Ngāue Fakafaifekau ʻi he Kuonga Fakakomipiutá
ʻOku ou fiefia ke ʻi heni mo kimoutolu he ʻahó ni. ʻOku tau ʻi heni foki he ʻahó ni mo e kau faifekau mei he Senitā Akoʻanga Fakafaifekau ʻi Polovó. Vakai atu kiate kinautolu. ʻIkai ʻoku nau fakaofo? ʻOku teuteu atu e kau faifekau foʻou ko ʻeni ne toki uiuiʻí ke nau malanga ʻaki e ongoongolelei ʻa Sīsū Kalaisi kuo toe fakafoki maí ki he faʻahinga, lea, mo e kakai kotoa pē.
ʻI hono holoki e taʻu ngāue fakafaifekaú, ʻokú ne kamataʻi ai ha kuonga foʻou ʻo e ngāue fakafaifekaú ʻi he Siasí. ʻOku ou ʻilo kuo hoko ia ko ha meʻa liliu moʻui ki ha tokolahi ʻo kitautolu. ʻOku mau ʻilo naʻe fakaofo ia ki he kau talavou mo e kau finemui ʻoku kaungatonu ki aí.
Kuo pau pē ne ʻohake ʻe he ʻEikí mo kimoutolu mātuʻá ha toʻu tangata makehe ke ngāue ʻi he kuonga mahuʻinga ko ʻení ʻi he taimi ʻoku lahi ange ai e fie maʻú mo e faingamālie ki hono akoʻi ʻo e ongoongoleleí.
Hili ha ngaahi ʻaho siʻi, ʻe ʻalu atu e kau faifekau ʻoku ʻi mui ʻiate aú ki homou uōtí mo e siteikí. ʻI he fakaʻau ke toe tokolahi ange ʻa e kau faifekaú, kuo mau ʻeke ai, “Ko e hā e meʻa ʻe fai ʻe he kau faifekau kotoa ko ʻení?” Ko ʻemau talí, te nau fai e meʻa tatau kuo fai maʻu pē ʻe he kau faifekaú; te nau muimui ki hotau Fakamoʻui ko Sīsū Kalaisí mo malanga ʻaki ʻEne ongoongolelei kuo toe fakafoki maí.
ʻOku maʻu ʻe he kau palesiteni fakamisioná e kī ki hono tokangaʻi mo tataki e misiona kuo vahe kinautolu ki aí. ʻOku maʻu ʻe he palesiteni fakasiteikí e kī ki he ngāue fakafaifekau ʻi hono siteikí. ʻOku maʻu ʻe he pīsopé e kī ki hono tokangaʻi e ngāue fakafaifekau ʻi hono uōtí. Kuo pau ke nau fakafekauʻaki mo ngāue fakataha ʻi hono ʻunuaki kimuʻa e ngāue fakafaifekaú ʻi he “kuonga fakakomipiuta” ko ʻení. ʻE ngāue ʻaki ʻe he pīsopé ʻene kií, mo e fakataha alēlea fakauōtí ke ʻiloʻi mo akoʻi e konga fāmili ʻoku siasí fakataha mo honau fāmilí mo e kaungāmeʻá, kāingalotu māmālohí mo honau fāmilí mo e kaungāmeʻá.
Ko e pōpoaki te nau vahevahé—ʻa e Fakalelei ʻa Kalaisí, Tohi ʻa Molomoná, mo e kau palōfita moʻuí—ko e pōpoaki tatau pē ia ne u vahevahe ʻi heʻeku hoko ko ha faifekau kei talavou ʻi he Misiona ʻo e Siteiti Noaté. Neongo ia, ko e founga naʻa mau vahevahe atu ʻaki e pōpoakí ʻoku kehe ia mei he founga te mou vahevahe atu ʻakí.
ʻI heʻeku kei hoko ko ha faifekau kei talavoú, ne mau lava ʻo talanoa mo e kakaí ʻi he halá pea tukituki he ngaahi matapaá ke vahevahe e ongoongoleleí. Kuo liliu e māmaní mei he taimi ko iá. ʻOku tokolahi ha kakai he taimí ni ʻoku nau fuʻu femoʻuekina. ʻOku nau fakavavevave ki he ngaahi feituʻu kehekehe, pea ʻoku ʻikai ke nau loto ke fakaʻatā ha kakai foʻou ne ʻikai fakaafeʻi ke nau hūfia honau ʻapí, ke vahevahe ha pōpoaki ʻo e ongoongolelei kuo toe fakafoki maí. Ko e founga lahi taha ʻo ʻenau fetuʻutaki mo e niʻihi kehé, ʻo aʻu ki honau kaungāmeʻa mamaé, ko e ʻInitanetí. Ko ia ai kuo pau ke liliu e founga ngāue fakafaifekaú, kapau ʻoku finangalo e ʻEikí ke fakahoko ʻEne ngāue ki hono tānaki ʻo ʻIsilelí “mei he ngaahi tuliki ʻe fā ʻo e māmaní” (2 Nīfai 21:12). ʻOku fakangofua he taimí ni e kau faifekaú ke nau ngāue ʻaki e ʻInitanetí ʻi heʻenau malangá.
Lolotonga ngaahi taimi ʻo e ʻahó ʻoku ʻikai femoʻuekiná—tautefito ki he pongipongí—ʻe ngāue ʻaki ʻe he kau faifekaú e komipiuta he ngaahi ʻapisiasí mo e ngaahi fale kehe ʻo e Siasí ke fetuʻutaki ai ki he kau fiefanongó mo e kāingalotú, ngāue mo e kau taki lakanga fakataulaʻeiki fakalotofonuá mo e kau taki faifekaú, maʻu mo fetuʻutaki ki he kakai naʻe aleaʻí, vakaiʻi e tuʻunga ʻo e ngaahi tukupaá, fakapapauʻi e ngaahi ʻapoinimení, mo akoʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni mei he Malangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí ʻo ngāue ʻaki e mormon.org, Facebook, blogs, ʻī-meilí, mo e pōpoaki ʻoku text.
ʻE kamata ʻi he ngaahi māhina ka hoko maí pea ki he taʻu foʻoú ʻa e hū e kau faifekaú ki he ʻInitanetí mo hono ngāue ʻaki ʻo e ngaahi nāunau fakaʻilekitulōniká. Te mau fetuʻutaki atu ʻi he taimi ʻe ʻatā ai ki ho misioná ke ngāue ʻaki e ngaahi nāunau ko ʻení. ʻOku fuʻu mahuʻinga mo e malú ʻi he founga foʻou ko ʻeni ʻo e ngāue fakafaifekaú. ʻE tokangaʻi ʻe he kau palesiteni fakamisioná e ngāue ʻa e kau faifekaú ʻi he ʻInitanetí ke tokoniʻi ke nau malu ʻi he meʻa kotoa te nau faí.
Ko e taha e ngaahi lāunga ʻoku mau faʻa maʻu meiate kinautolu ʻoku nau tokanga mai ki he Siasí, ko e taimi ʻoku nau loto-toʻa ai ke ʻaʻahi ki ha taha hotau falé kuo lokaʻi ia pea ʻikai ke ʻi ai ha taha. Ko ia kuo mau fakakaukau ke fakaava hotau ngaahi ʻapisiasí ki he kau ʻaʻahí. ʻE talitali ʻe he kau faifekaú e niʻihi fakafoʻituitui ʻoku nau tokanga ki he Siasí ʻi he ngaahi ʻapisiasí pea tataki kinautolu ki hotau ngaahi fale ʻo e moihuú, ʻo lava ke akoʻi mo fakaafeʻi ai kinautolu ʻi ha feituʻu ʻoku mālohi ai e ivi tākiekina ʻo e Laumālié.
ʻI he hū ʻa e kau faifekaú ki he kuonga foʻou ko ʻení ʻa ia te nau ngāue ʻaki e komipiutá ʻi he ngāue ʻa e ʻEikí, ʻoku mau fakaafeʻi ai e talavou mo e toulekeleka, kakai lalahí, kakai lalahi kei talavoú, toʻu tupú mo e fānau ʻi he feituʻu kotoa pē ke tau kau fakataha ʻi he ngāue fakafiefia mo foʻou ko ʻení ʻaki haʻatau hoko ko ha kaungāmeʻa ʻi he Facebook mo e kau faifekau ʻi homou feituʻú ʻi hoʻomou komipiutá pea vahevahe atu ʻenau pōpoaki ʻo e ongoongoleleí ʻi he ʻInitanetí, pea mou kau ai ʻi he ngāue fakafaifekaú.
ʻI he meimei taʻu ʻe taha kuo hilí, ne fai ai ʻe Palesiteni Monisoni e fanongonongo fakahisitōlia ʻo hono holoki e taʻu ngāue fakafaifekaú. Talu mei ai, kuo tali ʻe he toko lauiafe e ui ʻa e palōfitá, pea toe tokolahi ange ʻi he uike takitaha ʻa kinautolu ʻoku nau loto ke ngāue fakafaifekaú. ʻI he ʻaho ʻe ua kuo hilí, ko e tokolahi ʻo e kau faifekaú ʻoku ʻi he toko 70,274. Kuo teʻeki ke aʻu e tokolahi ʻo e kau faifekau ʻi he māmaní ki he tuʻunga ko ʻení. ʻOku fie maʻu ha feituʻu ke tau ʻave ki ai e kau faifekau fakaofó ni, ko ia ai ne mau fokotuʻu ha misiona foʻou ʻe 58 he taʻú ni—ʻo maʻu ai e misiona fakakātoa ʻe 405. Ne mau ui mai foki mo ha kau palesiteni fakamisiona foʻou ʻe toko 173 he taʻú ni, ʻo tokolahi ange ia ʻi ha toe taimi kimuʻa.
Kuo tali moʻoni ʻe he kau faifekaú mo e kau palesiteni fakamisioná e ui ʻa e ʻEikí. ʻOkú Ne ui mai kiate kitautolu he taimí ni, ko e kāingalotú, ke tau ngāue fakataha mo kinautolu pea mo Ia ʻi Heʻene ngāue maʻongoʻongá.
ʻI he pau ko ia ke liliu e kau faifekaú ki ha māmani ʻoku feliliuakí, kuo pau ke liliu mo e anga e fakakaukau ʻa e kāingalotú ki he anga e ngāue fakafaifekaú. ʻI heʻeku talaatu iá, ʻoku ou loto ke fakamahino ʻoku teʻeki ke liliu e meʻa ʻoku kole mai ke tau fai ko e kāingalotú; ka ko e founga hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí kuo pau ke liliu ia ʻo fakatatau ki ha māmani feliliuaki.
Naʻe kole ʻe Palesiteni Makei ʻi he taʻu ʻe 54 kuo hilí ki he mēmipa kotoa pē ke hoko ko ha faifekau. Naʻe kole mai ʻa Palesiteni Hingikelī ke tau ngāue ʻaki ha founga lelei ange ki he ngāue fakafaifekaú. ʻOku ʻikai ko e ʻaʻahi uiui pē mei he ʻapi ki he ʻapi. ʻOku ʻi ai ha founga lelei ange. Naʻe fokotuʻu mai ʻe Palesiteni Monisoni ha founga lelei ange ko e fengāueʻaki fakataha ʻa e kāingalotú mo e kau faifekaú ʻi hono malanga ʻakii ʻo e ongoongoleleí.
Ko e lea ko ʻení ko hano toe fakamamafaʻi mai pē ia ʻo e meʻa ne akoʻi ʻe he Palōfita ko Siosefa Sāmitá: “ʻI hono kotoa ʻo e ngaahi meʻa kuo lea ʻakí, ko e fatongia maʻongoʻonga mo mahuʻinga tahá ke malanga ʻaki ʻa e Ongoongoleleí” (Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Siosefa Sāmita [2007], 380).
Kuo teʻeki fai ha liliu ki he ui fakaepalōfita ko ʻeni ke ngāué. Ko e fatongia maʻongoʻonga taha ki ha faʻahinga taha pē ʻo kitautolu, ʻo tatau ai pē pe ko e hā hotau uiuiʻí pe tuʻunga ʻi he Siasí, ko hono malanga ʻaki ʻo e ongoongoleleí. ʻOku moʻoni ia he ʻahó ni ʻo tatau pē mo e kuonga ʻo Siosefa Sāmitá, pe ʻi ha toe faʻahinga kuonga fakakosipeli pē.
Ko e hā ha founga ʻe lava ke tau fakahoko ai e ui ko ʻeni mei he ʻEikí ke malanga ʻaki e ongoongoleleí? Ko e taha e foungá ko ʻetau taha ʻi he taumuʻa ʻo e ngāue fakafaifekaú.
ʻOku ʻuhinga e taha ʻi he taumuʻá ko e ʻikai ke maʻu pē ha taumuʻa tatau. Hangē ko ʻení, ʻoku tokolahi ʻetau fānau ʻoku nau manako he sipoti manakoa ko e soká. ʻOku vave ʻenau ʻilo ʻoku maʻu e kaí ʻi hano ʻakahi e foʻi pulú ʻo hū ʻi he kupengá. ʻOku ʻikai mahino kiate kinautolu ʻi he kamatá ʻa e foʻi fakakaukau ʻo e vaʻingá. ʻOku tatau pē ʻenau taumuʻá, ke maʻu ha kai, ka ʻoku ʻikai ke fokotuʻutuʻu lelei kinautolu. ʻOku nau ngāue fakataha pē ʻi ha kulupu.
Ko e tokolahi ʻo kitautolu ʻoku tau ʻi he tuʻunga tatau ʻi he ngāue fakafaifekaú. ʻOku tau fakakaukau ʻoku tau sio mo ʻilo e ikuʻanga ʻo e taumuʻá, ka ʻoku teʻeki mahino kiate kitautolu e ʻuhinga ʻo ʻetau kau ki aí; ʻoku ʻikai ke tau ʻilo hotau tuʻungá, mo e ʻuhinga ʻoku tau vaʻinga aí. ʻOku siʻi ʻetau mahinó, ka ʻoku tau maʻu e holí.
ʻEke ki ha faifekau taimi kakato ʻi heni he ʻaho ní pe ko e hā e taumuʻa ʻo honau misioná, pea ʻoku ou ʻiloʻi moʻoni te nau vēkeveke ke tali kotoa atu: “Ko ʻeku taumuʻá ke fakaafeʻi ʻa e niʻihi kehé ke nau haʻu kia Kalaisi ʻaki hono tokoniʻi kinautolu ke nau maʻu e ongoongolelei kuo toe fakafoki maí, ʻi he tui kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí, fakatomala, papitaiso, maʻu ʻa e [meʻa]foaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní, pea kātaki ʻo aʻu ki he ngataʻangá’ (Malangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí: Ko ha Fakahinohino Ki he Ngāue Fakafaifekaú [2004], 1).”
Kāinga, kapau ko hotau fatongia maʻongoʻonga mo mahuʻinga tahá ko hono malanga ʻaki ʻo e ongoongoleleí ʻo hangē ko hono fakamatalaʻi ʻe he Palōfita ko Siosefa Sāmitá, pea ʻoku mahino lelei ʻetau taumuʻá: ʻi he mālohi ʻo ʻetau kau ki Hono Siasí, ʻoku uiuiʻi mo fakamafaiʻi kitautolu takitaha ke tau “fakaafeʻi e niʻihi kehé ke nau haʻu kia Kalaisi,” ʻo tatau ai pē pe ko ha kāingalotu mālohi, kāingalotu foʻou, kāingalotu māmālohi, pe kakai ʻoku ʻikai kau ki he Siasi. Kapau ʻoku teʻeki ke maʻu ʻe ha taha ʻoku tau feohí—kakai ʻoku ʻikai kau ki he Siasí pe kāingalotu māmālohi ʻi he Siasí— “ʻa e ongoongolelei kuo toe fakafoki maí ʻi he tui kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí, fakatomala, papitaiso, [mo] maʻu e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní,” te tau fakaafeʻi kinautolu ke nau fai ia.
ʻOku ʻikai ke tuku tāfataha pē e fatongia ko ʻení ki he kau faifekaú.
Naʻe lea ʻa Palesiteni Kōtoni B. Hingikelī ʻo kau ki he maʻu hala ko ʻení ʻo pehē: “Te tau tuku pē ki he kau faifekaú ke nau fai pē e ngāué, pe ko ʻetau tokoniʻi kinautolu. Kapau te nau fai pē ia ʻe kinautolu, te nau tukituki he ngaahi matapaá he ʻaho ki he ʻaho pea ʻe siʻisiʻi pē ʻa e ola ʻe maʻú. Pe ʻi heʻetau hoko ko e mēmipá, ʻe lava ke tau tokoniʻi kinautolu ʻi hono kumi mo hono akoʻi e kau fiefanongó” (“Find the Lambs, Feed the Sheep,” Ensign, May 1999, 107).
Kuo taimi ke mahino kiate kitautolu—ko e kaungāʻapí, kaungāmeʻá, mo e famili ʻo e kāingalotu māmālohi mo ʻikai kau ki he Siasí—ʻoku lelei ke tau fakaafeʻi ʻi he ʻofa mo e tokanga moʻoni ʻoku totonu ke maʻu ʻe kinautolu ʻoku tau fakaafeʻí. ʻOku tau ʻamanaki ʻe tali e fakaafé, ka ʻo kapau he ʻikai tali, ʻoku totonu ke hokohoko atu ʻetau anga fakakaumeʻá mo e ʻofa faka-Kalaisí koeʻuhí ke ʻiloʻi ʻe he tokotaha ʻoku fakaafeʻí ʻoku ʻikai ko e ʻai pē e feohi ʻoku tau fai mo fakatupulakí ke nau fai ha meʻa, ka ko ha kaungāmeʻa ʻoku tolonga mo moʻoni.
Ko e moʻoni ko e Siasi ʻo e ʻEikí ko ha siasi ʻoku maau, pea ʻe ngaʻunu ki muʻa e ngāué ni ʻi hono fakaʻaongaʻi e kī totonú. “ʻE faʻu ʻe he fakataha alēlea fakauōtí ha palani ʻo e ngāue fakafaifekau fakauōtí ʻi he fakahinohino ʻa e pīsopé. ʻOku totonu ke nounou mo faingofua ʻa e palaní. ʻOku totonu ke kau ai ha ngaahi taumuʻa mo ha ngaahi ʻekitivitī pau ke ne tokoniʻi ʻa e kāingalotú ʻi he lakanga fakataulaʻeikí mo e ngaahi houalotu ʻa e uōtí ke nau kau ʻi he ngāue fakafaifekau ʻa e mēmipá, pukepuke ʻo e kau uluí, pea mo fakamālohia mai ʻo e kau māmālohí. ʻOku fakafekauʻaki ʻe he fakataha alēlea fakauōtí ʻa e palani ʻo e ngāue fakafaifekau fakauōtí mo e palani ʻa e kau faifekau taimi kakato ʻoku vahe mai ki he uōtí” (Tohi Tuʻutuʻuni Fika 2: Ko Hono Puleʻi ʻo e Siasí [2010], 5.1.8).
ʻOku tataki ʻe he pīsopé e ngāue ʻo e fakamoʻuí ʻi hono uōtí ke ʻiloʻi ʻo fakafou ʻi he fakataha alēlea fakauōtí. ʻOku feinga e fakataha alēlea fakauōtí ke ʻiloʻi ʻa kinautolu ʻe lava ke fakaafeʻi ke akoʻi ki ai e ngaahi lēsoni fakafaifekaú pe foki kakato ʻo mālohi mo fili pe ko hai ʻi he uōtí ʻoku lelei taha ke ne fai ha fakaafe ʻi he ʻofa mo e fakaʻapaʻapa totonú.
Ko e palesiteni ʻo e kōlomu ʻo e kaumātuʻá mo e kulupulita ʻo e taulaʻeiki lahí ko ha ongo mēmipa ia ʻo e fakataha alēlea fakauōtí. Ko hona fatongiá ko e feinga ke ʻiloʻi e kau mēmipa ʻo ʻena kōlomú ʻoku māmālohí mo ngāue mo e kau mēmipa kehe ʻo e fakataha alēlea fakauōtí ʻi hono tataki ke nau foki kakato mai ʻo mālohi ʻi he Siasí. Ko e tāpuaki ko ia hono toe fakafoki ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ki honau ʻapí, ʻe tāpuekina kotoa honau familí ʻi ha ngaahi toʻutangata lahi.
ʻOku feinga leva e fakataha alēlea fakauōtí ke ʻiloʻi e kāingalotu māmālohi ʻe lava ke fai ki ai ha ʻaʻahi mo akoʻi ʻe he kau faifekau taimi kakató. ʻOku ngāue e taki faifekaú ko ha mēmipa ʻo e fakataha alēlea fakauōtí mo e kau faifekaú ke fakafonu e palani ʻa e kau faifekaú ʻaki e ngaahi hingoa ʻo kinautolu ʻe lelei taha ke fai ki ai ha ʻaʻahí.
Neongo ko e fatongia ʻo e kau faifekau taimi kakató ʻa hono akoʻi ʻo e kau fiefanongó, ka te nau lava pea totonu ke nau ʻalu fakataha mo e kau mēmipa ʻo e fakataha alēlea fakauōtí, kau faifekau fakauōtí, pe kāingalotu ʻoku ʻi ai haʻanau fehokotaki fakatāutaha mo e kau fiefanongó. ʻOku totonu ke fakamoʻoni e kāingalotu ʻoku ʻalu mo e kau faifekaú ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻoku akoʻi ʻi he lēsoni fakafaifekaú mo fakamālohia e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi he vahaʻataimi ʻo e ʻapoinimeni mo e kau faifekaú.
ʻE lava ke fakaafeʻi ʻe he fakataha alēlea fakauōtí e kau faifekau taimi kakató ke nau tokoni ki he kau faifekau fakauōtí pe ʻaʻahi ki he kāingalotu māmālohí pe akoʻi e ngaahi lēsoni ki he mēmipa foʻoú. ʻOku mau ʻiloʻi ʻoku fuʻu tokosiʻi hotau kāingalotu toki papitaiso mai ʻoku fai kiate kinautolu e ngaahi lēsoni maʻá e mēmipa foʻoú.
ʻOku finangalo e ʻEikí ke tau “femoʻuekina ʻi ha ngāue lelei, pea fai ʻa e ngaahi meʻa lahi ko [ʻetau] fili tauʻatāina” (T&F 58:27).
ʻI heʻeku lea kau ki he “femoʻuekina,” ʻoku ou manatu ai ki hoku kaungāmeʻa kei talavou ko Sikotí. Naʻe ʻi ai ha faingataʻaʻia ʻo Sikoti ne fakangatangata ai ia mei ha ngaahi meʻa, ka naʻá ne fakaofo ʻi ha ngaahi founga kehe. Hangē ko ʻení, naʻe tatau ʻene loto-toʻa ko e fakafaifekaú ko e ngaahi foha ʻo Mosaiá. ʻOku ou tui naʻe fakakaukau ʻa Sikoti ʻoku ʻikai totonu ke taʻe kau ha taha ki he Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní mo teʻeki ke nau lau e Tohi ʻa Molomoná mo maʻu ha fakamoʻoni ki hono moʻoní.
ʻI he fuofua puna vakapuna tokotaha ʻa Sikoti ke feʻiloaki mo hono tokouá, naʻe fanongo atu ha kaungāfononga ne ofi atu pē ki ai ki he fepōtalanoaʻaki ko ʻení.
“Malō e lelei, ko hoku hingoá ko Sikoti. Ko hai ho hingoá?”
Naʻe talaange ʻe hono kaungā fonongá hono hingoá.
“Ko e hā hoʻo meʻa ʻoku faí?”
“Ko ha ʻenisinia au.”
“ʻOku sai ia. ʻOkú ke nofó ʻi fē?”
“ʻI Lasi Veikasi.”
“ʻOku ʻi ai homau temipale ai. ʻOkú ke ʻiloʻi e feituʻu ʻoku tuʻu ai e temipale Māmongá?”
“ʻIo. Ko ha fale fakaʻofoʻofa ia.”
“Ko ha Māmonga koe?”
“ʻIkai.”
“Ta ʻoku totonu ke ke kau ki ai. Ko ha tui fakalotu fakaʻofoʻofa. Kuó ke lau e Tohi ʻa Molomoná?”
“Teʻeki ai.”
“ʻOku totonu ke ke lau ia. Ko ha tohi lelei ia.”
Naʻe ʻikai fekauʻi ʻe ha taha ia ʻa Sikoti ke lea ki hono kaungā fonongá. ʻOku ʻikai ke u ʻiloʻi pe naʻá ne fakakaukau ki heʻene fuakava papitaisó “pea tuʻu [ko ha fakamoʻoni] ʻo e ʻOtuá ʻi he taimi kotoa pē pea ʻi he meʻa kotoa pē, pea ʻi he feituʻu kotoa pē te mou ʻi ai, ʻo aʻu ki he mate” (Mōsaia 18:9); ka ʻoku hā moʻoni mei heʻene fakaafé kuo hoko moʻoni ko hano konga e fuakava ko iá.
Ko ia, ʻoku ʻikai fie maʻu, pe totonu ke tau tatali ke toki vahe mai ke tau fakaafeʻi hotau famili ʻoku ʻikai kau ki he Siasí, kaungāmeʻá, mo e kaungāʻapí ke ʻalu ki he lotú, lau e Tohi ʻa Molomoná, pe feʻiloaki mo e kau faifekau taimi kakató. ʻI heʻetau hoko ko e kau faiako fakaʻapí mo faiako ʻaʻahí, ʻoku ʻikai fie maʻu ia ke toki tala mai ke tau fakaafeʻi mai e kāingalotu māmālohí ki hotau ʻapí pe toki faiako ʻaʻahi ki ai ke toe mālohi pe teuteu ke maʻu e ngaahi tāpuaki ʻo e temipalé. ʻOku tau toe fai mo ha fuakava toputapu ʻo tānaki atu ki he fuakava ʻoku hiki ʻi ʻolungá, ke “fefuaʻaki ʻa hoʻomou ngaahi kavengá, koeʻuhí ke nau maʻamaʻa; … pea tangi fakataha mo kinautolu ʻoku tangí; ʻio, pea fakafiemālieʻi ʻa kinautolu ʻoku ʻaonga ki ai ʻa e fakafiemālié” ” (Mōsaia 18:8–9).
ʻOku tau fakahoko hotau fatongia ke vahevahe e ongoongoleleí mo tokoni ki hotau kaungāmeʻá mo e kaungāʻapi māmālohí ke foki kakato ki he siasí, ʻe lelei ʻaupito ʻetau ngāué he taimi te tau fekumi ai ki ha tataki fakalaumālie mo ngāue ʻaki e ʻofá—maʻá e Fakamoʻuí mo e tokotaha ʻoku tau tokoniʻí. Hangē ko ʻení, fakakaukau ki he lotu ne fai ʻe ʻAlamā ʻi he taimi naʻá ne teuteu ai mo hono ngaahi hoa faifekaú ke nau akoʻi e kau Sōlamí:
“ʻE ʻEiki, ʻofa muʻa ʻo tuku mai kiate kimautolu ke mau lava ʻo toe fakatafoki mai ʻa kinautolu kiate koe ʻia Kalaisi.
“Vakai, ʻe ʻEiki, ʻoku mahuʻinga honau laumālié, pea ko honau tokolahi ko homau kāinga; ko ia, ʻofa muʻa, ʻe ʻEiki, ʻo tuku mai kiate kimautolu ʻa e mālohi mo e poto ke mau lava ʻo toe fakatafoki ʻa e faʻahingá ni, ko homau kāingá, kiate koe” (ʻAlamā 31:34–35).
Naʻe fakatokangaʻi ʻe ʻAlamā ko e tokotaha kotoa pē naʻe ʻalu ke akoʻí ko ha fānau fakalaumālie ia ʻa e ʻOtuá pea ko hono tokoua mo e tuofefine fakalaumālie ia, pea ʻokú ne ʻofeina kinautolu. Hili e lotú, naʻe fakafonu ʻaki ʻa ʻAlamā mo hono ngaahi hoa faifekaú ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní pea nau ʻalu he taimi pē ko iá ʻo fai e ngāué.
ʻI hono fakahoa mai ko ia e aʻusia mo e lotu ʻa ʻAlamaá ki hotau kuongá, naʻe pehē ʻe Palesiteni Kōtoni B. Hingikelī: “Tuku ke fakatō ha ʻilo ki he loto ʻo e mēmipa kotoa pē ki he meʻa te ne malava ʻi hono ʻomi ʻo e niʻihi kehé ke nau ʻiloʻi ʻo e moʻoní. Tuku ke ne ngāueʻi ia. Tuku ke ne lotua fakamātoato e meʻa ko iá. Tuku ke lotu e taha kotoa pē, ʻo hangē ko ʻAlamā ʻo e kuonga muʻá” (“Find the Lambs, Feed the Sheep,” 106).
ʻOku ngaʻunu kimuʻa e ngāue ʻa e ʻEikí he taimi ʻoku mahino mo tau fakahoko ai ʻetau taumuʻá. ʻE fakamālohia ai e lakanga fakataulaʻeikí, pea te tau aʻusia ha lavameʻa lahi ʻi he ngāue fakafaifekaú mo e fakamālohia ki he siasí ʻi he taimi ʻoku uouangataha ai e ngaahi fakataha alēlea fakauōtí, kāingalotú, mo e kau faifekau taimi kakató ʻi he taumuʻa ʻa e ʻEikí.
Koe moʻoni ʻoku ʻikai toe ʻi ai ha taimi fakafiefia ange ke kau ai ʻi he ngāue ʻa e ʻEikí. ʻI ha māmani ʻoku fuʻu faingofua ai hono vahevahe ʻetau fakamoʻoní, ʻe mafola moʻoni atu e puleʻanga ʻo e ʻOtuá, ʻo hangē ko e maka ʻi he misi ʻa Nepukanesaá, kae ʻoua ke ne fakafonu kotoa e māmaní (vakai, Taniela 2).
Fakatauange te tau ngāue fakataha ko e kau faifekau mo e kāingalotu, ʻi hono fakahoko e taumuʻa ʻo e ngāue fakafaifekaú ke tokoniʻi e niʻihi kehé ke nau haʻu kia Kalaisi. Fakatauange te tau hoko ko ha maama mo ha maama kamo ki he māmaní kotoa, tautefito ki he fānau ʻa e ʻOtuá ʻoku nau fekumi ki he ngaahi tāpuaki ʻa e ʻEikí. Ko ʻeku lotú ia ʻi he huafa ʻo Sīsū Kalaisí, ʻēmeni.