Na Lewetolu Vakalou kei na Yavu ni Veivakabulai
Baleta ni sa tu vei keda na dina me baleta na Lewetolu Vakalou kei na keda isema vei Iratou , sa tiko vei keda na mape ni gaunisala ni noda ilakolako ena bula oqo.
I.
E tukuna na imatai ni noda yavu ni vakabauta “Keimami vakabauta na Kalou na Tamada Tawamudu, kei na Luvena ko Jisu Karisito, kei na Yalo Tabu.” Eda duavata kei na voleka ni o ira kece na vakabauta Vakarisito ena vakabauta oqo ni Tamana kei na Luvena kei na Yalo Tabu, ia na veika eda vakabauta baleti Iratou e duidui mai na nodra vakabauta eso tale. Eda sega ni vakabauta na ka era vakatoka na vuravura Vakarisito me ivunau ni Lewetolu ka Dua ga. Ena iMatai ni nona Raivotu, a raica o Josefa Simici e rua na tamata duidui, e rua na kabula, ka sa vakadeitaka kina ni vakabauta a tu ena gauna oya me baleta na Kalou kei na Lewetolu Vakalou e sega ni dina.
E saqata na vakabauta ni Kalou e dua na kavuni tawamacala ka tawakilai, eda vakabauta na dina me baleta na Kalou kei na keda isema Vua e rawa ni kilai ka idola ni veika kece tale ena noda ivunau. E volai ena iVolatabu na nona Masu cecere ni Vakacacabo, ka tukuna kina na iVakabula, “Ia sai koya oqo na bula tawamudu, me ra kilai kemuni na Kalou dina duadua ga, kei Jisu Karisito ko koya ko ni a tala mai” (Joni 17:3).
A tekivu na sasaga me kilai na Kalou kei na Nona cakacaka ni se bera ni mai tekivu na bula oqo ka na sega ni cava eke. E vakavuvulitaka na Parofita o Josefa Simici, “Ena oti e dua na gauna balavu toka ni o sa curuma oti na ilati ni se bera ni o qai vulica [na ivakavuvuli kece ni bula vakalou].”1 E tekivu mai na kila ka eda a rawata ena vuravura ni yalo ena bula taumada. Koya oqo, ni tovolea me vakavulica vei ira na Isireli na ituvaki ni Kalou kei na Kena isema vei ira na Luvena, a tukuna kina na parofita o Aisea:
Ia dou na qai vakatautauvatataka na Kalou kei cei? se dou na vakatauvatani Koya kei na cava?
“Dou a sega beka ni kila? dou a sega beka ni rogoca? sa sega beka ni tukuni vei kemudou mai liu? dou a sega ni kila mai na gauna sa tauyavutaki kina na vuravura?” (Aisea 40:18, 21).
Eda kila ni o iratou na tolu ena Lewetolu Vakalou eratou kabula duidui ka duibula vakataki iratou. Eda kila oqo mai na ivakaro a solia na Parofita o Josefa Simici: “Raica sa vakalewena ka vakasuina ko koya na Tamada; io sa vakayago me vaka na tamata; sa vakatale ga kina ko koya na Luvena; ia na Yalo Tabu sa sega ni vakalewena se vakasuina, raica sa Yalo ga ka sa vaka na ibulibuli ni tamata. Kevaka me sega ni vakakina, ena sega ni rawa ni mai tiko vei keda na Yalo Tabu” (V&V 130:22).
Me vaka na itutu cecere ni Kalou na Tamana ena Lewetolu Vakalou, vakakina na itavi duidui eratou dui qarava, sa vakamacalataka kina na Parofita o Josefa:
“Na tamata sa raica ni dolavi ko lomalagi ena kila ni tolu na tamata e tiko mai lomalagi ka ratou taura tu na idola ni mana, ka dua e vakatulewa vei iratou kece. …
“… O iratou na tamata oqo … eratou vakatokai me Kalou na imatai, na Dauveibuli, Kalou na ikarua, na Dauveivueti, kei na Kalou na ikatolu, na iVakadinadina bula se na Dauvakadinadina.
“Sa nona itavi dodonu na Tamana me vakatulewa vaka iLiuliu se Peresitedi, o Jisu me Dauveivakaduavatataki, kei na Yalo Tabu me Dauvakadinadina se iVakadinadina bula.”2
II. Na iTuvatuva
Eda kila na keda isema vei iratou na Lewetolu Vakalou mai na veika sa vakatakilai baleta na ituvatuva ni veivakabulai.
Na taro me vaka “Eda lako mai vei?” “Na cava eda mai cakava eke?” kei na “Evei eda lako tiko kina?” era saumi ena ka e vakatoka na ivolanikalou me “ituvatuva ni veivakabulai,” “na ituvatuva cecere ni veivakabulai,” se na “ituvatuva ni veisereki” (Alama 42:5, 8, 11). E itakele ni ituvatuva oqo na kosipeli i Jisu Karisito.
Ni da luvena vakayalo na Kalou, ena dua na bula ni se bera na bula vakayago oqo, eda gadreva tu na noda icavacava ni bula tawamudu ia eda sa yacova na kena yawa duadua eda rawata ni se bera ni da sotava na bula vakayago ena yago oqo. Me rawa na madigi oya, a vakatulewa na Tamada Vakalomalagi ena Buli ni vuravura oqo, na vanua, ni sa kautani vei keda na veika eda a kila ni se bera noda mai sucu vakayago, sa rawa ni da vakadinadinataka noda sa tuvakarau me da muria Nona ivakaro ka sotava ka tubu ena curumi ni bolebole tale eso ni bula vakayago. Ia ena ilakolako ni bula vakayago oya, kei na vua ni nodra Lutu, na noda itubutubu taumada, eda na sotava na mate vakayalo ena noda muduki tani mai na iserau ni Kalou, vakadukadukalitaki ena ivalavala ca, ka yaco me rawa ni mate vakayago. Na ituvatuva nei Tamada sa namaka ka vakarautaka na sala me ulabaleti kina na itatao kece oya.
III. Na Lewetolu Vakalou
Ni da kila tiko na inaki ni nona ituvatuva cecere na Kalou, me da raica mada oqo na nodratou dui tavi na Lewetolu Vakalou ena ituvatuva oya.
Eda na tekivu ena dua na ivakavuvuli mai na iVolatabu. Ena nona tinia na ikarua ni nona ivola vei ira na kai Koronica, a cavuka ga kina mai na gusui Paula na iApositolo baleta na Lewetolu Vakalou ni Kalou na Tamana, Luvena kei na Yalotabu : “Me tiko vei kemudou kecega na yalololoma ni Turaga ko Jisu Karisito, kei na loloma ni Kalou, kei na [“veilomani”3] ni Yalo Tabu” (2 Korinica 13:14).
E matataka na mala ni ivolanikalou na Lewetolu Vakalou ka dusia na loloma rabailevu ka veivakauqeti ni Kalou na Tamana, na itavi loloma uasivi ka veivakabulai i Jisu Karisito, kei na veitokani/veikauwaitaki ni Yalo Tabu.
Kalou na Tamada
E tekivu vua na Kalou na Tamada. E lailai sara na veika eda kila baleti Koya, na veika eda kila e yaga vakalevu me da taura rawa na Nona itutu cecere, na keda isema Vua, kei na Nona itavi veiliutaki ena ituvatuva ni veivakabulai, na Veibuli, kei na veika kece tale e tarava mai.
Me vaka e vola o Elder Bruce R. McConkie ni sa voleka ni mate: Ena ituvuka kei na iotioti ni vakasama ni vosa, e dua ga na Kalou dina ka bula. Sai Koya na Tamana, o Iloimi sa Kaukauwa, na Kabula Cecere, na Dauveibulu Daulewa ni veivuravure kecega.”4 Sai Koya na Kalou ka Tamai Jisu Karisito, ka vakakina o keda kece. E vakavuvulitaka o Peresitedi David O. McKay ni “imatai ni dina bibi e vakaraitaka o Jisu Karisito oqo, mai na daku, e delana, ka ubia na ka kecega na Kalou na Tamana, na Turaga ni lomalagi kei vuravura.”5
Na veika eda kila me baleta na Kalou na Tamana e levu ga na veika eda rawa ni vulica mai na veiqaravi vakalotu kei na ivakavuvuli ni Luvena e Duabau Ga, o Jisu Karisito. Me vaka e vakavuvulitaka o Elder Jeffrey R. Holland, e dua na inaki cecere ni veiqaravi vakalotu i Jisu Karisito me vakatakila ki na tamata “e vakacava tu na Kalou na Tamada Tawamudu, … me vakatakila ka vakaveikilaitaka yadua vei keda na itovonibula dina nei Tamana, na Tamada mai Lomalagi.”6 E tu ena iVolatabu e dua na ivakadinadina ni o Jisu na “ivakatayaloyalo dina” kei Tamana (Iperiu 1:3), ka vakamacalataka vakalailai na ivakavuvuli nei Jisu ni “ko koya sa raici au sa raici Tamaqu” (Joni 14:9).
Na Kalou na Tamada sai Koya na Tama ni yaloda. O keda eda Luvena. E lomani keda o Koya, ia na veika kece e cakava o Koya ena yaga vei keda ki na tawamudu. Sai koya sa vakatekivuna na ituvatuva ni veivakabulai, ia ena vuku ni Nona mana sa rawati kina na kena inaki me baleta na nodra lagilagi na Luvena.
Na Luvena
Kivei ira na tamata, na Lewetolu Vakalou e laurai vakalevu duadua o Jisu Karisito. E dua na itukutuku vakaivunau cecere mai na Mataveiliutaki Taumada ena 1909 e tukuni Koya ni “ulumatua vei ira kece na luve ni Kalou—na ulumatua vakayalo, ka ulumatua vakayago.”7 Na Luvena, ka cecere duadua vei ira kece, a digitaki mai vei Tamana me vakayacora na ituvatuva nei Tamana—me vakayagataka na mana nei Tamana me bulia na veivuravura sega ni wiliki rawa (raica na Mosese 1:33) ka vakabulai ira na luvena na Kalou mai na mate ena Nona Tucaketale kei na ivalavala ca ena Nona Veisorovaki. Na “isoro vakalou” oqo e vakatokai me “na uto ni veicakacaka kece ena itukutuku ni kawatamata.”8
Ena veigauna bibi ka tabu ena nona vakaveikilaitaka na Luvena na Kalou na Tamana, a kaya kina o Koya, “Oqo na noqu Gone ni toko dou rogoci Koya” (Marika 9:7; Luke 9:35; raica talega na 3 Nifai 11:7; Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:17). Sai Jisu Karisito, me vaka ni o Jiova, na Turaga na Kalou ni Isireli, ka vosa vei ira vakakina mai vei ira na parofita.9 Ena nona rairai vei ira na Nifaiti o Jisu ni oti Nona Tucaketale, a vakatakilai Koya ni “Kalou ni vuravura taucoko” (3 Nifai 11:14). O koya sa dau vosa kina vakawasoma ko Jisu vei ira na parofita ni iVola i Momani kei ira na Yalododonu Edaidai me vaka ni “Tamana kei na Luvena” e dua na itutu e vakamacalataki ena nodratou ivunau vakauqeti na Mataveiliutaki Taumada ena 100 na yabaki sa oti.10
Na Yalo Tabu
Na ikatolu ena Lewetolu Vakalou sai koya na Yalo Tabu, e dau vakatokai talega me Yalo Tabu, na Yalo ni Turaga, ka Dauveivakacegui. Sai koya na Lewetolu Vakalou ka ivuvu ni ivakatakila yadua. Me vaka ni yalo ibulibuli vakatamata (raica na V&V 130:22), E rawa ni tiko e lomada ka qarava na itavi gadrevi ni dauveitaratara mai vei Tamana kei na Luvena kei ira na luve ni Kalou e vuravura. E vuqa na ivolanikalou era vakavuvulitaka ni Nona itavi me vakadinadinataka na Tamana kei na Luvena (raica na Joni 15:26; 3 Nifai 28:11; V&V 42:17). E yalataka na iVakabula ni na vakavuvulitaka na ka kecega na Dauveivakacegui, vakalesuya mai ki na noda vakanananu na ka kecega ka dusimaki keda ki na dina kecega (raica na Joni 14:26; 16:13). Koya oqori, ena vukei keda na Yalo Tabu me da kila na duidui ni dina kei na lasu, dusimaki keda ena veivakatulewa bibi, ka vukei keda ena noda curuma na bolebole ni bula oqo.11 Sai koya talega na idewadewa ni noda vakacerecerei, oya, me da vakasavasavataki ka vakasavavukataki mai na ivalavala ca (raica na 2 Nifai 31:17; 3 Nifai 27:20; Moronai 6:4).
IV.
O koya, ena vukei keda vakacava ena noda bolebole ena gauna oqo na noda kila na ivunau vakatakilai mai lomalagi oqo me baleta na Lewetolu Vakalou kei na ituvatuva ni veivakabulai?
Baleta ni sa tu vei keda na dina me baleta na Lewetolu Vakalou kei na keda isema vei Iratou, na inaki ni bula, kei na noda icavacava tawamudu, sa tiko kina vei keda na mape ni gaunisala kei na veivakadeitaki ni noda ilakolako ena bula oqo. Eda kilai koya eda sokalou tiko vua kei na vuna eda sokalou kina. Eda kila se o cei o keda kei na ka eda rawa ni yaco me vaka (raica na V&V 93:19). Eda kila se o cei e rawata taucoko, ka da kila na ka e dodonu me da cakava me da marautaka kina na ulumatua ni veivakalougatataki ka yaco mai na ituvatuva ni veivakabulai ni Kalou. Eda kila vakacava na veika kece oqo? Eda kila mai na ivakatakila ni Kalou vei ira Nona parofita vakakina vei keda vakatamata yadua.
Noda rawata na ka e vakatoka na iApositolo o Paula me vaka “na ivakarau ni tamata dina era sa sinai sara kei Karisito” (Efeso 4:13) e gadrevi e levu cake na ka mai na rawati ga ni kila ka. E sega mada ga ni sa rauta me rawai keda na kosipeli, sa dodonu me da cakacaka ka vakasama me rawa kina ni veisautaki keda. E veibasai ni veisoqosoqo ni vuravura, ka vakavulici keda me da kila e dua na ka, na ituvatuva ni veivakabulai kei na kosipeli i Jisu Karisito e bolei keda me da yaco me dua na ka.
Me vaka e vakavulici keda kina o Peresitedi Thomas S. Monson ena noda koniferedi raraba sa oti:
“Sa tiki bibi sara ni ituvatuva [ni veivakabulai] na noda iVakabula, o Jisu Karisito. Kevaka e sega na Nona isoro ni solibula, ena maumau na ka kecega. E sega ni se tei rauta meda, na vakabauti Koya walega kei na Nona ilesilesi. Eda gadreva meda cakacaka ka vuli, vakasaqaqara ka masu, veivutuni ka vinaka cake. Eda gadreva meda kila na lawa ni Kalou ka bulataka. E dodonu meda ciqoma na Nona cakacaka vakalotu ni veivakabulai. Ni da sa cakava ga vakakina eda na qai rawata na bulamarau dina.
“Mai vuniyaloqu ena yalomalumalumu, au vakadinadinataka na isolisoli cecere ka nona ituvatuva me baleti keda na Tamada. Sai koya na sala vinaka sara ki na sautu kei na bulamarau eke kei na vuravura sa bera mai.”12
Au kuria na noqu ivakadinadina ki na nona o noda parofita lomani. Au vakadinadinataka ni tiko e dua na Tamada Vakalomalagi , e lomani keda. Au vakadinadinataka ni tiko e dua na Yalo Tabu, e dau tuberi keda. Kau vakadinadinataki Jisu Karisito, na noda iVakabula, e Koya e a rawata kece vei keda, ena yacai Jisuva Karisito, emeni.