2010-2019
Συνάθροιση της οικογένειας του Θεού
Απρίλιος 2017


Συνάθροιση της οικογένειας του Θεού

Ο Θεός Πατέρας θέλει τα τέκνα Του στο σπίτι ξανά, σε οικογένειες και με δόξα.

Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές μου, αγαλλιώ με την ευκαιρία να είμαι μαζί σας στην αρχή αυτής της συγκεντρώσεως της γενικής συνελεύσεως. Σας καλωσορίζω θερμότατα.

Η γενική συνέλευση πάντοτε ήταν μία εποχή συνάθροισης για τους Αγίους των Τελευταίων Ημερών. Πριν από πάρα πολύ καιρό η Εκκλησία μεγάλωσε πάρα πολύ για να μπορεί να συναθροίζεται φυσικώς σε ένα μέρος, αλλά ο Κύριος έχει παράσχει τρόπους για να φτάσουν σε εσάς οι ευλογίες της γενικής συνελεύσεως άσχετα από το πού είστε. Αν και είναι εντυπωσιακό να βλέπεις τη συνάθροιση των Αγίων σε αυτό το τεράστιο Κέντρο Συνελεύσεων, εμείς που στεκόμαστε σε αυτόν τον άμβωνα πάντοτε φανταζόμαστε τα εκατομμύρια ανθρώπων τα οποία είναι συγκεντρωμένα με εμάς σε όλον τον κόσμο για να παρακολουθήσουν και να ακούσουν τη συνέλευση. Πολλοί από εσάς είστε συγκεντρωμένοι με την οικογένειά σας· ορισμένοι μπορεί να είστε με φίλους ή με έτερα μέλη της Εκκλησίας.

Όπου κι αν είστε και όπως κι αν ακούτε τη φωνή μου, σας παρακαλώ να γνωρίζετε ότι αν και δεν είστε μαζί μας αυτοπροσώπως, νιώθουμε ότι είστε μαζί μας εν πνεύματι. Ελπίζουμε ότι όλοι σας θα νιώσετε ένα μαζί μας -- ότι θα νιώσετε την πνευματική δύναμη που προέρχεται όποτε ένα σώμα πιστών συναθροίζεται στο όνομα του Ιησού Χριστού.

Έχω νιώσει την έμπνευση να σας μιλήσω σήμερα για ένα άλλο είδος συνάθροισης. Αυτό το είδος δεν συμβαίνει μόνον κάθε έξι μήνες, όπως η γενική συνέλευση. Αντιθέτως, γίνεται συνεχώς από τις πρώτες ημέρες της Αποκατάστασης της Εκκλησίας και επιταχύνεται τα τελευταία χρόνια. Αναφέρομαι στη συνάθροιση της οικογένειας του Θεού.

Για να περιγράψω αυτήν τη συνάθροιση, ενδεχομένως να είναι καλύτερα να αρχίσω προτού γεννηθούμε, πριν από αυτό που η Βίβλος αποκαλεί «αρχή» (Γένεση 1:1). Τότε, ζούσαμε με τον Επουράνιο Πατέρα ως τα παιδιά-πνεύματά Του. Αυτό ισχύει για κάθε άτομο που έχει ζήσει ποτέ επάνω στη γη.

Βλέπετε, τα ονόματα «αδελφός» και «αδελφή» δεν είναι απλώς φιλικοί χαιρετισμοί ή όροι στοργής για μας. Είναι μία έκφραση αιώνιας αλήθειας: ο Θεός είναι στην κυριολεξία ο Πατέρας όλης της ανθρωπότητας· είμαστε καθένας μέρος της αιώνιας οικογένειάς Του. Επειδή μας αγαπά με την αγάπη ενός τέλειου Πατέρα, θέλει να προοδεύσουμε και να εξελιχθούμε και να γίνουμε σαν Εκείνον. Όρισε ένα σχέδιο διά του οποίου θα ερχόμασταν στη γη, σε οικογένειες, και θα είχαμε εμπειρίες που θα μας προετοίμαζαν να επιστρέψουμε σε Εκείνον και να ζήσουμε όπως ζει Εκείνος.

Το κεντρικό στοιχείο του σχεδίου αυτού ήταν η υπόσχεση ότι ο Ιησούς Χριστός θα πρόσφερε τον εαυτό Του ως θυσία, για να μας σώσει από την αμαρτία και τον θάνατο. Έργο μας σε αυτό το σχέδιο είναι να αποδεχθούμε τη θυσία του Σωτήρος με την υπακοή στους νόμους και τις διατάξεις του Ευαγγελίου. Εσείς κι εγώ αποδεχθήκαμε αυτό το σχέδιο. Στην πραγματικότητα, αγαλλιάσαμε με αυτό, μολονότι θα σήμαινε ότι θα αφήναμε την παρουσία του Πατέρα μας και θα ξεχνούσαμε τι βιώσαμε εκεί μαζί Του.

Όμως δεν εστάλημεν εδώ εντελώς στο σκότος. Σε καθέναν από εμάς εδόθη ένα τμήμα του φωτός του Θεού, που ονομάζεται «Φως του Χριστού», για να μας βοηθά να διακρίνουμε μεταξύ του καλού και του κακού, του σωστού και του λάθους. Γι’ αυτό ακόμη και όσοι ζουν με λίγη ή καθόλου γνώση για το σχέδιο του Πατέρα μπορούν ακόμη να διαισθανθούν, στην καρδιά τους, ότι ορισμένες πράξεις είναι δίκαιες και ηθικές, ενώ άλλες δεν είναι.

Η αίσθηση του σωστού και του λάθους φαίνεται ιδίως έντονη, όταν μεγαλώνουμε τα παιδιά μας. Εγγενής σε σχεδόν κάθε γονέα είναι η επιθυμία να διδάσκει στα παιδιά του ηθικές αρετές. Αυτό είναι μέρος του θαύματος τού σχεδίου τού Επουράνιου Πατέρα. Θέλει τα τέκνα Του να έλθουν στη γη, ακολουθώντας το αιώνιο σχέδιο των οικογενειών που υπάρχει στους ουρανούς. Οι οικογένειες είναι η βασική οργανωτική μονάδα στους ουρανούς κι έτσι Εκείνος τις προορίζει να είναι επίσης η βασική μονάδα επάνω στη γη. Αν και οι επίγειες οικογένειες απέχουν πολύ από το να είναι τέλειες, δίνουν στα τέκνα του Θεού την καλύτερη ευκαιρία να τύχουν ευπρόσδεκτης υποδοχής στον κόσμο με τη μόνη αγάπη στη γη που είναι κοντά σε ό,τι νιώθαμε στους ουρανούς -- τη γονική αγάπη. Οι οικογένειες είναι επίσης ο καλύτερος τρόπος να διατηρηθούν και να περάσουν από γενεά σε γενεά ηθικές αρετές και αληθινές αρχές που πιθανότατα θα μας οδηγήσουν πίσω στην παρουσία του Θεού.

Μόνον μία πολύ μικρή μειονότητα των τέκνων του Θεού αποκτά, κατά τη διάρκεια αυτής της ζωής, τέλεια κατανόηση του σχεδίου του Θεού, μαζί με την πρόσβαση στις διατάξεις και διαθήκες της ιεροσύνης που κάνουν την εξιλεωτική δύναμη του Σωτήρος να λειτουργεί πλήρως στη ζωή μας. Ακόμη και τα άτομα με τους καλύτερους γονείς μπορούν να ζήσουν πιστά σύμφωνα με το φως που έχουν, αλλά να μην ακούσουν ποτέ για τον Ιησού Χριστό και την Εξιλέωση Του ή να προσκληθούν να βαπτισθούν στο όνομά Του. Αυτό ισχύει για αμέτρητα εκατομμύρια αδελφών μας σε όλη την ιστορία του κόσμου.

Ορισμένοι μπορεί να το θεωρούν αυτό άδικο. Μπορεί ακόμη και να το εκλαμβάνουν ως αποδεικτικό στοιχείο ότι δεν υπάρχει σχέδιο, δεν υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις για τη σωτηρία -- αισθανόμενοι ότι ο δίκαιος, στοργικός Θεός δεν θα δημιουργούσε ένα σχέδιο που είναι διαθέσιμο σε ένα τέτοιο μικρό ποσοστό των τέκνων Του. Άλλοι ενδεχομένως να πιστεύουν ότι ο Θεός πρέπει να είχε αποφασίσει εκ των προτέρων ποια από τα τέκνα Του θα έσωζε και θα έκανε διαθέσιμο το Ευαγγέλιο σε αυτά, ενώ όσοι δεν άκουσαν ποτέ το Ευαγγέλιο απλώς δεν «επελέγησαν».

Όμως εσείς κι εγώ γνωρίζουμε, λόγω των αληθειών που αποκαταστάθηκαν μέσω του Προφήτη Τζόζεφ Σμιθ, ότι το σχέδιο του Θεού είναι πολύ πιο στοργικό και δίκαιο από αυτό. Ο Επουράνιος Πατέρας μας ανυπομονεί να συγκεντρώσει και να ευλογήσει όλη την οικογένειά Του. Ενώ γνωρίζει ότι δεν θα επιλέξουν όλα να συναθροισθούν, το σχέδιό Του δίδει σε καθένα από τα τέκνα Του την ευκαιρία να αποδεχθεί ή να απορρίψει την πρόσκλησή Του. Και οι οικογένειες είναι στον πυρήνα αυτού του σχεδίου.

Πριν από αιώνες, ο προφήτης Μαλαχίας είπε ότι σε μία μέλλουσα εποχή ο Θεός θα έστελνε τον Ηλία τον Θεσβίτη να «επαναφέρει την καρδιά των πατέρων προς τα παιδιά, και την καρδιά των παιδιών προς τους πατέρες τους» (Μαλαχίας 4:6).

Η προφητεία αυτή ήταν τόσο σημαντική, που ο Σωτήρας την παρέθεσε όταν επισκέφθηκε την αμερικανική ήπειρο μετά την Ανάστασή Του (βλέπε Νεφί Γ΄ 25:5–6). Και όταν ο άγγελος Μορόνι επισκέφθηκε τον Προφήτη Τζόζεφ Σμιθ κι εκείνος επίσης παρέθεσε την προφητεία για τον Ηλία τον Θεσβίτη και τις καρδιές, τους πατέρες και τα παιδιά (βλέπε Τζόζεφ Σμιθ--Ιστορία 1:36–39).

Σήμερα είναι 1η Απριλίου. Σε δύο ημέρες από τώρα, στις 3 Απριλίου, σημειώνονται τα 181 χρόνια από την ημέρα κατά την οποία εκπληρώθηκε η προφητεία του Μαλαχία. Εκείνη την ημέρα, όντως ήλθε ο Ηλίας ο Θεσβίτης, και έδωσε στον Τζόζεφ Σμιθ τη δύναμη της ιεροσύνης για να επισφραγίσει οικογένειες αιωνίως (βλέπε Δ&Δ 110:13–16).

Από εκείνη την ημέρα ώς σήμερα, το ενδιαφέρον για την εξερεύνηση της οικογενειακής ιστορίας έχει αυξηθεί ραγδαία. Με ποσοστά που ολοένα αυξάνονται, οι άνθρωποι φαίνεται ότι προσελκύονται στην καταγωγή τους με περισσότερη από απλή τυχαία περιέργεια. Γενεαλογικές βιβλιοθήκες, εταιρείες και τεχνολογίες έχουν αναδυθεί σε όλον τον κόσμο για να υποστηρίξουν αυτό το ενδιαφέρον. Η δύναμη του Διαδικτύου να βελτιώσει τις επικοινωνίες έχει δώσει τη δυνατότητα στις οικογένειες να συνεργασθούν για να κάνουν την έρευνα οικογενειακής ιστορίας με μία ταχύτητα και ενδελέχεια που δεν ήταν ποτέ πριν δυνατές.

Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά; Ελλείψει καλύτερου όρου, το αποκαλούμε το «πνεύμα του Ηλιού του Θεσβίτου». Θα μπορούσαμε επίσης να το αποκαλέσουμε «εκπλήρωση της προφητείας». Δίνω μαρτυρία ότι ο Ηλίας ο Θεσβίτης όντως ήλθε. Οι καρδιές των παιδιών --οι δικές σας και η δική μου-- έχουν επαναφερθεί στους πατέρες μας, στους προγόνους μας. Η στοργή που νιώθετε για τους προγόνους σας είναι μέρος της εκπλήρωσης εκείνης της προφητείας. Βασίζεται βαθιά στην αίσθηση για το ποιος είστε. Όμως έχει να κάνει με περισσότερα από απλώς ένα κληρονομημένο DNA.

Παραδείγματος χάριν, καθώς ακολουθείτε τις προτροπές για να μάθετε σχετικά με την οικογενειακή ιστορία σας, μπορεί να ανακαλύψετε ότι ένας μακρινός συγγενής έχει κάποια από τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά σας ή τα ενδιαφέροντά σας σε βιβλία ή το ταλέντο σας για τραγούδι. Αυτό θα μπορούσε να είναι πολύ ενδιαφέρον και ακόμη και διορατικό. Όμως αν το έργο σας σταματήσει εκεί, θα νιώσετε ότι κάτι λείπει. Αυτό γίνεται επειδή η συνάθροιση και η ενοποίηση της οικογένειας του Θεού απαιτεί περισσότερα από απλώς θερμά συναισθήματα. Απαιτεί ιερές διαθήκες που γίνονται σε σύνδεση με διατάξεις της ιεροσύνης.

Πολλοί από τους προγόνους σας δεν έλαβαν αυτές τις διατάξεις. Όμως με την πρόνοια του Θεού, εσείς τις λάβατε. Και ο Θεός ήξερε ότι θα σας είλκαν οι πρόγονοί σας με αγάπη και ότι θα είχατε την απαραίτητη τεχνολογία να τους προσδιορίσετε. Ήξερε επίσης ότι θα ζούσατε σε μία εποχή κατά την οποία η πρόσβαση σε αγίους ναούς, όπου μπορούν να τελεσθούν οι διατάξεις, θα ήταν μεγαλύτερη από ποτέ στην ιστορία. Και ήξερε ότι θα μπορούσε να σας εμπιστευθεί για να φέρετε εις πέρας αυτό το έργο για λογαριασμό των προγόνων σας.

Βεβαίως, όλοι μας έχουμε πολλές επείγουσες και σημαντικές ευθύνες που χρειάζονται την προσοχή και τον χρόνο μας. Όλοι μας βρίσκουμε μέρη από αυτό που αναμένει ο Κύριος να κάνουμε πέραν των δυνατοτήτων μας. Ευτυχώς, ο Κύριος παρέχει έναν τρόπο για τον καθένα μας ώστε να αποκτήσουμε πεποίθηση και ικανοποίηση σε όλη μας την υπηρέτηση, συμπεριλαμβανομένης της υπηρετήσεως στην οικογενειακή ιστορία. Αποκτούμε δύναμη να κάνουμε αυτό που μας ζητεί Εκείνος μέσω της πίστης μας ότι ο Σωτήρας δεν δίνει καμία εντολή «παρά μόνον όταν προετοιμάσει για [μας] το δρόμο, για να μπορέσου[με] να εκπληρώσου[με] αυτό που πρόσταξε» (Νεφί Α΄ 3:7).

Γνωρίζω ότι αυτό ισχύει από εμπειρία. Πριν από πολλά χρόνια, ως φοιτητής πανεπιστημίου, συνάντησα έναν άνδρα που εργαζόταν για μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες υπολογιστών στον κόσμο. Αυτό ήταν τις πρώτες ημέρες των υπολογιστών και έγινε ώστε η εταιρεία του τον είχε στείλει να πωλήσει υπολογιστές στην Εκκλησία του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών.

Όσο μπορούσα να καταλάβω, αυτός ο έμπορος δεν είχε καμία θρησκευτική πίστη. Εντούτοις, είπε με θαυμασμό και αγανάκτηση: «Σε αυτήν την εκκλησία έκαναν αυτό που ονόμαζαν “γενεαλογία”, ψάχνοντας ονόματα ανθρώπων που είναι νεκροί, προσπαθώντας να προσδιορίσουν τους προγόνους τους. Άτομα, κυρίως γυναίκες, έτρεχαν ανάμεσα σε ερμάρια αποθήκευσης, ψάχνοντας ανάμεσα σε μικρές κάρτες για πληροφορίες. Αν θυμάμαι σωστά, είπε ότι οι κυρίες φορούσαν παπούτσια του τένις, ώστε να μπορούσαν να τρέξουν λίγο περισσότερο. Ο άνδρας συνέχισε: «Καθώς έβλεπα το μέγεθος αυτών που προσπαθούσαν να κάνουν, συνειδητοποίησα ότι είχα ανακαλύψει τον λόγο για την εφεύρεση των υπολογιστών».

Λοιπόν, είχε δίκιο εν μέρει. Οι υπολογιστές θα αποτελούσαν σημαντικό μέρος του μέλλοντος του έργου οικογενειακής ιστορίας -- απλώς όχι οι υπολογιστές που εκείνος πωλούσε. Ένας εμπνευσμένος ηγέτης της Εκκλησίας επέλεξε να μην αγοράσει τους υπολογιστές του. Η Εκκλησία έπρεπε να περιμένει την τεχνολογία που τότε δεν είχαμε ακόμη φαντασθεί. Όμως έχω μάθει στα πολλά χρόνια από τότε ότι ακόμη και η καλύτερη τεχνολογία δεν μπορεί ποτέ να είναι υποκατάστατο της αποκάλυψης από τους ουρανούς, όπως αυτού του είδους που έλαβε ο ηγέτης της Εκκλησίας. Αυτό είναι ένα πνευματικό έργο και ο Κύριος το κατευθύνει μέσω του Αγίου Πνεύματός Του.

Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, εργαζόμουν στην οικογενειακή ιστορία μου με έναν σύμβουλο στο πλευρό μου και έναν άλλον βοηθό στο τηλέφωνο. Στην οθόνη του υπολογιστή μπροστά μου ήταν ένα πρόβλημα πέραν της θνητής μου δύναμης να επιλύσω. Έβλεπα δύο ονόματα, απεσταλμένα σε μένα από τα θαύματα της τεχνολογίας, ανθρώπων που θα μπορούσαν να περιμένουν μία διάταξη του ναού. Αλλά το πρόβλημα ήταν ότι τα ονόματα ήταν διαφορετικά, αλλά υπήρχε λόγος να πιστεύω ότι θα μπορούσε να είναι το ίδιο άτομο. Έργο μου ήταν να αποφασίσω τι ήταν αλήθεια.

Ζήτησα από τους συμβούλους μου να μου πουν. Είπαν: «Όχι, πρέπει να διαλέξεις». Και ήταν απολύτως βέβαιοι ότι θα ανακάλυπτα την αλήθεια. Ο υπολογιστής, με όλη τη δύναμη και τις πληροφορίες του, μου είχε αφήσει την ευλογία να κοιτάζω επίμονα εκείνα τα ονόματα σε μια οθόνη, αξιολογώντας τις πολύτιμες πληροφορίες, ψάχνοντας άλλη έρευνα, προσευχόμενος σιωπηλώς και ανακαλύπτοντας τι ήταν αλήθεια. Καθώς προσευχήθηκα, ήξερα μετά βεβαιότητος τι να κάνω -- όπως ήξερα σε άλλες περιπτώσεις, όταν έπρεπε να βασισθώ στη βοήθεια των ουρανών για να επιλύσω ένα πρόβλημα.

Δεν γνωρίζουμε τι θαύματα θα εμπνεύσει ο Θεός τους ανθρώπους να δημιουργήσουν για να βοηθήσουν στο έργο Του της συνάθροισης της οικογένειάς Του. Όμως όποιες θαυμαστές εφευρέσεις έλθουν, η χρήση τους θα απαιτεί να λειτουργεί το Πνεύμα σε άτομα όπως εσείς κι εγώ. Αυτό δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει. Εξάλλου, αυτοί είναι αγαπημένοι υιοί και θυγατέρες του Θεού. Θα στείλει οποιαδήποτε έμπνευση χρειάζεται για να τους δώσει την ευκαιρία να επιστρέψουν σε Εκείνον.

Τα τελευταία χρόνια, οι νέοι της Εκκλησίας έχουν αποκριθεί στο πνεύμα του Ηλιού του Θεσβίτου με έναν εμπνευσμένο τρόπο. Πολλοί τώρα έχουν το δικό τους εγκριτικό περιορισμένης χρήσεως και το χρησιμοποιούν συχνά. Τα βαπτιστήρια ναού είναι πιο πολυσύχναστα από ποτέ. Ορισμένοι ναοί έπρεπε μάλιστα να προσαρμόσουν το πρόγραμμά τους για να καλύψουν την αύξηση στον αριθμό των νέων ανθρώπων που παρευρίσκονται στον ναό.

Είθιστο να είναι σπάνια αλλά ευπρόσδεκτη εξαίρεση να φέρνουν οι νέοι ονόματα των προγόνων τους στον ναό. Τώρα αυτή είναι η κανονικότητα και πολύ συχνά οι νέοι αυτοί βρίσκουν αυτούς τους προγόνους.

Επιπροσθέτως, πολλοί νέοι έχουν ανακαλύψει ότι η προσφορά του χρόνου τους για να κάνουν την έρευνα οικογενειακής ιστορίας και το έργο ναού έχει εμβαθύνει τη μαρτυρία τους για το σχέδιο της σωτηρίας. Έχει αυξήσει την επιρροή του Πνεύματος στη ζωή τους και μειώσει την επιρροή τού εναντίου. Τους έχει βοηθήσει να νιώσουν κοντύτερα στην οικογένειά τους και κοντύτερα στον Κύριο Ιησού Χριστό. Έχουν μάθει ότι αυτό το έργο σώζει όχι μόνον τους νεκρούς· μας σώζει όλους (βλέπε Δ&Δ 128:18).

Οι νέοι έχουν συλλάβει το όραμα με έναν τρόπο αξιοθαύμαστο. Τώρα οι γονείς τους πρέπει να τους προφτάσουν. Υπάρχουν τώρα πολλοί άνθρωποι οι οποίοι έχουν δεχθεί τη βάπτιση στον κόσμο των πνευμάτων, λόγω του έργου που γίνεται από τους νέους και περιμένουν άλλες διατάξεις που μόνον οι ενήλικοι μπορούν να τελέσουν στον ναό. Το έργο της συνάθροισης της οικογένειας του Επουράνιου Πατέρα δεν είναι απλώς για νέους και δεν είναι απλώς για παππούδες. Είναι για όλους. Όλοι συναθροίζουμε.

Αυτό είναι το έργο της γενεάς μας, αυτό που ο Απόστολος Παύλος απεκάλεσε «οικονομία τού πληρώματος των καιρών», όταν ο Θεός θα «ανακεφαλαιώσει τα πάντα στον Χριστό, κι αυτά που [είναι] μέσα στους ουρανούς κι αυτά που [είναι] επάνω στη γη» (Προς Εφεσίους 1:10). Αυτό γίνεται δυνατόν μέσω του εξιλεωτικού έργου του Αγαπητού Υιού του Θεού, του Ιησού Χριστού. Χάριν Αυτού, τα μέλη της οικογενείας μας «που άλλοτε ήσασταν μακριά, γίνατε κοντά διαμέσου τού αίματος του Χριστού. Επειδή, αυτός είναι η ειρήνη μας, ο οποίος έκανε τα δύο μέρη ένα, και γκρέμισε το μεσότοιχο του φραγμού» (Προς Εφεσίους 2:13–14). Το έχετε νιώσει αυτό, όπως κι εγώ, όταν βιώσατε την αύξηση αγάπης καθώς κοιτούσατε τη φωτογραφία ενός προγόνου. Το έχετε νιώσει στον ναό, όταν το όνομα σε μία κάρτα φαινόταν περισσότερο από ένα όνομα και δεν μπορούσατε παρά να διαισθανθείτε ότι αυτό το άτομο σάς γνώριζε και ένιωθε την αγάπη σας.

Καταθέτω μαρτυρία ότι ο Θεός Πατέρας θέλει τα τέκνα Του στο σπίτι ξανά, σε οικογένειες και με δόξα. Ο Σωτήρας ζει. Κατευθύνει και ευλογεί αυτό το έργο και μας προσέχει και μας καθοδηγεί. Σας ευχαριστεί για την πιστή σας υπηρέτηση στη συνάθροιση της οικογένειας του Πατέρα Του και σας υπόσχομαι την εμπνευσμένη βοήθεια που αναζητείτε και χρειάζεστε. Στο όνομα του Ιησού Χριστού, αμήν.