Ngaahi Tohi Lēsoni Palaimelíi mo e Taimi Fevahevaheʻakí
Ngaahi Fakahinohino ki he Taimi Feʻinasiʻakí mo e Polokalama Houalotu Sākalamēniti ʻa e Fānaú


Ngaahi Fakahinohino ki he Taimi Feʻinasiʻakí mo e Polokalama Houalotu Sākalamēniti ʻa e Fānaú

Ki he Kau Palesitenisī ʻo e Palaimelí mo e Kau Faihivá,

ʻOku tau maʻu ʻa e tāpuaki toputapu ʻi he taʻú ni mo ha faingamālie ke tokoni ki he tamasiʻi takitaha ʻi he Palaimelí ke ne haʻu ʻo ʻilo ko e fānau ia ʻa e ʻOtuá. ʻOku tau ʻamanaki ʻe ako ʻe he fānaú ʻa e moʻoni mahuʻinga ko ‘ení ʻi hono ongoʻi ʻa e ʻofa ʻa ʻetau Tamai Hēvaní ʻiate kinautolú. ‘I hoʻo akoʻi ʻi he faʻa lotu ‘a e ngaahi tokāteline ʻi he ngaahi lēsoni ʻo e taimi feʻinasiʻakí, te ke tokoni ai ki he fānaú ke mahino honau tuʻunga faka-ʻOtuá, ‘enau taumuʻá mo e meʻa te nau malavá. Te ke lava ai ke tokoni ke fakatupulaki ʻenau tui kia Sīsū Kalaisí mo ʻenau fakamoʻoni ki he palani ʻa e Tamai Hēvaní maʻanautolú. Pea te ke lava ke ʻoange kiate kinautolu ha ʻamanaki ki honau kahaʻú mo fakamālohia ʻenau holi ke nau nofo ʻi he hala ʻoku foki ki heʻetau Tamai Hēvaní.

Fekumi ki he tokoni ʻa e Laumālié ʻi hoʻo teuteu, akoʻi, mo fakamoʻoni ki he ngaahi moʻoni ko ʻení. ʻE fai tāpuekina ʻa e fāmilí ʻi hoʻo ngaahi ngāue māteakí. ʻOku mau ʻofa mo fakaaʻu atu ʻemau houngaʻia ʻi he ngāue ʻosikiavelenga kuó ke fai ke fakamālohia mo maluʻi ʻetau fānau ʻofeiná.

Ko e Kau Palesitenisī Lahi ʻo e Palaimelí

Ngaahi Fakahinohino ki he Taimi Feʻinasiʻakí

Fakahinohino ʻo e Ongoongoleleí

Fakaʻaongaʻi ʻi he uike takitaha ʻa e kiʻi tohí ni ʻi hoʻo teuteu ke akoʻi ha lēsoni miniti ʻe 15 ʻi he taimi feʻinasiʻakí. Te ke lava ʻo tānaki atu ki he ngaahi lēsoni fakauiké mei he ngaahi nāunau kuo fakangofua ʻe he Siasí, hangē ko e Friend Liahoná. ʻE tokoni ʻa e ngaahi fakahinohino ko ʻení ki hoʻo palani mo fakahoko ʻo e ngaahi lēsoní.

ʻOfa ʻIate Kinautolu ʻOkú ke Akoʻí. Fakahaaʻi hoʻo ʻofá ki he fānaú ʻaki hono ako honau hingoá pea ʻilo e meʻa ʻoku nau manako aí, talēnití mo ʻenau ngaahi fiemaʻú.

Akoʻi e Tokāteliné ʻaki ʻa e Laumālié. ʻI hoʻo teuteu e lēsoní, lotua ke ke maʻu ha fakahinohino pea feinga ke fakamālohia hoʻo fakamoʻoni ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni te ke akoʻí. ʻE tokoni ʻeni ke ke faiako ʻaki ʻa e Laumālié.

Fakaafeʻi ke Ako. ʻOku fakataumuʻa e kiʻi tohí ni ke tokoniʻi koe ke ke ʻilo ʻoku ʻikai ngata pē ʻi he meʻa te keakoʻí ka ke ke ʻilo foki mo e founga hono akoʻí pea fakaafeʻi ai ʻa e ako fakamātoató. Te ke toe akoʻi lelei ange ʻa e tokāteliné ʻi haʻo muimui ki he ngaahi meʻa ko ʻení ʻe tolu ʻi he lēsoni takitaha:

  1. Fakamahinoʻi ʻa e tokāteliné. Fakafeʻiloaki ke mahino ʻa e tokāteline ʻoku ʻamanaki ke ako ʻe he fānaú. Fakakaukauʻi ha ngaahi founga ke fakahoko ai ʻeni ʻi he leá mo e fakatātā. (Ki ha sīpinga, vakai ki he ngaahi lēsoni ʻi he uike fā ʻo Fēpuelí pea mo e uike hono tolu ʻo Siulaí.)

  2. Poupouʻi ke mahino. Fakapapauʻi ʻoku maʻu ʻe he fānaú ha mahino loloto ange ki he tokāteliné, ʻo fakafou ʻi ha ngaahi founga fakafaiako kehekehe te nau fie ako ai ʻo hangē ko e hivaʻi ʻo ha ngaahi hiva, fakatātaaʻi mo e lau folofolá.

  3. Poupouʻi ke nau moʻui ʻaki. ʻOange ʻa e faingamālie ki he fānaú ke nau moʻui ʻaki ʻa e tokāteliné. Fakakaukau ki ha founga te nau lava ʻo fakahaaʻi ai ʻenau ongó pe fokotuʻu ha taumuʻa ʻoku felāveʻi mo e tokāteliné.

ʻOku ʻomai ʻe he kiʻi tohi ko ʻení ʻa e ngaahi lēsoni kakato ki he niʻihi ʻo e ngaahi uike ʻi he taʻú. ʻOku ʻoatu ʻa e ngaahi fakakaukau ki he ngaahi uike kehé ka ʻoku ʻikai ko e lēsoni kakató ia. Fakalahi ʻa e ngaahi fakakaukau ko iá ʻaki haʻo ngaahi fakakaukau pē ʻaʻau. Te ke lava ʻo maʻu ha ngaahi fakakaukau mei hoʻo lau e ngaahi lēsoni kehe ʻi he kiʻi tohí ni. ʻI he ngaahi Sāpate nimá, fakaʻaongaʻi ʻa e taimi ko ʻení ke toe fakamanatu ʻa e ngaahi lēsoni kimuʻá. ʻE lava ʻo fakahinohinoʻi koe ʻe he Laumālié ʻi hoʻo palani mo teuteuʻi ʻa e ngaahi ʻekitivitī ki he ngaahi lēsoní.

Ngāue fakataha mo e faihivá ʻi he taimi ʻoku teuteu ai hoʻo lēsoní. ʻE tokoni hono hivaʻi ʻo e ngaahi hivá ke toe fakamālohia ʻa e ngaahi tokāteline ʻokú ke akoʻí. ʻI he taimi ʻe niʻihi te ke lava ʻo fakaafeʻi e kau faiakó mo ʻenau ngaahi kalasí ke nau tokoni atu ʻi ha ngaahi konga ʻo hono akoʻi ʻo e ongoongoleleí.

ʻOku ʻi ai ha ngaahi lēsoni ʻoku fokotuʻu atu ai ke fakaafeʻi mai ha tokotaha lea ke kau ʻi he Palaimelí. ʻOku totonu ke ke maʻu ha ngofua mei hoʻo pīsopé pe palesiteni fakakoló kimuʻa pea toki fakaafeʻi mai ʻa e niʻihi ko iá ke kau mai.

ʻOku ʻoatu fakataha ʻa e ngaahi lēsoní mo e ngaahi tokoni fakafaiako ʻa ia te ne tokoniʻi koe ke fakalakalaka hoʻo taukei fakafaiakó. ʻOku ʻoatu foki mo e ngaahi fakatātā ʻa ia te ne tokoniʻi koe ke ke sio pe ʻoku anga fēfē ʻa e ʻekitivitií. Neongo ʻoku mahuʻinga ʻa e fakalakalaka hoʻo taukei fakafaiakó, ka ko hoʻo mateuteu fakalaumālie fakafoʻituituí mo e fakamoʻoní ʻa e ngaahi meʻa te nau fakaafeʻi ʻa e Laumālié ke fakamoʻoniʻi e ngaahi tokāteliné ʻi he loto ʻo e fānaú.

Taimi Hivá

ʻOku totonu ke fokotuʻu ʻe he hiva ʻi he Palaimelí ha ʻātakai ʻo e loto ʻapasia, akoʻi ʻo e ongoongoleleí, pea tokoniʻi ke ongoʻi ʻe he fānaú ʻa e ueʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní pea mo e fiefia ʻoku maʻu mei he hivá. ʻOku totonu ke mou tuku ha miniti ʻe 20 ʻo e taimi feʻinasiʻakí ke fai ai ʻa e ako hivá. ʻE fakapapauʻi ʻe he meʻá ni ʻokú ke maʻu ha taimi feʻunga ke akoʻi ʻa e hiva foʻoú pea tokoniʻi e fānaú ke nau manako ʻi he hivá.

ʻOku fakakau ʻi he kiʻi tohí ni ha hiva ke ako ʻe he fānaú ʻi he taʻú ni (vakai, peesi 28). ʻOku kau ai foki ha konga ko e “Founga Hono Fakaʻaongaʻi ʻo e Mūsiká ʻi he Palaimelí” (vakai, peesi 26–27) pea mo e ngaahi fakakaukau ʻoku tānaki atu ki hono akoʻi ʻo e ngaahi hivá ki he fānaú (vakai, peesi 3, 11, 17).

Ngaahi Fakahinohino ki he Polokalama Houalotu Sākalamēnití

ʻOku fakahoko e polokalama houalotu sākalamēniti ʻa e fānaú ʻi he kuata hono fā ʻo e taʻú, ʻi he fakahinohino ʻa e pīsopé pe ko e palesiteni fakakoló. Fakataha ʻi he kamataʻanga ʻo e taʻú mo e tokoni ʻi he kau pīsopelikí pe kau palesitenisī fakakoló, ʻa ia ʻokú ne tokangaʻi ʻa e Palaimelí ke fokotuʻutuʻu ʻa e ngaahi palaní. Fakapapauʻi ʻoku tali ʻe he pīsopé ʻa e palaní ʻi he taimi ʻoku kakato aí.

Palani ke fakahoko ʻe he fānaú ʻa e polokalamá ʻo fakatefito ʻi he taumuʻa ʻo e taimi feʻinasiʻaki ʻi he māhina ko iá. Lolotonga e taʻú, hiki ha lekooti ʻo e ngaahi lea ne fakahoko fakatāutaha ʻe he fānaú pea pehē ki he ngaahi meʻa ne nau aʻusiá, naʻa lava ke fakaʻaongaʻi ia ʻi he polokalamá. ʻI hoʻo palani ke vahevahe ʻe he fānaú ʻa e meʻa kuo nau ako fekauʻaki mo e taumuʻa ʻo e taʻu ní, fakakaukau ki he ngaahi founga te nau lava ai ʻo tokoni ki he haʻofangá ke tāfataha ʻenau tokangá he ngaahi tokāteline ʻo e ongoongoleleí ʻoku akoʻí. Tuku ki ha mēmipa ʻo e kau pīsopelikí ke ne fakaʻosi ʻa e fakatahá ʻaki ha kiʻi lea nounou.

ʻI hoʻo teuteu ʻa e polokalamá, manatuʻi ʻa e ngaahi fakahinohino ko ʻení:

  • ʻOku ʻikai totonu ke toʻo ʻe he ako polokalamá ʻa e taimi mahuʻinga ʻo e ngaahi kalasí pe fāmilí.

  • ʻOku ʻikai taau ke fai ha polokalama ʻi he houalotu sākalamēnití ʻoku fakaʻaongaʻi ai e ngaahi nāunau fakatātaá, ha ngaahi teunga mo e ngaahi fakamatala ʻa e mītiá.

ʻĪmisi
polokalama ʻi he houalotu sākalamēnití

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni ʻOku Fakaʻaongaʻi ʻi he Tohi Ko ʻení

ʻOku fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi lea fakanounou ko ʻení ʻi he kotoa ʻo e kiʻi tohí:

THFTohi Hiva ʻa e Fānaú

TFOTohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí

ʻOku lahi ha ngaahi lēsoni ʻoku fokotuʻu atu ai ke fakaʻaongaʻi e ngaahi fakatātaá. Te ke lava ʻo maʻu ʻa e ngaahi fakatātaá ʻi he Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, ngaahi fakatātā meí he tohi lēsoni ʻa e Palaimelí, mo e ngaahi makasini ʻa e Siasí pea mo e ʻinitanetí ʻi he images.lds.org.

Nāunau Fakalēsoni ki he 2018

Nāunau Fakalēsoni Fakalūkufuá

Nesilī: Vakai Ki Hoʻomou Fānau Īkí; Sanipiimi: Palaimeli 1; FKT 4–7: Palaimeli 2; Loto-toʻa 8–11: Palaimeli 6

Tefitoʻi Nāunau Fakalēsoní

Sanipiimi: Palaimeli 1; FKT 4–7: Palaimeli 2; Loto-toʻa 8–11: Palaimeli 5