava (raica na 2 Nifai. 32:5). Na sala ni veitaratara qo ni tamata yadua vata kei na Tamada Vakalomalagi mai vua na Nona Yalo Tabu sai koya na ivurevure ni noda ivakadinadina ni ka dina, ni noda kila-ka, kei na noda dusimaki yadua mai vua e dua na Tamada Vakalomalagi dauloloma. Oqo e dua na gacagaca bibi ni Nona ituvatuva totoka ni kosipeli, ka rawa kina vei keda yadua na Luvena meda ciqoma e dua na noda ivakadinadina baleta na kena dina.

Na sala ni veivosaki ni tamata yadua vua na Tamada Vakalomalagi vua na Yalo Tabu e yavutaki tiko ena noda bula kilikili ka sa ka bibi sara ka da sa vakaroti kina meda vakavouya na noda veiyalayalati ena noda vakaivotavota ena sakaramede ena Siga ni Vakacecegu. Ena sala oqo eda sa kilikili kina me noda na yalayala me na tiko vata ga kei keda na Nona Yalotabu, ka me dusimaki keda.

Ena sala ni veitaratara oqo ni tamata yadua vata kei na Turaga, na noda vakabauta kei na noda cakacaka sa tautauvata kei ira na tamata Vakarisito era nanuma ni sa sega ni gadrevi e dua na tamata me veivosaki kei na Kalou ena vukuda baleta ni sa rawa meda vosa vakadodonu vua na Kalou me vaka na ivakavuvuli e vakatoka o Martin Luther “na matabete ni tamata vakabauta kecega.” Au na qai vakamacalataka vakamalua.

Na sala ni veitaratara yadua sa ka bibi sara ki na vakatulewa ni tamata yadua kei na kena qaravi na matavuvale. E ka ni rarawa, eso na lewe ni noda lotu era vakawalena na kena gadrevi na sala ni veitaratara vakadodonu ni tamata yadua. Na veika baleta na bibi dina ni veiliutaki vakaparofita—na sala ni matabete, ka sa nona cakacaka taumada me qarava na veivosaki kei lomalagi baleta na cakacaka ni Lotu—eso era vakasaqara me ra vakatulewa ena vukudra o ira na nodra iliuliu ni matabete, na vakatulewa me ra cakava ga vakai ira ena veivakauqeti ena sala ni tamata yadua. Na vakatulewa ni tamata yadua kei na qaravi ni matavuvale me sa vakaliuci ena sala ni veitaratara ni tamata yadua.

Au nanuma meu kuria e rua tale na ivakaro meda nanuma tiko me baleta na sala talei oqo ni veitaratara yadua vata kei na Tamada Vakalomalagi.

iMatai, ena kena taucoko na sala ni tamata yadua e sega ni cakacaka vakatikitikitaki koya mai na sala ni matabete. Na isolisoli ni Yalo Tabu—na gaunisala ni veitaratara ni Kalou vua na tamata—e vakatikori ena lewa ni matabete, ena nodra veivakadonui o ira era taura tu na idola ni matabete. E sega ni lako wale tu ga mai ni da gadreva se vakabauta. Kei na dodonu me itokani tikoga ni Yalotabu e dodonu me vakadeitaki ena Siga ni Vakacecegu yadua ni sa kilikili meda vakaivotavota ena sakaramede ka vakavouya na noda veiyalayalati ni papitaiso ni talairawarawa kei na veiqaravi.

Sa vakakina, eda sega ni rawa ni veitaratara vakatabakidua ena noda sala ni veitaratara ni tamata yadua kevaka eda talaidredre se sega ni sema vata tiko kei na sala ni matabete. Sa vakaraitaka kina na Turaga ni “kaukauwa ni ilesilesi vakabete sa kaukauwa ga vakalomalagi, ia e sega ni rawa me taurivaki se vakayacori na kaukauwa vakalomalagi ena sala tani, ena kena ivakarau dodonu ga” (V&V 121:36). E ka ni rarawa, sa nodra ivakarau o ira era voroka tiko na vunau ni Kalou se talaidredre ki na ivakasala ni nodra iliuliu ni matabete ka ra vakaraitaka ni sa vakatakila vei ira na Kalou me ra vakuwai mai na so na vunau se muria eso na ivakasala. O ira vakaoqo era rairai ciqoma tiko beka eso na ivakatakila se veivakauqeti, ia e sega ni ko ya na ivurevure era nanuma tiko. Na tevoro sa tama ni lasu kecega ka sa dau sasagataka tikoga me vakatanitaka na cakacaka ni Kalou ena nona ilawaki butobuto.

II.Na Sala ni Matabete

E sega ni vaka na sala ni veitaratara ni tamata yadua, ka dau vosa ga mai kina vakadodonu vei keda na Tamada Vakalomalagi vua na Yalo Tabu, ia na sala ni veitaratara ni matabete era tiko kina na ikuri kei na idewadewa e gadrevi ni noda iVakabula o Jisu Karisito, Nona Lotu, kei ira na Nona iliuliu era sa lesi.

Ena vuku ga ni veika sa rawata rawa o Koya mai na Nona solibula ni veisorovaki, sa tiko kina vei Jisu Karisito na kaukauwa me lewa kina na ituvaki meda cakava meda rawata kina na veivakalougatataki ni Nona Veisorovaki. Oqo na vuna sa soli kina vei keda na vunau kei na cakacaka vakalotu. Oqo na vuna eda veiyalayalati kina. Oqori na sala eda rawata kina na veivakalougatataki sa yalataki tu. Era lako kece mai ena loloma vakalou kei na loloma veivueti nei Koya na Yalosavasava kei Isireli, “ka segai ena vuku ni cakacaka” (2 Nifai 25:23).

Ena gauna ni Nona veiqaravi vakalotu e vuravura a vakatikora kina o Jisu Karisito na lewa ni matabete ena Yacana ka tauyavutaka na Lotu ka vakayacani talega Vua. Ena iotioti ni itabagauna oqo, sa vakalesui mai na Nona lewa ni matabete ka tauyavutaki tale na Nona Lotu mai na veiqaravi Vakalomalagi vei Parofita Josefa Simici. Na matabete vakalesui mai oqo kei na Lotu sa tauyavutaki tale sa uto tiko ni sala ni veitaratara ni matabete.

Na sala ni matabete sai koya na gaunisala ena vosa tiko kina na Kalou vei ira na Luvena mai na ivolanikalou ena veigauna sa oti. Na sala oqo sa vosa tiko mai kina o Koya mai na nodra veivakavulici kei na ivakasala na parofita kei na iapositolo kei ira na iliuliu vakauqeti tale eso. Oqo na sala eda ciqoma kina na cakacaka vakalotu e gadrevi. Oqo na sala eda ciqoma kina na veikacivi meda veiqaravi kina ena Nona Lotu. Na Nona Lotu sa kena sala kei na Nona matabete sa kena kaukauwa me sa noda madigi kina meda vakaitavi ena itaviqaravi cokovata sa ka bibi sara me vakayacori kina na cakacaka ni Turaga. Oqo era oka kina na vunautaki ni kosipeli, tara ni valetabu kei na valenilotu, ka vukei ira na dravudravua.

Me baleta na sala ni matabete oqo, na noda vakabauta kei na cakacaka sa tautauvata kei na veika era kakavaka tiko eso tale na lotu Vakarisito ni cakacaka vakalotu vakadonui (sakaramede) sa ka bibi sara ka dodonu me ra vakayacori mai vua e dua sa vakadonui ka lesi mai vei Jisu Karisito (raica na Joni 15:16). Eda sa vakabauta vakakina, ia e duidui toka mai vei ira na lotu Vakarisito tale eso ena kena laurai na veivakadonui oqori.

Eso na lewe ni noda Lotu kei ira sa luluqa yani era sega ni kila rawa na bibi ni sala ni matabete. Era vakawalena na bibi ni Lotu kei ira na kena iliuliu kei na kena parokaramu. Era vakararavi vakatabakidua ki na sala ni tamata yadua, ka ra muria ga na nodra sala, ka ra lewa ga na nodra vunau ka vakasalataki ira na mataisoqosoqo tale eso ena veika e veicalati kei na nodra ivakavuvuli na parofita-kei na iliuliu. Ni yaco oqo sa laki duatani kina na nodra ivalavala me vaka sa yaco tiko oqo e vuravura kivei ira era vakatoka me “lotu vakaituvatuva.” O ira era cakitaka na kena vakayacori na tauyavutaki ni lotu sa cakitaka tiko na cakacaka ni iVakavuvuli, o Koya a tauyavutaka na Nona Lotu kei ira na kena vakailesilesi ena taucoko ni gauna oqo ka sai koya a tauyavutaki ira tale ena gauna oqo.

Na lotu e vakaituvatuva, ka tauyavutaki ena lewa vakalou, sa ka bibi sara, me vaka a kaya o Paula na iApositolo:

“Me ra vakavinakataki kina ko ira sa lotu, me ia na cakacaka ni italatala, me vakatataki cake na ivavakaso nei Karisito:

“Meda yaco sara koi keda kecega meda lomavata e na vakabauta, ka kila sara na Luve ni Kalou, me da tautauvata kei na ivakarau ni tamata dina, era sa sinai sara kei Karisito” (Efeso 4:12–13).

Meda nanuma kece tiko na ivakaro ni Turaga ena ivakatakila ni gauna oqo ni o ira na domo ni italai ni Turaga sa domo ni Turaga (raica na V&V 1:38; 21:5; 68:4).

Au gadreva meu kuria e rua tale na ivakaro meda nanuma tiko baleta na bibi ni sala ni matabete.

iMatai, na sala ni matabete e sega ni rawa me sosomitaka na sala ni veivosaki ni tamata yadudua. E gadrevi meda yadua na ivakadinadina ni dina. Ni torocake na noda vakabauta, eda na vakararavi ena nodra vosa kei na vakabauta o ira na tamata, me vakataki ira na noda itubutubu, qasenivuli, se iliuliu ni matabete (raica na V&V 46:14). Ia kevaka meda vakararavi tabakidua tiko ga vua e dua na iliuliu ni matabete se qasenivuli me baleta na noda ivakadinadina ni dina, ka sega ni taura mai na ivakadinadina o ya mai na noda sala ni tamata yadudua, eda sa na qai rawai rawarawa tu ga mai na nona tawa vakabauta na tamata oqori. Ni da veivosakitaka na kila matua se ivakadinadina ni dina, e sega ni dodonu meda vakararavi tiko ki na dua na tamata me mai vosa tiko ena vukuda vua na Tamada Vakalomalagi.

iKarua, me vakataka ga na sala ni tamata yadudua, na sala ni matabete ena sega ni rawa me taucoko ka vinaka na kena cakacaka ena vukuda, vakavo ga ke da sa bula kilikili ka talairawarawa. E vuqa na ivolanikalou e vakavulica kevaka meda voroka tikoga vakalevu na ivunau ni Kalou eda sa na “muduki tani mai na matana” (Alama 38:1). Ni yaco oqori, eda sa tarova kina na Turaga kei ira na Nona italai me ra vukei keda vakayalo ka na sega ni rawa meda rawata vakataki keda ga.

Na itukutuku volai eda raica kina na bibi ni nodra veiwekani tiko na italai ni Turaga kei na Yalotabu. Na parofita gone, o Josefa Simici, a sega ni rawa me vakavakadewa ena gauna e cudru se rarawa kina.

E talanoataka vakaoqo o David Whitmer: “Ena dua na mataka ni sa vakarau tiko o koya me tomana tale na vakadewa, a yaco e dua na ka e loma ni vale ka rarawa sara kina o koya. E dua na ka a cakava o Emma, na watina. Keirau a gole cake kei Oliver, ka tarava sara mai o Josefa me mai tomana tale na vakadewa, ia a sega ni rawa me cakava e dua na ka. A sega ni vakadewataka mada ga e dua na vosa. A lesu tale i ra, gole sara ki na veisenikau, ka laki masu vua na Turaga; ka volekata ni dua na auwa—ka lesu tale mai i vale, ka kere veivosoti vei Emma ka gole sara mai cake vei keirau ka mani tekivu vinaka tale na vakadewa. A sega ni cakava rawa e dua na ka vakavo ga ke yalomalua ka yalodina tiko.”¹

III. E Gadrevi na Sala Ruarua Oqo

Meu na tinia ena so tale na ivakaraitaki ni kena gadrevi dina na rua na sala oqo sa tauyavutaka na Tamada Vakalomalagi me na veitaratara rawa kina kei ira na Luvena. Rau sa ka bibi sara ki na kena vakayacori na Nona inaki mera bula tale ka bula tawamudu o ira na Luvena. E dua na italanoa makawa vakaivolatabu me baleta na kena gadrevi na ka oqo e tiko ena ivakasala nei Tata Jecoro o ya me kakua ni saga o Mosese me vakaogai ena cakacaka taucoko. Era sa waraka tiko na tamata na nodra iliuliu ni matabete mai na mataka ki na yakavi me “taroga na Kalou” (Lako Yani 18:15) me “sa qai lewa vei ira” (tikina 16). Eda raica kina vakavuqa na ivakasala nei Jecoro vei Mosese me lesi ira na turaganilewa me ra qarava na nodra dui leqa na tamata yadua (raica na tikina 21–22). Ia a vakasalataki Mosese talega o Jecoro ena bibi ni sala ni tamata yadudua: “Ia mo vakavulici ira ena ilesilesi kei na vunau, ka vakatakila vei ira na sala me ra lako kina, kei na cakacaka me ra cakava” (tikina 20; vakamatatataki).

Sa vakakina, e dodonu vei ira na luvei Isireli me ra vakavulici me ra kakua ni kauta mai na vakatataro yadua vei nodra iliuliu ni matabete. E dodonu me ra kila vakavinaka na vunau ka masu me ra vakauqeti me ra walia ga vakai ira na nodra leqa.

Na veika e yaco walega oqo mai Chile sa vakaraitaka tiko na kena gadrevi na sala ruarua oqo. A vakaleqai Chile e dua na uneune vakaitamera. E vuqa vei ira na noda lewenilotu a vakarusai na nodra vale; eso a yali na nodra lewe ni vuvale. E vuqa era sa yalolailai. Vakatotolo sara—baleta ga ni dau tu vakarau na Lotu me dau veivuke yani ki na mataqali leqa levu vakaoqo—a vakarautaki sara na kakana, vale, kei na iyaya tale eso ni veivuke. Era rogoca na yalododonu mai Chile na domo ni Turaga mai na Nona Lotu kei ira na kena iliuliu ka veivuke yani ki na nodra gagadre vakayago. Ia, se cava ga na veiraurau ni sala ni matabete, e se bera ga ni rauta. Na lewenilotu yadudua me vakasaqara na Turaga ena masu ka ciqoma kina na itukutuku buta katakata ni veivakacegui kei na veidusimaki e yaco mai vua na Yalo Tabu vei ira era vakasaqara ka vakarorogo.

Na noda cakacaka ni kaulotu sa ivakaraitaki talega ni kena gadrevi na sala ruarua oqo. O ira na cauravou kei na goneyalewa era sa kacivi me ra kaulotu era sa kilikili ka lomasoli baleta na ivakavuvuli era sa ciqoma oti mai na sala ni matabete kei na ivakadinadina era sa ciqoma ena sala ni tamata yadudua. Era sa kacivi ena sala ni matabete. Sa qai yaco me ra matataka na Turaga ka dusimaki tiko ena Nona sala ni matabete, ka vakavulici ira kina na dauvakatataro. Era sa qai vakarorogo o ira sa vakasaqaqara matua ka vakayaloqaqataki ira na daukaulotu me ra masu me ra kila ga vakai ira na dina ni itukutuku ena sala ni tamata yadudua.

Na iotioti ni ivakaraitaki e vakayagataki kina na ivakavuvuli oqo ki na ulutaga ni lewa ni matabete ena loma ni matavuvale kei na Lotu.² Na lewa taucoko ni matabete ena loma ni Lotu era cakacaka ga ena veidusimaki ni dua e tiko vua na idola dodonu ni matabete. Oqo na sala ni matabete. Ia na lewa e veiliutaki tiko ena matavuvale—se o tama se itubutubu tina duadua—sa lewa ga na veika ni matavuvale ka sega ni gadrevi kina na veivakadonui ni dua e taura tiko na idola ni matabete. Oqori e vakatoka na sala yadudua. Na sala ruarua oqo e dodonu me cakacaka tiko ena noda bula vakamatavuvale kei na noda bula yadudua kevaka e gadrevi meda toro cake ka rawata na keda icavacava e tiko ena ituvatuva ni Tamada Vakalomalagi baleti ira na Luvena.

Dodonu me veiraurau na noda vakayagataka na sala ni veitaratara ni tamata yadua kei na sala ni matabete, me rawati na toro cake me vaka ni sa inaki ni bula oqo. Kevaka me vakararavitaki vakatabakidua na itovo vakalotu ni tamata yadudua ki na sala ni tamata yadudua, na dui-ta-kena ena bokoca laivi na bibi ni lewa vakalou. Kevaka me na vakararavitaki vakatabakidua na cakacaka vakalotu ni tamata yadudua ki na sala ni matabete, ena luluqa na tubu ni tamata. Sa gadrevi vei ira na luve ni Kalou na sala ruarua oqo me ra rawata kina na kedra icavacava tawamudu. Na kosipeli vakalesui mai e vakavulici ruarua kina ka sa vakarautaka ruarua tu na Lotu vakalesui mai.

Au sa vakadinadinataki koya na parofita ni Turaga, o Peresitedi Thomas S. Monson, ni sa tiko vua na idola e veiqaravi kina na sala ni matabete. Au sa vakadinadinataka na Turaga o Jisu Karisito, ka sa Nona lotu oqo. Kau sa vakadinadinataka na kosipeli vakalesuimai, ka sa rawa meda kila vakaikeda yadudua na kena dina ena noda sala ni veivosaki yadudua vua na Tamada Vakalomalagi. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.