Taura na Yalo Tabu me Nomu iDusidusi
Sa qai dua na isolisoli tawavakatauvatani rawa sa yaco vei ira sa vakabauti Jisu Karisito.Na isolisoli oya, na Yalo Tabu.
Ena Siga Tabu ni Siga ni Mate oqo, e vakanamata yani na noda vakanananu ki na Tucaketale ni Turaga o Jisu Karisito, na ibulubulu lala sa solia vei ira yadua sa vakabauta me nuitaki Karisito ni sa qaqa ka sa sega ni yaco na druka. Au vakabauta, vata kei na iApositolo o Paula, ni Kalou sa “vakaturi Karisito tale mai na mate [io] ena vakabula tale [o Koya] na [yagoda] ena Yalona sa tiko vakadua e na [lomada].”1
Na ibalebale ni vakabula tale o ya me vakabulai mai na mate. Me vaka ni a vakalesuya na Turaga na yagoda me bula tale ni oti na mate vakayago ena kaukauwa ni Nona Veisorovaki, sa rawa vakakina me vakabulai keda talega mai na mate vakayalo.2 Ena ivola i Mosese, eda wilika na kena yaco vei Atama na mataqali vakabulai oqo: “A sa papitaiso vakaoqo ko [Atama], ka sa curumi koya na Yalo ni Kalou, a sa vakaoqo na sucu vou ena Yalo, ka sa vakabulabulataki na tamata e lomana.”3
Sa qai dua na isolisoli tawavakatauvatani rawa sa yaco vei ira sa vakabauti Jisu Karisito.Na isolisoli oqo sa solia vei keda na Yalo Tabu ka vakatokai tiko ena Veiyalayalati Vou me “bula vei Karisito.”4 Ia eda dau vakawalena tu beka ga na isolisoli vakaoqo?
Kemuni na taciqu kei na ganequ, sa madigi duatani sara meda “taura … na Yalo Tabu me [noda] idusidusi”5me vaka e tukuni tiko ena italanoa oqo.
Ena gauna ni iValu kei Korea, a veiqaravi tiko o Ensign Frank Blair ena dua na waqa ni usa mataivalu mai Japani.6 A sega soti ni waqa levu me dua na kena italatala, sa qai kerei Brother Blair kina o kavetani me sa italatala ena waqa oqo, ni raica ni cauravou dauvakabauta ka vakaitovo, ka ra dau rokovi koya na kaimua taucoko.
A vola kina o Ensign Blair: “A sotava na neitou waqa e dua na cagilaba levu.Na uwa a 45 na fute [14 mita] na kena cere.Au a yadra tiko kina … ena gauna sa tukuni mai kina ni sa tao e dua na neitou idini ka kaca na lomadonu ni waqa. Sa qai vo e rua na neitou idini, e dua vei rau sa cakacaka tiko ena veimama na kena kaukauwa.Sa ka levu dina na leqa keimami sotava.”
Sa mai cava na gauna ni nona yadra o Ensign Blair, ka sa vakavakarau me sa moce, sa tukituki mai e nona katuba o kavetani.A kerea vua, “Yalovinaka mo masulaka mada na waqa oqo.” Io, sa vakadonuya sara o Ensign Blair me cakava.
Ena gauna o ya, a rawa sara ga vei Ensign Blair me masu, “Tamaqu Vakalomalagi, yalovinaka ni vakalougatataka na neimami waqa ka taqomaki keimami,” ka moce sara yani. Ia, a masu me kila o koya na cava me na cakava ena gauna o ya me vukea me vakadeitaki na taqomaki ni waqa.Me isau ni masu nei Brother Blair, a vakauqeti koya na Yalo Tabu me gole ki na rumu e liutaki tiko mai kina na waqa, ka vosa vei kavetani, me rawa ni kila vakalevu cake. A raica ni sa saga tiko o kavetani me kila rawa na totolo cava me cici kina na idini e sa vo tiko.A lesu ki na nona rumu o Ensign Blair me masu tale.
E vakaoqo na qaqani nona masu, “Na cava au rawa ni cakava me wali kina na leqa tiko ni idini?”
A saumi mai, ena vosa malua na Yalo Tabu ni gadrevi me lako wavoki ena waqa me raica na veika tale eso me kilai.A lesu tale vei kavetani ka kerea na veivakadonui me lako wavoki ena dela ni waqa. Sa qai vesu e tolona e dua na dali veitaqomaki, ka tadrava yani na cagilaba.
Ni sa tu ena mua e muri ni waqa, a raica sara na kena ivocevoce lelevu ni vude cake mai ni saba na waqa e dua na uwa levu.E dua ga a cakacaka tiko, ka cowiri sara tiko vakatotolo. Ni sa oti nona vakadidike, sa masu tale o Ensign Blair. Na kena isau matata a ciqoma o ya nai idini koya e vinaka tiko sa voraki sara ka gadrevi me na vakamaluataki. Sa mani lesu tale vei kavetani ka vakatututaka na ka o ya. A kurabui kina o kavetani, ka kaya vua ni veibasai ki na vakatutu nei idinia ni waqa—o ya me tosoi cake na totolo ni idini vinaka me rawa ni vorata rawa na cagilaba.Ia, a mani muria o kavetani na vakatutu nei Ensign Blair ka vakamaluataka na idini o ya. Ni sa mataka, sa soko bula tu na waqa ena wasa maravu.
Ni qai oti e rua na auwa, sa sega ni cakacaka rawa na idini a vinaka tiko.Ena veimama ni kaukauwa ni idini kadua, a yaco vakamalua yani ki na wavu na waqa.
A kaya o kavetani kivei Ensign Blair, “Kevaka a sega ni vakamaluataka na idini ena gauna o ya, keda a rawa ni yali yani ena loma ni cagilaba.”
Ke sega na idini o ya, a sega na sala meda na muataka rawa kina na waqa. E a rawa saraga me tavuki na waqa ka luvu. A vakavinavinaka o kavetani vei cauravou vakailesilesi ni Lotu ka vakabauta ni nona muria na veivakauqeti vakayalo nei Ensign Blair a vakabulai kina na waqa kei na kaimua.
Oqo e dua na italanoa veivakurabuitaki.Eda na sega beka ni sotava na ituvaki dredre vakaoqo, ia na italanoa oqo sa tu kina na idusidusi bibi ni sala eda rawa ni ciqoma vakalevu cake kina na veidusimaki ni Yalo.
Nai Matai, ni yaco mai na ivakatakila, e dodonu meda moica donu na noda irogorogo ki na siteseni vakalomalagi. A bula voli o Ensign Blair ena savasava kei na yalodina. Kevaka a sega beka ni talairawarawa, a sega ni rawa me nuidei vakayalo vaka o ya me masulaka me taqomaki na nona waqa ka ciqoma na veidusimaki matata vaka o ya.Oi keda yadua meda saga meda vakataudonutaka na noda bula ki na ivakaro ni Kalou me rawa ni da dusimaki mai Vua.
Eso na gauna eda sega ni rogoca rawa na sikinala mai lomalagi baleta ni da tawakilikili. Na veivutuni kei na talairawarawa sa sala me rawati tale kina na veitaratara e matata sara kei lomalagi.Na vosa veivutuni ena Veiyalatalati Makawa e kena ibalebale “mo vuki” se “saumaki mai.”7 Ni ko vakila ko sa yawa mai vua na Kalou, ena gadrevi ga mo vakatulewa mo vuki tani mai na ivalavala ca, ka raica na iVakabula, ko na qai kunei Koya ni waraki iko tiko, ka sa dodoliga tu mai.Sa guta o Koya me dusimaki iko, ka mo na masu ga ka ciqoma tale na veidusimaki o ya.8
Na iKarua, a sega ni kerea o Ensign Blair vua na Turaga me walia na nona leqa. A taroga na ka me cakava me tiki ni kena iwali. Eda na taroga talega vakakina, “Turaga, na cava meu na cakava meu tiki ni kena iwali?” Me kua ni da biuta kece noda leqa ena masu ka kerea na Turaga me walia, ni dodonu meda vakasaqara na sala e dodonu me ciqomi na veivuke ni Turaga ka cakacakataka yani me vaka na veidusimaki ni Yalotabu.
E tiko na ikatolu ni lesoni bibi ena italanoa nei Ensign Blair. A rawa beka vua me masu ena vakacegu veivakadeitaki ke a sega beka ni ciqoma na veidusimaki ni Yalotabu ena gauna e liu? Na yaco mai ni cagilaba e sega ni gauna me taviraki vakatikitiki na isolisoli ni Yalo Tabu ka qai vakasamataka na sala me vakayagataki kina. A vakamuria tiko na cauravou oqo na ivakarau a vakayagataka vakavuqa tiko mai, oka kina ena nona kaulotu.Eda gadreva na Yalo Tabu me noda idusidusi ena wasa maravu me da kakua ni lecava kina na Domona ena cagilaba rerevaki.
Eso era na nanuma ni sega ni dodonu meda dusimaki tiko ena veisiga mai vua na Yalo baleta“sa sega ni kilikili me veivakaroti tiko [na Kalou] ena ka kecega,” de yaco meda italai vucesa.9 Na ivolanikalou oqo, a soli ki na so na daukaulotu e liu era a kerei Josefa Simici me taura mai na ivakatakila a dodonu me ra ciqoma vakai ira. Ena tikina ka toka e liu, a kaya vei ira na Turaga me ra gole mai ki na vanua ni kaulotu “me ra veivosakitaka vakataki ira ka vakakina vata kei au.”10
Era a vinakata na daukaulotu oqo na ivakatakila e matata baleta na nodra ilakolako. Era se bera ni vulica me ra vakasaqara me ra dusimaki ira ga vakai ira.Ka sa vakatoka kina na Turaga na itovo oqo me: ka vucesa. Era a mamarau beka na lewe taumada ni Lotu me dua na nodra parofita dina ni sa ririkotaki ni ra na sega ni kila na sala me ra ciqoma kina na nodra ivakatakila.Na bularawati koya vakayalo o ya na kena rawati me rogoci na domo ni Turaga mai na Yalona ena nona bula e dua.
A vakasalataki luvena o Alama me “vakarogotaka vua na Turaga na ka kecega ko kitaka.”11 Ni da bula ena ivakarau oqo—na ka eda dau vakatoka “bula ena Yalo Tabu”—sa madigi cecere. E kauta mai e dua na vakanananu maravu ka dina vakakina na vua ni Yalo Tabu, me vakataka na loloma, reki, kei na vakacegu.12
Na nona rawata o Ensign Blair me ciqoma na ivakatakila a vakabulai koya kei ira na nona kaimua mai na cagilaba rerevaki. Eso tale na mataqali cagilaba era sa ravuravu tiko nikua. Na vosa vakatautauvata ni vunikau ni bula ena iVola i Momani13 e vakarautaka e dua na irairai kaukauwa ni kena rawati na veitaqomaki vakayalo ena vuravura vakaoqo. Na tadra oqo e tukuna na vakasauri mai ni kabu butobuto me ia na nodra vakarusai vakayalo na lewe ni Lotu era lako tu ena sala lesu vua na Kalou.14
Ni raitayalotaki na ka oqo, au vakanananutaka rawa na lewevuqa era lako tiko ena salatu oqo, eso era qumia vakaukauwa tiko na itautauri kaukamea, ia e vuqa era muria wale tu ga na yavadra era tiko e liu vei ira.Na ilakolako e tukuni toka oqo e sega soti ni vakasamataki se cakacakataki.O na cakava se vakasamataka ga na ka era cakava ka vakasamataka tiko na tamata. E cakacaka vinaka oqo ena cila ni siga. Ia na cava ni veivakacacani kei na kabukabu ni veilasutaki era lasika mai vakasauri. Ena gauna vakaoqo, na nomu kila tiko na domo ni Yalo Tabu sa ka ni bula kei na mate vakayalo.
Na yalayala kaukauwa nei Nifai o ya ni “ko ira yadua sa rogoca na vosa ni Kalou, ka …tautauri matua sara kina, ena sega ni rusa; ena sega talega ni rawai ira na veitemaki kei na gasau vidi waqa ni meca me vakamatabokotaki ira, ka kauti ira yani ki na veivakarusai.”15
Na muria tiko na yavadra na tamata era tiko e liu vei iko ena salatu e sega ni rauta.E sega ni rawa meda na cakava se vakasamataka wale tu ga na ka era cakava se vakasamataka eso; e dodonu meda bula dusimaki tiko. E dodonu meda dui ququmi tiko ena itautauri kaukamea. Meda sa qai gole vua na Turaga ena yalonuidei malua, ka da kila ni na “tuberi [keda] ena liga[na], ka sauma vei [keda] na [noda] masu.”16 Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.