Laipelí
Faiako ʻi he Siasí


Faiako ʻi he Saisí

ʻI hono vahe mai ke u lea ki he Siasí ʻi he akoʻí, ne u ongoʻi loto fakatōkilalo peá u lotua fakamātoato ia. ʻI he meimei taʻu ʻe 70 kuo hilí, ne u hekeheka ʻi ha fuʻu maka he ʻutu ʻo ha kiʻi motu he Pasifikí, ofi ki he motu ko ʻOkinauá. Ne toki ʻosi e taú pea ne u hao moʻui. Ne u fifili pe ko e hā te u faí. Ne mau tali ki he ʻū vaká ke omi ʻo ʻave kimautolu kotoa ki ʻapi. Ne u fifili pe ko e hā ʻe hoko atu ki ai ʻeku moʻuí. Ko e hā ne u fie faí? Ko e hā ʻoku ou fie aʻusiá? Faifai peá u pehē te u hoko ko ha faiako. Pea ko ʻeni, hili ha taʻu ʻe 70 mei ai, ʻoku ou kei maʻu pē ʻa e holi mo e loto ʻaki tatau, pea kuó u ako ha meʻa lahi ka ʻoku kei toe pē e meʻa ke u akó.

ʻI hono vakaiʻi e meʻa kotoa pē, ko hono olá ʻoku fakaʻosi pē ki he akoʻí. ʻOku tau ako ke faiako. ʻOku ʻi ai ha ngaahi tefitoʻi moʻoni te tau lava ʻo ako ke fakamāʻopoʻopo pea ʻoku kau ai mahalo ʻa e meʻa faingataʻa taha ke akó, ʻa e moʻui ke ʻoua te ke lau pē mei ha tohi, ka ke fakafalala ki he Laumālié.

Pehē ange mai ʻoku ʻi ai ha founga ke mau palōmesi atu ai kapau te ke ako faivelenga mo fakamātoato, te ke toe lelei ange ai. He ʻikai hano kovi kiate koe. Ka he ʻikai ke ke lelei ange ai, ʻo tatau mo hoʻo falala ki he ʻEikí pea mo e Laumālié peá ke fai e akoʻí. ʻOku hoko ia ʻamuiange, ka ʻi he taimi totonu kapau te ke ako ke falala ki he Laumālié, te ne ʻi ai. Lahi fau e taimi kuó u tuʻu ai he tuʻunga malangá ʻo fifili pe ko e hā te u lea ʻakí, mo hala ʻikai ha meʻa heʻeku fakakaukaú ka ne u ʻiloʻi ʻoku ʻi ai ha fatongia maʻongoʻonga pea naʻe hoko mai maʻu pē ia. ʻOku hoko mai ia ʻi hoʻo kamatá pē. Ko hoʻo kamatá pē ko ʻene hokohoko mai ia e fakahaá. ʻOku siʻi fau e lāngilangi ʻoku tau faʻa maʻu mei aí, he ko e Laumālié ʻa e mālohi fakaiviá.

ʻOku ou ʻiloʻi ʻoku hoko e taha kotoa ko ha faiako. ʻOku tau talanoa he Siasí ki he ngaahi lakangá, vaheʻi ke tau faiako he Lautohi Faka-Sāpaté pe ʻi he ngaahi houalotu ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. ʻOku laukau e Lakanga Fakataulaʻeikí he taimi ʻe niʻihi ʻi hono maʻu e mālohi ke fai e akoʻí. Hala ke teitei ofiofia ia ki he mālohi ʻoku foaki ki ha faʻē. Ko e faiako maʻongoʻonga taha ʻoku fai ʻi he Siasí, ʻoku fai ia ʻe he faʻeé.

Kiate kimoutolu ko ia ʻoku faiako he Siasí, tatau ai pē pe ko hoʻo ngāue maʻuʻanga moʻuí ia pe ʻikai, ʻokú ke ʻiloʻi ko ha akonaki toputapu ia pea ko hono konga lahi tahá ʻoku fai ia ʻi tuʻa mei he lokiakó, makehe mei hoʻo teuteu ʻi hono lau e lēsoní, ako mo fakalaulaulotó koeʻuhí ko e lea ko ia he folofolá ʻoku pehē— “naʻe toe ongo mai e leʻo ʻo e ʻEikí ki hoku ʻatamaí.” He ʻikai tuku ʻe he “leʻo” ko iá ke ke tuēnoa ʻi hoʻo laka atu pea talangofuá. Ki he fānaú, ʻoku hangē e foʻi lea ko e talangofuá ko ha foʻi lea fakamamahí. ʻOku ʻikai tupukoso pē ʻetau talangofuá. ʻOku hanga ʻe he mātuʻá, tautautefito ki he faʻeé, ʻo akoʻi ʻenau fānaú ke talangofua. Ko hotau fatongia ia ʻo tautolu heʻetau lalahí pea taimi ʻe niʻihi ʻoku fepaki ia mo hotau lotó. ʻOku ʻi ai ha foʻi lea ko e fakatomala. ʻOku ʻuhinga nai ki he hā e fakatomalá? Ke liʻaki—ʻo fakatomala. Pea te ke foki leva ki he feituʻu naʻá ke mavahe aí peá ke laka atu ki muʻa, ʻo ʻataʻatā mei he ngaahi faignataʻa naʻá ke fekuki mo iá. Ko e Fakaleleí ko ha faifakamoʻui maʻongoʻonga ia—ʻokú ne fakaleleiʻi ʻa e angahalá. ʻOkú ke ʻiloʻi nai hono fakaofo kapau te ke ui tokoni ki he Fakaleleí? Naʻe fai ʻe he ʻEikí ʻa e Fakaleleí koeʻuhí ko kitautolu. Pea ʻoku ʻikai ha meʻa ia te ke taʻe lava ʻo fakatomala mei ai pe taʻe lava ke fakahaofi koe mei ai ʻo kapau te ke fakatomala mo fakapapau ke fai ʻa e fili ko iá. Ko ia ʻoku faingofua pē ʻeku faleʻí. Fai ʻa e meʻa ʻoku totonú, fili ke ke toe lelei ange, fili ke ke falala ki he folofolá, pea ʻi hoʻo fai iá, te ke tupulaki pea ʻe hoko e faingataʻa ʻokú ke fehangahangai mo iá ke ke lelei ai.

Kuo lahi ha ngaahi meʻa kuó u ako he taʻu ʻe 70 ko ʻeni kuo ʻosí. ʻOku kei lahi pē meʻa ke u akó. Heiʻilo pe ko e hā hono fuoloa ʻeku akó ka ko ʻene ʻosí pē kuó u hoko atu ki ha feituʻu foʻou ʻo kamata ai ʻi ha ʻapiako foʻou. Ko ia ʻoku ou fakamoʻoni kiate kimoutolu ʻoku moʻui ʻa e ʻEikí pea ʻoku moʻoni e Ongoongolelei Kuo Toe Fakafoki Maí, pea naʻe levaʻi mo fakapapauʻi ia ke lelei maʻatautolu. ʻOku moʻui ʻa e ʻEikí. ʻOku ou ʻilo ʻoku moʻui ʻa e ʻEikí pea ʻoku ou ʻilo ʻa e ʻEikí. ʻI he huafa ʻo Sīsū Kalaisí, ʻēmeni.