Veiqaravi ena Yalotabu

Peresitedi Henry B. Eyring

First Counselor in the First Presidency

iVakatakilakila

Meda cakava na ka e gadrevi, me rawa ni da veitokani vata kei na Yalo Tabu.

Au sa vakavinavinakataka na madigi vinaka oqo meu mai duavata kei kemuni ko ni sa dolei mai vua na Kalou mo ni taura na Nona matabete. Eda sa kacivi meda vakayagataka na kaukauwa vakalou meda qaravi ira kina na luvena na Tamada Vakalomalagi. Na vinaka sara ni noda vakayacora na ilesilesi oqo ena ivakacavacava tawamudu kivei keda sa kacivi meda veiqaravi, ena vukuda, kei ira na itabatamata era se bera ni sucu mai.

Au doka niu vakananuma e rua na lewe ni matabete erau kilikili me lako vata tu kei rau na Yalo ni Kalou ena ilesilesi sa kacivi rau kina na Turaga. Rau a kunea vakairau e Amerika na kosipeli vakalesuimai. Rau a italai ni Turaga ka rau isevu me cauraka na kosipeli o ya vua e rua na noqu qase Kaivalagi e liu.

E dua vei rau na noqu qase e liu oqo e goneyalewa lailai ka vakaitikotiko ena dua na qele ni teitei e Switzerland. E dua tale e cauravou, ka luveniyali ka biuta mai na vanua o Jamani ka gole ki Amerika ka laki vakaitikotiko e St. Louis, Missouri.

Rau a rogoca ruarua e dua na lewe ni matabete ni vakadinadinataka na kosipeli vakalesuimai—ka rogoca o goneyalewa ena yasanibuka ni nona vale lailai e Switzerland, kei na cauravou a rogoca ni dabe tiko ena varada ni dua na olo redetaki e Amerika. Rau kila mai vua na Yalotabu ni itukutuku rau kauta mai na daukaulotu vei rau e ka dina.

Rau sa digitaka kina na cauravou kei na goneyalewa me rau sa papitaiso. Rau a sota ena imatai ni gauna ena gaunisala kuvu ena vica na yabaki e muri, ni rau taubaletaka tiko e drau na maile ki na veiulunivanua ni Ra kei Amerika. Erau veitalanoa ena nodrau taubale tiko. Erau veitalanoataka na kalougata veivakurabuitaki e vuravura taucoko, era kunea rawa na italai ni Kalou ka kurabuitaki vakalevu cake sara, na nodra kila ni dina na nodra itukutuku.

Rau a veidomoni ka vakamau sara. Ena vuku ga ni ivakadinadina ni Yalotabu ka tekivu ena nodrau a rogoca na nodra vosa na lewe ni matabete ena veivakayarayarataki ni Yalo Tabu, ka rau vauci vata me tawamudu ena kaukauwa ni matabete. Au dua vei ira na tini vakaudolu ni kawa nei cauravou kei na goneyalewa o ya ka vosa vakalougatataki rau na lewe ni matabete o ya ka rau kauta mai na veiqaravi ni Yalo ni Kalou ena nodrau cabeta yani na delana e Switzerland ka tucake ena soqoni o ya e St. Louis.

Na italanoa marautaki o ya, ka milioni vakamilioni era vakakina, era yaco raraba e vuravura taucoko ka na yaco yani ki na veitabatamata. Ena vukudra eso ena italanoa beka ni dua na dauveituberi ni matavuvale gone ka cavuta eso na vosa a vakayadrata kina na gagadre nei tukamu me lesu tale mai ki na Lotu. Ena vukudra tale eso ena dua beka na vosa veivakacegui kei na veivakalougatataki mai vua e dua na peteriaki e vukei tinamu ni voleka ni rawai sara ena dua na leqa bibi.

Ena tiko e dua na ivakavuvuli tudei ena italanoa kece oqori. O ya na kaukauwa ni matabete ka tiko vei koya e taura tu me veiqaravi ka a vakalevulevui mai na Yalo Tabu.

Sa qai noqu itukutuku vei keda ena bogi nikua oqo: meda cakava na ka e gadrevi me rawa ni da veitokani vata kei na Yalo Tabu, ka meda toso yani ki liu ena yaloqaqa ni na soli vei keda na kaukauwa meda vakayacora na veika cava ga sa kacivi keda kina na Turaga. Na tubu cake ni kaukauwa mo veiqaravi ena yaco mai vakamalua, ka na rawa me yaco mai vakalalai ena dredre mo raica rawa, ia ena qai yaco ga mai.

Ena bogi nikua au na wasea e vica na vakatutu me baleta na kilikili mo ni ciqoma kina na Yalo Tabu me nomuni itokani ena nomuni veiqaravi ena matabete. Oti, au na qai solia eso na ivakaraitaki ni veiqaravi ni matabete mo ni raica rawa kina na nomuni kaukauwa mo ni veiqaravi ka vaqaqacotaki mai na veivakayarayarataki ni Yalotabu.

Ena gauna oqo, eda kila ni veivakadeitaki ki na Lotu e soli kina vei keda na isolisoli ni Yalo Tabu. Ia na veitokoni ni Yalo Tabu, na kena matanataki ena noda bula kei na veiqaravi, e gadrevi kina na noda vakadodonutaki keda me rawa ni da kilikili kaya.

Eda teivaka na isolisoli vakayalo ena noda maroroya tiko na vunau ka saga meda bulataka e dua na bula sega ni beitaki. Oqo e gadrevi kina na vakabauti Jisu Karisito me ia kina na veivutuni ka vakasavasavataki ena Nona Veisorovaki. Me vakaoqo, ni da lewe ni matabete meda sa kakua ni calata e dua na madigi meda vakaitavi ena vu ni yaloda taucoko ena yalayala e cavuti tiko ena soqoni ni sakaramede kecega vei ira na lewe ni Lotu vakalesuimai o ya me ra: “taura na yaca ni Luvemuni, ka daunanumi Koya ka muria na vunau sa solia vei ira; ka me tikoga kei ira na nona Yalo Tabu ka sega ni mudu.”¹

Me vaka ni sa dodonu meda vakasavasavataki mai na noda ivalavala ca me tiko rawa kina vei keda na Yalotabu, e dodonu meda vakayalomalumalumutaki keda sara ena mata ni Kalou me kila kina na noda gadreva vakaidina. Era vakaraitaka na tisaipeli ni iVakabula sa tucaketale na nodra yalomalua me vaka e tukuni tiko ena iVola i Momani.

A vakavakarautaki ira tiko na iVakabula me baleta na nodra veiqaravi. Eratou a tekiduru ena qele ka masu. Oqo na kena itukutuku: “Eratou sa kerea na ka eratou sa rui gadreva sara, me soli vei iratou na Yalo Tabu.”² Eratou a qai papitaiso me vakataki kemuni ga. Ka tukuni, ni a saumi mai na nodratou masu, ena kena vakasinaiti iratou na Yalo Tabu kei na bukawaqa.

A masu ena domolevu na iVakabula me vakavinavinaka vei Tamana ena Nona solia mai na Yalo Tabu kivei ira sa digitaka o Koya ena vuku ni nodra vakabauti Koya. A qai masu na iVakabula me ra vakalougatataki vakayalo o ira era laki qarava. A vakamamasu na iVakabula vei Tamana: “I Tamaqu, au sa kerei Kemuni mo ni solia talega na Yalo Tabu vei ira kece sa vakabauta na nodratou vunau.”³

Ni da sa italai yalomalumalumu ni Turaga, e dododnu meda masu me baleta na vakaraitaki ni Yalo Tabu me curumi keda ena noda veiqaravi vata kei ira eda qarava. Sa ka bibi na masu ena yalomalumalumu vua na Tamada Vakalomalagi, kei na titobu ni vakabauti Jisu Karisito, meda kilikili kina meda itokani ni Yalo Tabu.

Na noda yalomalua kei na vakabauta e sureta na isolisoli vakayalo ena vakatorocaketaki ni da wilika, vulica, ka tugana na ivolanikalou. Eda sa rogoca kece na veivosa oqori. Ia eda na wilika beka e vica walega na iyatuvosa se draunipepa ni ivolanikalou ena veisiga ka nuitaka ni sa rauta o ya.

Ia na wilika, vulica, ka tugana e sega ni tautauvata. Eda na wilika ka kunea beka eso na vakasama. Eda na vulica ka kunea na iwalewale kei na veisemati tiko ni ivolanikalou. Ia ni da tugana eda sa sureta tiko na ivakatakila mai vua na Yalotabu. Vei au, na tugana, sa ikoya na kena vakasamataki kei na masu ni oti na noqu wilika ka vulica vakavuku sara na ivolanikalou.

Vei au, na ivakaraitaki nei Peresitedi Joseph F. Smith e tuvanaka e dua na sala ni kena sureti na rarama mai vua na Kalou. E volai tiko ena Wase 138 ni Vunau kei na Veiyalayalati. E a wilika ka vulica tiko mai e vuqa na ivolanikalou, ka saga me kila vakavinaka na mana ni Veisorovaki ni iVakabula vei ira sa mate ka ra sega ni rogoca na Nona itukutuku. “Ia niu sa vakananuma tiko na veitiki ni ivola oqo, sa vakararamataki na mata ni yaloqu ka sa curumi au na Yalo ni Turaga; ia au sa qai raici ira na mate era sa lewe vuqa sara, na tamata lalai kei na turaga.”⁴

Na veivutuni, masu, kei na tugana na ivolanikalou era sa tiki bibi ni noda kilikili me baleta na isolisoli ni Yalotabu ena noda veiqaravi ni matabete. Ena yaco mai na vakarabailevutaki tiko ni noda kaukauwa meda veiqaravi kina ni da vakaio ena vakabauta meda toso ki liu ena noda veikacivi ni na vukei keda kina na Yalo Tabu.

E vakaoqo na veika e kaya vei keda o Peresitedi Monson: “Na cava na kena ibalebale mo vakarabailevutaka kina na [nomu] veikacivi? E kena ibalebale mo tara cake ena dodonu …, me vakalevutaki ka vaqaqacotaki me cilava basikata mai na rarama kei lomalagi me ra raica o ira eso tale na tagane. Ena vakarabailevutaka vakacava e dua na nona veikacivi? Me na vakayacora ga na veiqaravi e tiko kina.”⁵

Au na vakatura e rua na veiqaravi eda sa kacivi kina. Ni da vakayacora ena veivakayarayarataki ni Yalotabu, o iko kei ira tale eso o ni na raica ni sa vaqaqacotaki ka vakarabailevutaki na nomuni kaukauwa ni veiqaravi.

Na imatai ni ko sa matataki Koya mo veivakavulici ka ivakadinadina vei ira tale eso ena Vukuna. Sa okata kina na Turaga o ira na cauravou gone kei ira na lewevou ni Matabete i Eroni ena veikacivi o ya me ra veiqaravi. Ni mai cava na vakamacalataki ni ilesilesi ni vakaitutu ena Matabete i Eroni, A kaya:

“Ia e sega ni nodrau itavi na ivakavuvuli kei na dikoni, me rau veipapitaisotaki, lotutaka na madrai kei na waini, se vakayacora na cakacaka ena veitabaki ni liga;

“Ia sa nodrau itavi ga me rau veivakasalataki, veivakavulici, veituberi ka veivunauci; io me rau vunauci ira na tamata kecega me ra lako vua na Karisito.”⁶

Ena macawa oqo ena dua na vanua e vuravura ena sureti e dua na dikoni mai vua nona peresitedi ni kuoramu me sureta kina e dua na lewe ni nodratou kuoramu e dua ka se bera vakadua ni raica ke rawa me tiko ena dua na soqoni. Na peresitedi yabaki 13 ena sega beka ni vakayagataka na vosa “vakasalataka, vakamamasu, ka vakavulica,” ia oqori na ka e namaka na Turaga mai vua na dikoni e lesi me lako ki na veivakabulai.

Kivua na dikoni a ciqoma na veikacivi me lako ki na nona lewe ni kuoramu, au na cakava e tolu na yalayala. iMatai, ni ko masu mo vukei ena kauta laivi na Yalotabu na nomu rere. iKarua, ko na kurabui ni ko na kila na veika mo tukuna ni ko yaco yani ki nona vale kei na ilakolako ki lotu. Na ka o cavuta ena rairai medre vei iko. Ia ko na vakila ni vosa sa soli mai vei iko ena gauna o ya o sa gadreva dina. Kei na ikatolu, ko na vakila na veivakadonui ni Turaga a kacivi iko, mai vei nomu peresitedi, se cava ga na ka ena yaco.

Au sega ni rawa ni yalataka na rawa ka cava ena yaco mai baleta ni sa galala tu na tamata yadua me digitaka kina na ka me cakava vua e dua na italai ni Kalou. Ia na dikoni ko a vosa vua ena vuku ni Turaga ena nanuma tiko ni ko a lako vua. Au kila e dua na gonetagane, sa tamata levu ena gauna oqo ka se yawa tikoga mai na itaviqaravi ni Lotu, ka talai e dua na dikoni me lai vakasaqara, ka qai tukuna vei tukana me baleta na veisiko o ya ena 20 na yabaki yani ki liu. Ka sa sega ni vakaibalebale, ia a qai vakayacana na dikoni a lako mai. A kerei au na tukana meu vakasaqara ka vakavinavinakataka na dikoni a kacivi me veisureti mai, veivakasalataki, ka veivakavulici. E a dua walega na siga ki na nona bula e dua na gonetagane, ia rau nanuma na tukana kei na Turaga na vosa ni gonetagane a vakauqeti me kaya, kei na yacana.

Au sa vakamasuti keda taucoko, na gone kei na qase, eda sa kacivi meda vosa ena dua na soqoni ena yaca ni Turaga meda tagutuva laivi sara na noda vakatitiqataki keda tiko kei na yalolailai. E sega ni gadrevi meda vakayagataka na vosa matua eso se cauraka na veika titobu. E veirauti ga na vosa rawarawa ni ivakadinadina. Ena solia vei kemuni na Yalotabu na vosa mo ni na cavuta ka na lauta na utodra na tamata yalomalumalumu era vakasaqara tiko na dina mai vua na Kalou. Kevaka meda saga meda vosa tiko ena vuku ni Turaga, eda na kurabui ena dua na siga ni da sa veivakasalataki, veivakavulici ka veituberi, ka veisureti tiko ena veivuke ni Yalotabu me ra kalougata kina na tamata, ena kaukauwa eda sega ni rawata rawa vakataki keda.

Me ikuri ni veikacivi ni veivakavulici, oi keda kece eda na talai mai vua na Turaga me ra vukei o ira era vakaleqai tu. Oqori e dua tale na veiqaravi ni matabete eda na vakila kina na veivakayarayarataki ni Yalotabu ni na toroya cake na noda kaukauwa ni veiqaravi. Ko ni na raica ni sa rawa mo ni kila na mosi kei na lomaleqa e matadra na tamata. Na yacadra se na matadra na tamata ena nomu kuoramu ena votu mai vei kemuni ka vakatakila ni ra sa gadreva na veivuke.

Era dau vakila na ka oqo o ira na bisopi ena bogi kei na veigauna yadua era dabe tiko kina ena itutu e cake ni ra raici ira yani na lewe ni nodra tabanalevu se vakananumi ira tiko era sega ni tiko e kea. Sa rawa me yaco vei ira ni ra volekata yani e dua na valenibula se valeniveiqaravi. E vakavuqa na noqu dau rogoca na vosa oqo niu curu yani e katuba, “Au kila sara ga ni ko na lako mai.”

Meda kakua ni lomaleqataka na veika dodonu meda laki cavuta se cakava ni da yaco yani. Sa na veirauti vinaka ga na loloma ni Kalou kei na Yalo Tabu. Niu se cauravou au dau rerevaka niu sega ni kila na veika meu cakava se tukuna meu vukei ira kina era vakaleqai tu vakalevu.

E dua na gauna au a laki tiko e yasai tamaqu e valenibula ni sa voleka ni mate. Au rogoca sara na nodra veivosaki na nasi ena olo.Vakasauri, sa curu mai ki na rumu o Peresitedi Spencer W. Kimball ka mai dabe sara ena yasa ni loga me keirau veibasai toka. Au sa qai vakasamataka, “Oqo sara ga na gauna totoka meu raica ka vakarogoca kina e dua na ivakavuvuli ni gole vei ira na mosi ka vakararawataki.”

A vakabula vakalekaleka ga o Peresitedi Kimball, ka tarogi tamaqu ke sa ciqoma beka na veivakalougatataki ni matabete, oti ga vakalailai, ni gauna e kaya kina o tamaqu ni sa ciqoma oti, sa dabe lesu tale ena nona idabedabe na parofita.

Au a waraka toka na kena vakayacori na kila ni veivakacegui au vakila ni sega ni tu vei au kau gadreva sara tiko vakalevu. Ni oti toka beka vakalailai e lima se tini na miniti noqu vakaraica na nodrau veiraici toka ena matadredredre, a tucake o Peresitedi Kimball ka kaya, “Henry, au vakabauta meu sa gole meu kakua ni vakaocai iko.”

Au nanuma niu sa calata na lesoni, ia a qai yaco mai e muri. Ena neirau veivosaki toka vakamalua kei tamaqu ni sa bula vakavinaka me suka i vale, a gole na neirau veivosaki ki na nona veisiko yani o Peresitedi Kimball. A kaya mai vakamalua o tamaqu, “Na veisiko kece e yaco vei au, na nona veisiko mai o ya a laveta cake vakalevu sara na yaloqu.”

A sega ni cavuta vakalevu o Peresitedi Kimball na vosa ni veivakacegui, ia au sa rogoca rawa o ya, ia erau salavata kei na Yalo ni Turaga me vaka ni nona itokani me solia na veivakacegui. Au sa qai kila oqo ni sa vakaraitaka tiko o koya na lesoni a vakavulica o Peresitedi Monson: “Ena vakarabailevutaka vakacava e dua na nona veikacivi? Me na vakayacora ga na veiqaravi e tiko kina.”

Na ka dina oqori se da kacivi meda vakavulica na kosipeli ena Yalotabu se sala vata kei na Yalo Tabu ka gole vei ira sa malumalumu na durudra kei na liga sa wadamele.⁷ Na noda veiqaravi ni matabete ena vaqaqacotaki, era na vakalougatataki na tamata, ka na tu ekea na rarama mai lomalagi. Ena tu ekea na rarama mai lomalagi me baleti keda vaka talega kina kivei ira eda veiqaravi kina. Eda na rawa ni oca sara. Ena vaka me sa levu cake ga na noda leqa kei na leqa vakamatavuvale. Ia sa tiko na veivakalougatataki ni veivakayaloqaqataki vei ira era veiqaravi ena veivakayarayarataki ni Yalotabu.

E votai talega vakalevu o Peresitedi George Q. Cannon ena rarawa, veisaqasaqa, kei na veivakatovolei ena veiyabaki ni nona veiqaravi ni matabete. E yaco talega vua me nona itokani na Yalo Tabu ena gauna dredre kei na veiqaravi voravora. Sa ikoya oqo na nona veivakadeitaki vei keda ki na noda veiqaravi ni matabete, ena loma ni Lotu kei na noda matavuvale. A yaco dina vei au na yalayala oqo ena gauna au a vakila kina na Yalotabu ena noqu veiqaravi ni matabete.“Ena gauna e butobuto kina na noda vakasama, eda na kila kina ni sa sega vei keda na Yalo ni Kalou. … Ena gauna eda vakasinaiti kina ena Yalo ni Kalou eda na vakasinaiti ena reki, ena vakacegu, kei na marau, se cava ga na veika eda sotava; ni sa ikoya oqo na yalo ni gugumatua kei na mamarau. Sa solia mai na Turaga vei keda na isolisoli ni Yalo Tabu. Sa noda madigi meda veiliutaki vata kei na Yalo Tabu e lomada, me rawa kina vei keda mai na mataka ki na bogi meda taukena na reki, na rarama kei na kena ivakatakila.”⁸

Sa rawa meda raica tiko na kena yaco mai na veivakalougatataki ni bula marau kei na reki ena gauna eda gadreva kina ena gauna dredre ena loma ni noda veiqaravi yalodina ni matabete.

Au sa vakadinadinataka ni da sa kacivi mai vua na Kalou ena parofisai. Oqo na Lotu dina i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai a vakalesuimai vei Josefa Simici. E bula tiko na Kalou ka sa dau rogoca na noda masu kecega. O Jisu na Karisito sa tucake tale ka noda iVakabula. Sa rawa mo kila ni sa dina na veika oqo ena kaukauwa ni Yalo Tabu ni na yaco mai vei iko ena nomu veiqaravi. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.